Theater De la Mar, Amsterdam
Omslag programma Maya, 1947, Theater De la Mar.
| Naam | Theater de la Mar, Amsterdam |
|---|---|
| Latere naam | Nieuwe de la Mar Theater, Amsterdam |
| Plaats | Amsterdam |
| Type | Theatergebouw |
| Openingsdatum | 31 juli 1947 |
| Openingsvoorstelling | Maya - Toneelgroep Comedia - 1947-07-31 |
| Sluitingsdatum | 1950 |
| Wikidata ID (Q-nummer) | Q2200865 |
| Info | Waarde |
|---|---|
| Afbeelding | DeLaMar.jpg |
| Postcode: | 1017 PL |
| Openingsdatum: | 1947 |
| Op de kaart: | Ga naar kaart... |
| Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
| Gelegen in: | Amsterdam (Q9899) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina DeLaMar op Wikipedia.
Informatie
Oorspronkelijk gebouwd als: Lagere school voor jongens
Bouwjaar: 1884
Verbouwd tot theater: 1947
Architect: 1947: Pieter Hermanus Grossouw
Opdrachtgever: Pieter Hermanus Grossouw en Fien de la Mar
Opening als theater: 31 juli 1947
Openingsvoorstelling: Maya van Simon de Gantillon door Toneelgroep Comedia met Fien de la Mar als gast in de hoofdrol.
Faillissement en sluiting: 1950
In 1952 voortgezet als: Nieuwe de la Mar Theater.
Geschiedenis
Het gebouw was al vóór 1940 afgekeurd als schoolgebouw, en werd in 1940 in gebruik genomen als opslagruimte voor decors van de tegenover gelegen Stadsschouwburg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende het als aanmeldingsbureau en archief voor de Arbeitseinsatz. In 1945 brak er, waarschijnlijk door brandstichting, brand uit. Als represaille werden vóór de ingang zes willekeurige verzetsstrijders gefusilleerd. Na de oorlog werd aan de gevel een gedenkteken van Hildo Krop aangebracht.
Een theater voor Fien de la Mar
De architect Piet Grossouw liet voor zijn echtgenote Fien de la Mar de oude school verbouwen tot een theater met 300 plaatsen.
Op 31 juli 1947 vindt de opening van het Theater De la Mar plaats met de door toneelgroep Comedia opgevoerde voorstelling Maya, waarin Fien naast onder andere Han Bentz van den Berg en Rika Hopper de hoofdrol speelt. Het theater draagt de naam van de hele familie, in het bijzonder Nap de la Mar (1878-1930); een schilderij van Fiens vader in de rol van Napoleon siert de foyer. De verwachtingen van het “cultureel centrum, dat een eigen plaats in het beroeps- en amateurtoneelleven van de hoofdstad kan gaan innemen” (Algemeen Handelsblad) zijn hooggespannen.
Het Theater De la Mar herbergt diverse cabaretgezelschappen, van Fien zelf (met Willy van Hemert, Guus Hermus, Ko van den Bosch en een jonge Hetty Blok) en van Martie Verdenius (met onder andere Henk Rigters en Otto Sterman). In alle voorstellingen is de theaterdirectrice het stralende middelpunt. Met het in 1948 door Dick van Veen en steracteur Ko van Dijk opgerichte toneelgezelschap De Spieghel, dat maar één seizoen zou bestaan, speelt Fien maar liefst zes stukken in haar eigen theater, waaronder Madame Elspeth en Het heerlijke zuiden. Allemaal niet de minste namen en voorstellingen, maar het was lang niet genoeg om de boel draaiende te houden. Fien ontbrak het aan discipline en zakelijk inzicht en Piet Grossouw was geen theaterman. "Ze was ook altijd bang voor dat theater", zou haar pianist Jo Spiers later vertellen. "Er ging natuurlijk van alles mis, want technisch zat het allemaal nogal moeilijk en de toneelknechts wisten in het begin ook niet hoe het allemaal zat" (De Tijd, 8 oktober 1982).
"Het was een debâcle", aldus de bondige woorden van Fien de la Mar zelf. "Soms speelden we voor twaalf mensen. We hadden geen recette en konden ook geen trekkers krijgen als Toon Hermans" (Het Parool 1964). In 1950 ging het theater failliet. Wim Sonneveld nam het theater in 1952 van haar over; er werd een balkon gebouwd waardoor de plaatsen werden uitgebreid van 300 naar 500; en Sonneveld noemde het theater het Nieuwe de la Mar Theater. De nieuwe eigenaar gaf Fien ongewild een trap na door "Nieuwe" toe te voegen aan de naam. "De klap kwam hard aan. Ze voelde zich verkocht en verraden", schrijft Wim Ibo.
Premieres
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan voor zover geregistreerd in de Productiedatabase:
Een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in het Theater de la Mar, Amsterdam hun première hebben beleefd voor zover geregistreerd in de Productiedatabase: Voorstellingen
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007