Vliegwerk

De term vliegwerk of vliekwerkinstallatie is een theater(-technische) term en verwijst naar het samenstel van technische voorzieningen en middelen, die het mogelijk maken dat uitvoerenden in een voorstelling door de lucht kunnen bewegen, zweven of vliegen. Vliegwerk in het theater bestaat al zeer lang, zie ook Kunst- en vliegwerk mbt de effecten die 1665 in Nederland geïntroduceerd werden in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Bekende recente voorbeelden van voorstelling met vliegwerk zijn o.a. producties van Peter Pan, de musicals The Phantom of The Opera (de grote kroonluchter), Tarzan, Mary Poppins, het ballet La Sylphide etc. etc.

Het vliegwerk bestaat in de eerste plaats uit een voorziening aan het lichaam van de optredende acteur, harnas genoemd. Hieraan kunnen een of meerdere lijnen {staaldraden e.d.) worden verbonden waarmee de acteur vervolgens wordt opgehesen. Zo'n harnas dient zodanig gemaakt te zijn dat het de acteur de door de regie voorgeschreven bewegingsvrijheid biedt, comfortabel en vooral ook veilig is. Er bestaan diverse soorten harnassen, met verschillende 'ophang'-punten die verschillende soorten van ruimtelijke bewegingen mogelijk maken. Voorts is er de hijsinstallatie zelf die, afhankelijk van wat de regie vraagt, kan bestaan simpel uit de in een theater al vast geïnstalleerde hijsinstallatie voor alleen verticale bewegingen, dan wel aparte en tegenwoordig ook gemotoriseerde en elektronische bestuurbare complexe hijsapparatuur, die daaraan worden geïnstalleerd, voor aanvullende horizontale, diagonale bewegingen e.d..

Het hijsen en bewegen zelf is is een zaak die die zorgvuldig voorbereid én goed geoefend dient te worden in een intensieve samenwerking tussen de regie, de betreffende acteurs, de technische apparatuur én de technici die de apparatuur bedienen en waarvoor altijd aparte veiligheidsmaatregelen dienen te worden genomen.