Leidse Schouwburg, Leiden
.jpg)
Foto M.M.Minderhoud, 1972
| Naam | Leidse Schouwburg, Leiden |
|---|---|
| Plaats | Leiden |
| Type | Theatergebouw |
| Bouwjaar | 1705 |
| Gesloten | Nee |
| Wikidata ID (Q-nummer) | Q3275812 |
| Website |
| Info | Waarde |
|---|---|
| Afbeelding | Leidse Schouwburg (voorzijde).jpg |
| Postcode: | 2312XS |
| Openingsdatum: | 1 jan 1705 |
| Op de kaart: | Ga naar kaart... |
| Wikimedia Commons: | Galerie (Wikimedia Commons) |
| Gelegen in: | Leiden (Q43631) |
Bekijk deze en meer informatie op de website van Wikidata, of lees de pagina Leidse Schouwburg op Wikipedia.
De Leidse Schouwburg (539 stoelen) werd gebouwd in 1705 in opdracht van Jacob van Rijndorp en is sindsdien onafgebroken als theater in gebruik geweest. Daarmee is de Leidse Schouwburg de oudste nog in gebruik zijnde schouwburg in Nederland.
Na de laatste verbouwing in 1997 is de zaal weer in oude luister hersteld.
Bouwgeschiedenis
Architect: Dirck van Soest, in opdracht van Jacob van Rijndorp
Bouwjaar: 1705
Opening als theater: 1 oktober 1705
De schouwburg van Jacob van Rijndorp werd gebouwd op het terrein van een afgebrande mouterij. Van Rijndorp, die ook een theater in Den Haag had, beheerde het Leidse theater tot zijn dood in 1720. Daarna namen zijn vrouw Anna Catharina de Quintana en de dichter-acteur Jan van Hoven het beheer op zich. Ook de dochters Van Rijndorp, met name Isabella, waren daarbij betrokken. Vervolgens is de schouwburg in veel verschillende handen geweest.
In 1864-1865 zag D.A. Schretlen, namens de in maart 1864 opgerichte Schouwburgcommissie, kans het over verschillende eigenaren verspreid geraakte bezit op te kopen en aldus weer tot één geheel te maken. Op deze manier wist hij de schouwburg voor Leiden te behouden. Bij de verbouwing door stadsarchitect Schaap kreeg de schouwburg de gevel die hij nu nog heeft. Op 28 november 1865 heropende het theater met de voorstelling De geleerde vrouwen, gespeeld door de troupe van de Amsterdamse Schouwburg, gevolgd door De klappermolen met Maria Johanna Kleine-Gartman in de hoofdrol.
In de Tweede Wereldoorlog had de schouwburg een dubbel bestaan: terwijl er voor de Duitse bezetter amusement in de zaal werd gespeeld, zaten elders in het pand mensen ondergedoken en stonden de drukpersen voor het vervalsen van persoonpapieren op zolder.
In de jaren zeventig van de twintigste eeuw werd het theater met sloop bedreigd. Men wilde een nieuwe schouwburg bouwen op het Schuttersveld, maar wegens geldgebrek werd dat plan afgeblazen en ging men toch verbouwen. De architect Onno Greiner koos daarbij voor een zaal, uitgevoerd in de kleuren olijfgroen en okergeel, dit in overeenstemming met de zaalschilderingen. Bij de verbouwing van 1997 zijn de rode en gouden kleuren van 1865 weer teruggebracht.
Premieres
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen in Leydsche Schouwburg, die in dit theater in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen in de Leidse Schouwburg, die in dit theater in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007