Lijsttoneel

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Het begrip lijsttoneel kan gezien worden als een pars pro toto voor het begrip lijsttheater. Concreet spreekt men dan over de omlijsting van de opening van het podium, zoals in veel traditionele schouwburgzalen het geval is. Deze omlijsting is bedoeld om de scheiding aan te geven tussen spelers en publiek. Het publiek kijkt naar het podium als naar een schilderij. Vanaf de 17e eeuw tot het begin van de 20ste eeuw werden schouwburgzalen zo gebouwd. Dit paste bij de illusionistische manier van theater maken, een duidelijke scheiding tussen de werkelijkheid op het podium en de werkelijkheid in de zaal.

De lijst om het toneel staat voor de vierde wand: de imaginaire wand die traditioneel spelers en publiek scheidt. Vanaf de 20ste eeuw echter ontwikkelen zich nieuw opvattingen over de wijze van theatermaken en proberen theatermakers deze vierde wand te doorbreken, waaruit de ontwikkeling van de vlakke vloerzaal voortkomt, waarin geen sprake meer is van een scheiding tussen publiek en spelers door middel van een omlijsting. Ook in de hedendaagse lijsttheater, waar nog sprake is van de omlijsting van het toneelbeeld, houden meeste theatermakers en gezelschappen de afstand tot hun publiek juist graag zo klein mogelijk.