Ernst Krauss
| Naam | Ernst Krauss |
|---|---|
| Geboortedatum | 8 augustus 1887 |
| Geboorteplaats | Eberbach |
| Overlijdensdatum | 3 juni 1958 |
| Overlijdensplaats | Amsterdam |
| Beroep | Impresario, Letterkundige |
Biografie
Ernst Krauss is geboren in het Zuid Duitse Eberbach, in de provincie Baden-Württemberg, als zoon van een dorpsschoolmeester. Nog geen twee jaar oud verhuisde hij met zijn ouders naar Rieden, een dorp in het Mainharderwoud. Ernst zou in hetzelfde vak als zijn vader, grootvader en overgrootvader worden opgeleid. Maar toen hij op de pedagogische academie zat kon hij geen weerstand bieden aan de drang om de wereld in te gaan. Hij verliet de opleiding en ging bij een koopman in de leer. Na drie jaar in Crailsheim te hebben doorgebracht ging Krauss bij verschillende aanzienlijke handelshuizen werken in Heilbronn en Mannheim. In deze laatste stad bezocht hij de Handelsschool waar hij behalve handelswetenschappen ook psychologie en kunstgeschiedenis volgde.
Op zijn 23ste kreeg hij een vaste aanstelling bij een bekend en vooraanstaand handelshuis. Hij kreeg er de vrijheid en gelegenheid om de wereld in te trekken.
Theater CV
Ernst Krauss heeft bijgedragen aan 2 productie(s).
Ernst Krauss heeft gewerkt in de volgende functies:
- Producent - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ernst Krauss heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
| Productie | Functie | Producent | Seizoen | Premièredatum | In regie van |
|---|---|---|---|---|---|
| Bezauberndes Fräulein | Producent |
Ernst Krauss | 1934/1935 | 12 november 1934 | Heinz Schade |
| Vioolconcert D-Dur op. 26 | Producent |
Ernst Krauss | 1949/1950 | 14 oktober 1949 |
Ernst Krauss (Eherbach, 8 augustus 1887 - Amsterdam, 3 juni 1958) was een belangrijke Duits-Nederlandse impresario en letterkundige.
Egmond aan de Hoef
Op reis in Marokko had Krauss de Nederlandse zangeres Ecoline Adema leren kennen. Zij was onder de theaternaam Hovyd Holm ook enige tijd toneelspeelster geweest bij de Haghespelers, onder leiding van Eduard Verkade. Op 1 augustus 1914 zou het paar trouwen waarvoor Krauss naar Nederland was gereisd. Kort na het huwelijk werd Krauss opgeroepen voor militaire dienst in Duitsland. Nog voor hij in dienst kwam werd hij ziek en opgenomen in een sanatorium. Daarna werd hij voor een langdurige kuur naar de Hollandse duinen gestuurd. Hij vestigde zich in 1916 met zijn vrouw in Egmond. Hier opende hij een verzendboekhandel van Duitse literatuur. Zijn vrije tijd besteedde hij aan zijn schrijversliefhebberij.
In Egmond ontmoette hij een aantal kunstzinnige mensen onder wie de burgemeester dr. Paul van Sonsbeeck en zijn echtgenote die evenals Krauss’ echtgenote zangeres was. Gezamenlijk besloten zij de Egmondse Kunstkring op te richten. Deze kunstkring organiseerde kerkconcerten en openluchtvoorstellingen in en buiten Egmond. Zo ontdekte Krauss het werk waar hij van hield. Hij organiseerde een tournee voor zijn vrouw, eerst in Nederland en later ook in Indië. Zij werkte samen met Johannes Röntgen en zo werd hij zijn impresario. Daarna werd hij dat ook van Max Kloos. Zo groeiden zijn werkzaamheden uit tot alle kunstgebieden.
Daarnaast was hij letterkundige en dichter. Maar internationale bekendheid kreeg hij als impresario van vele grote internationale artiesten.
