Christina Elisabeth da Silva
_door_G_Overman.jpg)
| Naam | Christina Elisabeth da Silva |
|---|---|
| Volledige naam | Christina Elisabeth van Ollefen-da Silva, gedoopt als Catharina Elisabeth de Zulva |
| Geboortedatum | 12 mei 1809 |
| Geboorteplaats | Amsterdam |
| Overlijdensdatum | 6 november 1881 |
| Overlijdensplaats | Amsterdam |
| Beroep | Acteur |
| Discipline | Toneel |
Biografie
Christina Elisabeth da Silva (1809-1881) was een Nederlandse toneelspeelster en zangeres. Op elfjarige leeftijd debuteerde ze bij de Amsterdamsche Schouwburg en in 1826 kreeg ze daar een vast contract. Christina da Silva trouwde in 1827 met Willem Jacobus van Ollefen, een medeacteur die ook een vast contract had bij de Amsterdamsche Schouwburg. Samen kregen ze zeven kinderen, waarvan vier het tot volwassenheid hebben gehaald. Minimaal een van deze kinderen ging ook de theaterwereld in, namelijk Christina Coenen-van Ollefen.
In 1847 werd Da Silva ontslagen bij de Amsterdamsche Schouwburg en begon ze met werken in Den Haag bij de Zuid-Hollandsche Tooneelisten. Waarom Christina Amsterdam heeft verlaten, is niet helemaal duidelijk, maar het had waarschijnlijk iets te maken met haar grote concurrent Mimi Bia tegen wie ze moest strijden om de grote hoofdrollen te krijgen. In 1855 verhuisde de actrice met haar man naar Antwerpen om daar bij het Nationaal Toneel te gaan spelen. Na een jaar ging ze alweer terug naar Nederland om te spelen bij de Rotterdamsche Tooneelisten in de Rotterdamse Schouwburg. In de laatste jaren van haar carrière, vanaf 1858, speelde Da Silva nog enkele keren in de Amsterdamsche Schouwburg. In deze tijd woonde de actrice samen met haar familie in Arnhem.
Volgens het lexicon van Joh. M. Coffeng was Da Silva een "belangrijke 19e eeuwse actrice, tragédienne. Leerlinge van Johanna Cornelia Wattier. Opvolgster van Anna Petronella Westerman."
Namen in programmaboekjes
In programma's staat Da Silva, vanwege haar huwelijk met Jacobus van Ollefen, vaak genoemd als C.E. van Ollefen. Incidenteel kan er verwarring optreden met Catharina Elize van Ollefen, geboren 15 mei 1821, sterfdatum onbekend. Zij was gehuwd met David Altink. In het naslagwerk van Joh. M. Coffeng omschreven als: actrice?'.
Theater CV
Christina Elisabeth da Silva heeft bijgedragen aan 98 productie(s).
Christina Elisabeth da Silva heeft gewerkt in de volgende functies:
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Christina Elisabeth da Silva heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Uit het archief: Tekstboekje Floris de Vijfde
Tekstboekje Floris de Vijfde, treurspel. Door Mr. Willem Bilderdijk. Tweede druk. Te Rotterdam, 1828. In dit tekstboekje van de toneeltekst Floris de Vijfde zijn verscheidende bladen ingeplakt, zoals brieven, recensies en programmablaadjes, en daarnaast is er ook met potlood en pen in geschreven. Op de voorflap van het tekstboekje staan de woorden: personalia C.E van Ollefen geb. Da Silva
Floris de Vijfde is een toneeltekst dat is geschreven in 1808 door Willem Bilderdijk. Het is een verhaal over een graaf uit de 13e eeuw. Deze nobele en deugdzame graaf wordt in het toneelstuk aangevallen door bloeddorstige tirannen. Dit treurspel was echter nooit opgevoerd nadat de auteur de tekst had gepubliceerd. Uit de recensies en programmablaadjes die in dit archiefstuk zijn geplakt, blijkt dat daar in 1844 verandering in kwam. In dat jaar ging Floris de Vijfde in première in de Italiaanse Schouwburg en Christina E. van Ollefen da Silva speelde een van de hoofdrollen. Uit het programmablaadje van het theater is af te lezen dat de gehele avond in het teken stond van Da Silva. Op die avond speelde ze in het treurspel van Bilderdijk en in een komedie genaamd Zij moet van het tooneel.
