Decorbouw

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Decor kan zich tegenwoordig in veel verschillende vormen voordoen. Tot het begin van de twintigste eeuw bestond een decor meestal in een afgeleide vorm van het 17e eeuwse coulissendecors, dat wil zeggen een op zwaar canvas geschilderd achterdoek en bijpassende geschilderde poten en friezen. Het bouwen van een decor was derhalve vooral het werk van een decorschilder. Daarnaast werden wel zetstukken van hout al of niet een een of andere vorm gefiguurzaagd.

Vanaf eind van de 19e eeuw veranderen langzaam aan de opvattingen over decors en worden enerzijds realistischer, waardoor decors opgebouwd worden uit met beschilderde canvas bespannen raamwerk van hout, dat vak wordt genoemd. Meerdere vakken met elkaar verbonden kunnen dan een compleet toneelbeeld van bijvoorbeeld een interieur geven. Anderzijds komen vanaf het eerste decennia van de 20ste eeuw ook abstractere decors voor, gebouwd als zetstukken, nog steeds in hout, maar geplaatst in een verder lege ruimte, die wordt afgekaderd met grote ondoorzichtige doeken van bijvoorbeeld fluweel of geschilderde doeken.

Later in de twintigste eeuw worden naast de traditionele materialen, als hout en decorlinnen, allerlei andere materialen voor decorbouw geïntroduceerd, zoals diverse doorzichtige gaasdoeken en diffuse doorzicht- projectieschermen. Eveneens begint men decors in allerlei drie dimensionale vormen te vragen, waardoor een houten constructie te zwaar zou worden of niet voldoende draagkracht kan leveren. Men gaat daarom in de 2e helft van de twintigste eeuw allerlei nieuwe kunststof materialen gebruiken en metalen constructies om de noodzakelijke draagkracht te leveren.

Veel van de technieken, materialen en werkwijzen in de decorbouw voor de podiumkunsten zijn overgenomen uit de film-wereld die eveneens vanaf begin van de twintigste eeuw tot een geheel industrie ontwikkelde, maar ook andere bedrijfstakken, zoals de wereld van de marketing en communicatie waar steeds meer decoratieve omgevingen gevraagd worden voor commerciële presentaties, tentoonstellingen en manifestaties e.d.

Hoewel technieken en materialen uit andere bedrijfstakken zijn overgenomen en er in ruime mate bedrijven zijn die decors kunnen maken, blijft de decorbouw voor de podiumkunsten een specialisme. Decors voor het theater dienen snel en zo eenvoudig mogelijk opgebouwd, afgebroken en elders weer opnieuw opgebouwd te kunnen worden. Een groot decor dient daarom in kleine hanteerbare en snel weer te monteren elementen te worden opgebouwd. In Nederland dienen deze vooral ook makkelijk in een vrachtwagen te kunnen worden geladen en vervoerd. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld tentoonstellingen, die doorgaans langer kunnen blijven staan en daarna definitief afgebroken kunnen worden.

Voor een overzicht van begrippen mbt decorbouw: Zie Categorie:Decorbouw