Concertdirectie
Het organiseren van tournees en het impresariaat werden zijn vak. De activiteiten bracht hij onder in de firma Concertdirectie Ernst Krauss. In het seizoen 1919-1920 werkte Krauss vanuit Amsterdam: Marnixstraat 388. In 1920 ging hij met zijn kantoor naar Hilversum. Vanuit Hilversum heeft de concertdirectie van dr. Ernst Krauss haar reputatie gemaakt. Vanwege het succes moest Krauss dagelijks in Amsterdam zijn. In 1924 verplaatste hij zijn kantoor daarom weer naar Amsterdam.
N.V. Internationale Concertdirectie Ernst Krauss
In 1927 richtte hij de N.V. Internationale Concertdirectie Ernst Krauss op, die ca. 15.000 uitvoeringen zou organiseren in meer van 50 landen van buitenlandse solisten en ensembles.
Hij introduceerde in ons land talloze beroemdheden, zoals: Anna Pavlova, Fjodor Sjaljapin, Beniamino Gigli, Tito Ruffo, Adollf Busch, Bronislaw Huberman, Tito Schipa, Heinrich Schlusnus, Richard Crooks, Jan Kiepura, Béla Bartók, Paul Hindemith, Mad. Charles Cahier, Balter Gieseking, Julius Patzak, Moura Lympany, Alexander Brailovski en vele anderen. Hij maakte tournees met beroemde orkesten, koren, opera’s, toneelgezelschappen en balletten, o.a. met Max Reinhardt, Leopold Jessner, Hermann Thimig, Henny Porten, Harry Liedke, Alexander Moissi, Paul Wegener, Albert Bassermann, het Weens Burgtheater, de Weense Staatsopera, de opera’s van o.a. Frankfort, Düsseldorf, Keulen, Bremen, Essen, Duisburg, Dortmund, Wuppertal Munster en München, Johann Strauss met zijn Weens orkest, de Wiener Philharmniker; met talloze solisten, o.a. Yehudi Menuhin, Jan Kubelik, Joseph Szigeti, en beroemde dirigenten.
Krauss heeft voorts Nederland met de danskunst uit alle delen der wereld in aanraking gebracht. Aan zijn grote energie en zijn soms zeer zware financiële offers (hij heeft nooit subsidies ontvangen) is het te danken, dat Nederland een aanzienlijke reeks dansers en danseressen heeft voortgebracht. Meer dan 3.000 ballet- en solodansvoorstellingen heeft Ernst Krauss gedurende zijn 40-jarige werkzaamheden op dit gebied in Nederland georganiseerd en het dubbele in het buitenland. Met Edith van Schrenk de Baltische danseres, Gertrud Leistikov en Sent M’ahesa is hij begonnen, spoedig volgden tournees van Anna Pavlova met haar ballet, ook in het buitenland, tournees van dansers als Yvonne Georgi, Ballet Recital, Het Nederlands Ballet, het Ballet der Lage Landen, Chaja Goldstein, Indra Kamadjojo, Ilse Meudtner en vele, vele andere.
Letterkundige en auteur
Daarnaast schreef hij zijn boeken, vooral gedichten. Zijn eerste boek behaalde binnen twee jaar vier, zijn boekje Holland drie herdrukken. Meer dan een dozijn werken verschenen van zijn hand, waarvan zeven verzenbundels, een bloemlezing, in de Meulenhoff-edite met een oplage van 25.000 exemplaren, een populair-wetenschappelijk werk in een oplage van 15.000 exemplaren, en een biografie van Anna Pavlova, wier manager hij was, ook voor het buitenland. Zijn geschriften zijn in ongeveer een kwart miljoen exemplaren over de hele wereld verspreid.
Tweede Wereldoorlog
Gedurende de oorlogsjaren stond de heer Krauss geheel aan Nederlandse zijde. Hij heeft onderduikers geherbergd en het lukte hem meermalen gearresteerde Nederlanders vrij te krijgen, aldus minister Donker in zijn memorie van toelichting aan de Tweede Kamer bij zijn voorstel voor naturalisatie van Ernst Krauss in juni 1955.
Bronnen
- Archief Concertdirectie Ernst Krauss in het Theater Instituut Nederland
- Knipselmap Ernst Krauss in het Theater Instituut Nederland