Labanotation
Labanotation of Kinetografie Laban is een dansnotatie systeem dat is uitgedacht door de danser, choreograaf en theoreticus Rudolf von Laban, een van de pioniers van de expressionistische dans of Ausdrucktanz, zoals die in Midden-Europa ontstond in de eerste helft van de 20tigste eeuw.
Als theoreticus onderzocht hij de relatie tussen menselijke bewegingen en de hem omringende ruimte en ontwikkelde daarbij een systeem om elke soort bewegingen te noteren en te analyseren. Hij publiceerde dit systeem in 1928 als Kinetographie Laban. Het systeem is daarna door verschillende personen verder ontwikkeld, waardoor kleine verschillen konden ontstaan in relatie tot het doel waarvoor het systeem wordt gebruikt. In Midden-Europa was het zijn leerling Albrecht Knust die het verder ontwikkelde samen met Sigurd Leeder en in de Angelsaksische wereld Ann Hutchinson die het systeem Labanotation noemde. Belangrijk verschil met andere notatie-systemen is dat het gebaseerd is op de richtingen van de beweging in de ruimte en niet zozeer op de anatomie van een bewegende persoon of voorwerp.
Het notatiesysteem wordt wereldwijd gebruikt om allerlei soorten dans vast te leggen, maar ook in diverse andere situaties waar bewegingen geanalyseerd moeten worden, bijvoorbeeld in de medische wereld bij analyse en behandeling van spasticiteit e.d.
In Nederland werd het systeem begin jaren zestig van de vorige eeuw geïntroduceerd door oud-danser Alfred Hiltman, die aan diverse professionele dansopleidingen korte cursussen gaf en individueel aan enkele personen die belangstelling hadden. Het systeem is echter in Nederland slechts zeer beperkt toegepast in de danswereld.
Zie verder Wikipedia: in het Engels: Labanotation; Rudolf von Laban; Ann Hutchinson en in het Frans: Albrecht Knust