Koning Oidipous (inhoud)

(Oidipus Tyrannos) is een van de bekendste Griekse tragedies en een van de weinige bewaard gebleven stukken van de toneelschrijver Sophokles. Het stuk is geschreven rond 430 v. Chr. en is gebaseerd op een figuur uit de Griekse mythologie. Het stuk (of bewerkingen ervan) wordt nog steeds regelmatig opgevoerd, bijvoorbeeld door Toneelgroep Amsterdam en door Toneelschuur Producties.

Inhoud

In de stad Thebe heerst de pest. Oidipous, de koning, heeft zijn zwager Kreon naar het orakel van Delphi gestuurd. Hij komt terug met het volgende antwoord: Thebe moet de moordernaar van de vorige koning, Laios, bestraffen. Oidipous begint zijn zoektocht naar de moordenaar bij de ziener Teiresias. Teiresias weigert aanvankelijk antwoord te geven, maar wijst uiteindelijk Oidipous aan als moordenaar. Oidipous vermoedt een complot van Kreon om aan de macht te komen en hij denkt dat Teiresias erbij betrokken is. Zijn vrouw Iokaste probeert hem ervan te overtuigen dat zieners alleen maar onzin praten. Haar vorige man, Laios, had voorspeld gekregen dat hij gedood zou worden door zijn eigen zoon, terwijl hij in werkelijkheid op een driesprong overvallen was door rovers. Oidipous herinnert zich hierdoor dat hij ooit naar het orakel van Delphi was gegaan, omdat iemand tegen hem gezegd had dat zijn ouders niet zijn echte ouders waren. Van het orakel kreeg hij slechts te horen dat hij zijn vader zou doden en met zijn moeder zou trouwen. Hierdoor besluit hij om niet meer terug naar huis te gaan. Op een driesprong krijgt hij vervolgens ruzie met een man. Hij doodt de man en zijn gevolg. Hij realiseert zich nu dat dat Laios geweest moet zijn. Er blijkt nog een getuige in leven te zijn, een oude herder. Deze wordt ontboden zodat hij uitsluitsel kan geven. Dan komt er een bode uit Korinthe om te melden dat koning Polybos, Oidipous' vader, is gestorven. Het eerste deel van het orakel dat Oidipous had gekregen blijkt dus niet te kloppen. Omdat Oidipous zich zichtbaar zorgen maakt over het tweede deel, stelt de bode hem gerust: het koninklijk paar zijn niet zijn echte ouders. De bode zelf heeft hem van een herder gekregen en naar de koning gebracht. Die herder blijkt dezelfde te zijn als de herder die getuige was van de moord op Laios. Iokaste weet genoeg. Ze smeekt Oidipous om de zaak te laten rusten en stormt het paleis in. Als de herder aankomt bij het paleis krijgt Oidipous de waarheid te horen; dat hij de zoon is van Iokaste en Laios en dat hij dus zijn vader vermoord heeft en met zijn moeder is getrouwd. Iokaste heeft zichzelf inmiddels verhangen, en Oidipous steekt zichzelf de ogen uit.