Column Jacques Klöters 9 april 2014
Column Jacques Klöters 9 april 2014
Ik moest vanmorgen op verzoek denken aan de eerste desastreuse voorstelling van Freek de Jonge. Het was eind juni 1967, ik liep over het Amstelveld, er waren bierkramen, een reizend filmtheater met zwijgende films en de oude explicateur Max Nabarro. Er was een plaatje te koop waarop Johnny Jordaan met het Amsterdams Studentencorps zong: Adammiana, gek op Amsterdam. Ja het studentencorps pakte fors uit bij zijn lustrum, de hele stad had er weet van.
Het was een roerige tijd in Amsterdam, het vorig jaar had ik tussen de rookwolken gestaan die de gouden koets aan het zicht onttrokken, in de nasleep was de burgemeester ontslagen. In Griekenland was een fascistische staatsgreep. Theodorakis werd gevangen gezet, de Griekse koning vluchtte, kolonels aan de macht. Israel en Egypte voerden een zesdaagse oorlog en in Nederland zongen van de Bostella en van Sammy en maakten de provo’s plaats voor de kabouters en de corpsstudenten bralden, vochten en zopen als vanouds.
Ik was twintig, geen lid van een studentenvereniging, het stond me tegen, had het niet nodig om mensen te leren kennen, ik kende heel veel mensen in Amsterdam. Moest ook geld verdienen als part-time boekhouder om te studeren. Ons cabaretje was van de studievereniging Helios van de studenten Nederlands. Maar we besloten door te gaan met Fred Florusse uit Eindhoven. George Groot was van het toilet gekomen met de woorden: we noemen het Don Quishocking. Ha ha leuke woordspeling.
Cabaret vulde sinds kort mijn gedachten. Ik wilde alles weten, alles zien. Dat festival Adammiana bracht een serie voorstellingen met zich mee in het Mikro theater aan de Keizersgracht. Ik zag er Elly en Rikkert met Jop Pannekoek, Joris Schickx die Duitse liederen zong met zijn moeder aan de piano en Ronnie Potsdammer met zijn erotische liedjes.
Maar waar blijft de desastreuse voorstelling van Freek? Komt zo, even het cabaretklimaat schetsen. Een groepje mannen met gestreepte vesten, het leken wel wespen, het Leids Zoldercabaret,zong prachtig verzorgde chansons. Floris de Graaf van het Nieuw Leids Studentencabaret zong swingend in de trant van Oscar Brown jr en maakte veel indruk. Hij is later een bekend handchirurg geworden. Zijn verhaal over een kat die de snelweg overstak, zou Freek hogelijk inspireren.
De katholieke studentenvereniging Sct Thomas Aquinas stuurde Kabaret Ivo de Wijs dat dat jaar de winnaar was van de eerste editie van het cabaretfestival Camaretten in Delft. Ik herinner me een etherisch liefdeslied met het refrein: Hatschee, gooi je reet in de wind.
Freek de Jonge had ik kort daarvoor gesproken op een van de weinige colleges die hij gevolgd had. Hij zei dat hij een cabaretje ging beginnen met de volleyballer Bram Vermeulen en dat ene Johan Gertenbach ook meedeed. Cabariolet heette zijn cabaret. Ha ha leuke woordspeling. Ik was bij de eerste desastreuse voorstelling.
Het opbouwen was al een vreemde vertoning want projectie zou een belangrijk onderdeel zijn en de dia’s stonden nog niet allemaal recht. Daar verscheen Freek in een wonderlijk wit double-breasted tropenkostuum dat je eerder bij een artiest als Lou Bandy zou verwachten , maar niet bij de generatie van strakke zwarte jasjes en dasjes. Hij bewoog als iemand die een brandende lont in zijn gat heeft, begon nerveus met een conference die stijf stond van de woordspelingen. Er kwam weinig lach op, ook al omdat er maar een handjevol mensen in het zaaltje zat. Het klagerige en verwarde verhaal ging over ene Jo Steunzool die niet kwam opdagen en ik herinner me de regel: “Zit ie niet in Sidney als ie niet in Sidney zit?”
Bram Vermeulen trok ondertussen grimassen achter de piano en stond op om de dia projector iets te verschuiven. De zaak viel om, de la met dia’s schoot eruit, de dia’s lagen op de grond en de voorstelling eindigde in chaos.
Die avond schreef ik in mijn agenda: ‘Ivo de Wijs, niet erg goed, wel erg lollig en vaak plat.’. Nieuw Leids : “was goed”. Cabariolet: “desastreuse voorstelling, waardeloos slecht, Freek de Jonge viel vies tegen”
Ruim een jaar later begonnen Freek en Bram met hun Neerlands Hoop in bange dagen en kwam alles goed.
Links: Plaatuitreiking in 1970 in het Shaffy-theater van de eerste langspeelplaat van Neerlands Hoop, onder de titel Neerlands Hoop In Bange Dagen. Een popplaat met nummers uit het allereerste programma, aangevuld met enkele nieuwe liedjes. Foto: Gijsbert Hanekroot. Rechts: Bram Vermeulen en Freek de Jonge. Foto gebruikt voor de platenhoes van Neerlands Hoop in Panama, 1971. Fotograaf onbekend. Collectie TIN.
Terug naar Column Jacques Klöters