Kostuumontwerper
Definitie voor de productiepagina's
In de Theaterencyclopedie wordt bij de registratie van de betrokkenen bij de totstandkoming van een voorstelling de term Kostuums zowel gebruikt voor de persoon die originele ontwerpen maakt en die verder wordt aangeduid met de term kostuumontwerper, als de persoon die als kostuummaker/maakster deze ontwerpen in die praktijk realiseert.
Ook worden onder de noemer 'Kostuums die betrokkenen geregistreerd die uit een bestaande kostuumvoorraad kostuums kiest die passen bij de rollen en uitvoerenden van een bepaalde voorstelling. Dit kan bijvoorbeeld de regisseur zelf zijn, maar ook de beheerder en verzorger van de kostuumvoorraad die de kostuums ook desgewenst vermaakt. In de toneelwereld werd voor deze laatste persoon ook de term Costumier/Costumière gebruikt.
Achtergrond
Kostuumontwerper is de beroepsaanduiding die wordt gebruikt voor degene die de kostuum voor een theatervoorstelling ontwerpt of een andere presentatie voor publiek. Onder kostuum worden alle kledingstukken verstaan, inclusief hoeden, hoofdtooien, schoenen, maskers, pruiken en andere accessoires die een uitvoerende acteur, danser, zanger etc. aan heeft of op het lichaam met zich meedraagt tijdens de uitvoering. Aanvullend is grime of schminken alsmede de wijze van haardracht (het z.g. kapwerk) noodzakelijk om een theaterkostuum compleet te maken.
Een aantal kostuumontwerpers zijn tevens de ontwerpers van andere fysieke elementen van zo'n voorstelling of presentatie, zoals decors of de belichting. Vaak noemt men zich dan scenograaf of theatervormgever.
Een kostuumwerper werkt altijd op basis van de ideeën van de auteur, de bedenker, de artistieke leider, regisseur of choreograaf van een theaterproductie en dient bovendien samen te werken met eventuele andere ontwerpers voor onderdelen van die productie en vormt zo deel van wat men wel het creatief team noemt in grote complexe theaterprojecten. Nadat het ontwerp van de kostuums binnen zo'n team is uitgekristalliseerd, wordt van de kostuumontwerper verwacht dat deze zijn ontwerp tastbaar maakt in de vorm van tekeningen, schetsen, materiaal suggesties e.d. en vervolgens de realisering daarvan door een kostuum-werkplaats of -atelier begeleidt alsmede het passen van de kostuums door de optredenden. Een kostuumontwerper dient naast creatieve artistieke vaardigheden ook te beschikken over kennis en vaardigheden ten aanzien van het maken van kostuums, mode door de eeuwen heen en ten aanzien van het gebruik van belichting op kostuum materialen en kleuren.
Historische gezien kan men stellen dat kostuums de belangrijkste en vaak de enige vormgevings-elementen van een voorstelling waren. Door middel van de kostuums en de mode in de maatschappij van dat moment kon het publiek de karakters, positie en eventueel de tijdsperiode herkennen. Pas vanaf de 20tigste eeuw werd het gebruikelijk om theaterkostuums specifiek te ontwerpen om daarmee juist de dieperliggende of meer abstracte elementen van het karakter van de speler tot uitdrukking te laten komen. Daarnaast blijven zo origineel mogelijk kostuums voorkomen, al of niet gesublimeerd, gestileerd of vereenvoudigd.
De laatste decennia is het niet ongewoon dat veelal gerenommeerde modeontwerpers gevraagd worden, om kostuums voor een theaterproductie te ontwerpen.
Zie hier een alfabetisch overzicht van de personen die geregistreerd zijn in de Productiedatabase als: kostuumontwerper en
idem onder de beroepsaanduiding scenograaf alsmede ook als theatervormgever