De recensie die dit tekstboekje bevat zijn laaiend enthousiast over de opvoering van Floris de Vijfde en over de acteerprestaties van Christina van Ollefen da Silva:
- “Mvr. Van Ollefen, aan welke men de eer moet geven, dat zij het ware doel van het tooneel, immers van het Nederlandsch toneel; - Taal- en Dichtkunde en het ware Edele en Schoone; - nimmer uit het oog verliest, had ditmaal hare keuze gevestigd op Bilderdijks Floris V.”
- “De voorstelling van Bilderdijk’s Treurspel Floris V is Zaturdag avond buitengemeen naar wensch uitgevallen. De zaal was wel is waar niet talrijk bezet, maar de opgekomen bestonden veelal uit beoefenaren en voorstanders der dichtkunde en alzoo meerendeels uit bevoegde kunstregters. De herhaalde en doorslaande blijken van genoegen van deze moeten voor de spelers de aangenaamste belooning zijn geweest voor de moeite, die zij zich blijkbaar gegeven hadden, om het stuk goed in een te zetten en naar eisch op te voeren.”
In dit tekstboekje zijn drie programmablaadjes geplakt. C.E van Ollefen da Silva heeft dus minimaal drie keer in Floris de Vijfde gespeeld: op 29 juni 1844, op 29 maart 1845 en op 23 oktober 1845. Drie avonden dus waar Christina E. van Ollefen da Silva in het middelpunt stond.
Op elk programmablad is een rolverdeling vermeld en ook in het script van Bilderdijk, waar dit tekstboekje natuurlijk om draait, zijn namen van acteurs bij de lijst van personages geschreven. Hieruit is op te maken dat deze opvoering van Floris de Vijfde een echt familieaangelegenheid was. Christina da Silva speelde namelijk samen met haar man, W. J. van Ollefen, en hun dochter, Christina v. Ollefen in deze opvoering van het treurspel. Willem van Ollefen speelde de rol van Heer Gerard van Velzen. De Edelknaap en de Jonge Juf werden gespeeld door Christina v. Ollefen. Zelf speelde Christina E. van Ollefen da Silva de rol van Vrouwe Machteld van Velzen en de rol van de dochter van Woerden.
De toneeltekst in dit tekstboekje is gepersonaliseerd. De namen van de acteurs zijn naast hun correspondeerde personage geplaatst, maar daarnaast is er ook met potlood door de gehele tekst geschreven. Er zijn grote stukken dialoog met potlood gekaderd. Naast deze kadreringen is het woordje ‘uit’ geschreven. In een van de recensies van deze opvoering is benoemd hoe grote stukken uit de originele tekst zijn weggelaten in de opvoering van 1844/1845. Daarnaast staat in een van de programmablaadjes:
- “Floris De Vijfde, Treurspel in Vijf Bedrijven, van mr. W. Bilderijk. (Met eenige bekortingen.)”
Hieruit zou men kunnen concluderen dat het de kadreerde stukken tekst zijn die niet in de voorstelling werden uitgesproken. Dit is echter niet met zekerheid te zeggen.
Bronnen
- Productiedatabase
- Lexicon van Nederlandse Tonelisten van Joh. M. Coffeng 1965
- Honings, R. (2019). ‘Der keerlen God’ op het toneel Willem Bilderdijks treurspel Floris de Vijfde (1808). De Moderne tijd, 3(4), 298-323. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
- Sanders, I. M. (2014, 13 januari). Silva, Christina Elisabeth da. In: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.