Lijsttheater

Met deze term wordt een theatergebouw bedoeld waarbij de ruimte waar zich het podium (= het toneel, of wel het speelvlak) bevindt, is afgescheiden van de ruimte waar de toeschouwers, het publiek, zitten. Deze afscheiding wordt verkregen door middel van een soort lijst die zicht geeft op wat er zich op het toneel afspeelt en die kan worden afgesloten met voordoeken en/of een brandwerend scherm. Het publiek kijkt als het ware naar het podium (= het toneel) als naar een groot schilderij. Men spreekt dan ook wel van lijsttoneel.

Een ander woord voor lijsttheater is prosceniumtheater, een naam die stamt Italië en het eerste theater dat als zodanig werd aangeduid: Teatro Farnese in Parma uit begin 17e eeuw. Dit type theatergebouw werd weliswaar steeds verder ontwikkeld, maar de belangrijkste kenmerken, zoals de lijst die het toneelbeeld omkadert en waardoor het publiek slecht één kijkrichting heeft was tot en met de 20ste eeuw de meest voorkomende architectonische vorm voor een theater.

Gedurende de twintigste eeuw trachten diverse theatermakers deze scheiding op te heffen aansluitend op veranderende dramaturgische opvattingen en speelstijlen. Er ontstaan daardoor diverse andere soorten theatergebouwen waar deze lijst ontbreekt en waar de ruimten voor spelers en publiek in elkaar overlopen of een geheel vormen.

In Nederland worden zo vanaf de jaren 70 van de twintigste eeuw diverse theaterzalen gebouwd die worden aangeduid met vlakke vloertheater vlakke vloerzaal of ook wel black box of zwarte doos genoemd.

Externe links

Zie voor lijsttheater o.a. Wikipedia en voor vlakke vloertheater of vlakke vloerzaal: Wikipedia