Cocktailservetten van Max Tailleur
De humorist Max Tailleur was een echte ondernemer. Hij maakte gebruik van zijn eigen karakteristieke hoofd bij al zijn producten, ideeën en campagnes. Ook in zijn bekende Sam-en-Moos moppen was hij zelf het middelpunt. Tailleur heette eigenlijk Mozes en verwees met zijn moppen dus indirect naar zichzelf. Eén object waar deze moppen ook het middelpunt van vormen, zijn de cocktailservetten van Max Tailleur.
24 ‘Mozetjes’
In een doosje van zo’n 15 bij 15 cm zitten 24 servetten met moppen van Tailleur. Op de ‘Mozetjes’, zoals ze genoemd worden, staan illustraties van Eppo Doeve. Ook op het kartonnen doosje staat een illustratie van het ‘gierende’ hoofd van Tailleur. Op de zijkant staat; ‘Een mop vol gein bij de borrel en de wijn’ en ‘De mop, het zoutje bij de borrel’.
Op de cocktailservetten zelf zijn dus zwart/wit tekeningen van Eppo Doeve gedrukt. Doeve was een illustrator, die vooral bekend was van zijn politieke prenten, illustraties en affiches. Hij werkte snel en hij heeft Tailleur meerdere keren vastgelegd. Dankzij Doeve is het karakteristieke hoofd van Tailleur uitgegroeid tot zijn beeldmerk. Op de servetten zelf staan illustraties van de bekende Sam-en-Moos moppen. Onder de illustraties staat steeds in een gekleurde tekst het mopje dat aansluit bij de illustratie. Elke servet heeft zijn eigen mopje. In de set in de Theatercollectie zitten zeven servetjes, waarvan er twee dubbel zijn. De overige 17 servetten zijn blijkbaar verloren gegaan.
Gebruiksvoorwerp of geintje?
De spreuken op de zijkant van het doosje wijzen erop dat de servetten gebruikt konden worden om een borrel op te ‘leuken’. Servetten die de stilte kunnen doorbreken tijdens het benuttigen van de Bitterbal. Ook bewijst een oude advertentie in Het Parool (1 december 1962) dat het hier daadwerkelijk om een product ging dat men kon kopen. In een reclame voor goedkope sinterklaascadeautjes werden de cocktailservetten voor 0,80 gulden aangeboden. De 24 mozetjes kon men onder meer kopen bij Vroom & Dreesman. ’Even lachen bij de borrel’ staat er in de advertentie.
Naast de set in de Theatercollectie, is er nog één set compleet te vinden bij een antiquair. Deze geeft aan dat er in het doosje 24 mozetjes zijn, waarvan er acht verschillend bedrukt zijn. Van elke illustratie / mop waren er dus drie exemplaren. Er werden dus acht verschillende mopjes verteld met de cocktailservetten.
Tailleur, een ondernemende grappenmaker
Tailleur was commercieel erg actief. Naast deze cocktailservetten heeft hij een enorme lijst boeken, voornamelijk moppenboekjes, op zijn naam staan. In tegenstelling tot de andere cabaretiers van zijn tijd, vooral de grote drie Wim Kan, Wim Sonneveld en Toon Hermans, moest Tailleur het vooral van zijn voorkomen hebben. De grote drie hielden zich veel meer bezig met de show-elementen in hun programma's of met de politieke boodschap die ze uit wilden dragen. Tailleur ging gewoon zitten op een barkruk en vertelde zo’n 200 mopjes achter elkaar, met ‘alleen zijn neus’ als het podium.
Tailleur wist zich via reclame en tv wel heel erg goed te laten zien in het publieke domein. Hij leende zichzelf regelmatig als ‘model’ voor campagnes van onder andere KLM, Knorr en verscheidene sigarettenmerken. Hij produceerde van alles; van moppenboekjes tot bierviltjes, stickers, postkaarten en dus cocktailservetten. Dit vaak met zijn karakteristieke hoofd erop, getekend door Eppo Doeve.
‘Moppen bij u thuis’
Je zou dus kunnen zeggen dat Tailleur een gedreven en commerciële man was die zijn mopjes maar al te graag verkocht. De cocktailservetten - maar ook de (telefonische) geinlijn die hij op opgericht - laten zien dat Tailleur zijn moppen niet alleen op een podium vertelde, waar jij als toeschouwer naar toe moest komen, maar dat hij de mop ook bij je thuis bracht.
Dit artikel is geschreven voor de collegereeks 'Allemaal Theater!', waarin studenten Theaterwetenschap in oktober 2020 onderzoek hebben gedaan naar verschillende curiosa uit de Theatercollectie. Voor een overzicht van de andere onderzoeken, klikt u hier.