De Vier Kaeths
| Naam | Familie De Kaeth |
|---|---|
| Beroep | Muzikant |
| Discipline | Amusementsvorm |
| Trefwoorden | Varieté |
Biografie
Familie de Kaeth was een beroemd accordeongezelschap uit de jaren ’20 t/m ‘40 van de twintigste eeuw. Kenmerkend voor het gezelschap was de Volendamse klederdracht die zij altijd droegen. Met een ‘Hollandse Act’ toerde de Familie de Kaeth jarenlang met veel succes door heel Europa en Amerika.
De Gebroeders Kaeth
Henri Theodorus (Harry) te Koeth werd op 4 februari 1887 geboren in Wageningen. Later veranderde zijn achternaam in Te Kaeth (ofwel De Kaeth). Al op jonge leeftijd begon Harry met het bespelen van de accordeon en hij hoopte hier ooit zijn beroep van te kunnen maken.
In 1911 bezocht Harry samen met Jan (achternaam onbekend) het Rotterdamse Circus voor een act met harmonica’s. De act kreeg een fantastisch applaus en de twee mannen droomden ervan dat zij ooit net zo’n applaus zouden krijgen. Ze konden beide al redelijk accordeon spelen, maar besloten de drie jaar volgend op het optreden in het Rotterdamse Circus keihard te gaan studeren in de hoop zelf ook ooit een carrière als artiest te kunnen starten.
In 1914 begonnen Harry en Jan met het geven van optredens. Al snel kozen ze ervoor Nederland te verlaten en met succes; langzaam werden ze steeds bekender en reisden ze naar steeds meer landen. In de periode 1917/1918 werd ook in Nederland in kleine advertenties melding gemaakt van het duo en in 1919 brachten zij een grammofoonplaat uit met het stuk Vivat Olympia!. In deze jaren stond het duo bekend als de Gebroeders Kaeth.
De 4 Kaeths
Rond het jaar 1920 veranderden De Gebroeders Kaeth in De 5 Kaeths. Rond de jaren 1920-1922 werden in verschillende Nederlandse en buitenlandse kranten advertenties geplaatst over optredens van De 5 Kaeths. Al snel veranderden De 5 Kaeths echter in De 4 Kaeths. Dit kwartet bestond uit twee mannen en twee vrouwen. Zeker is dat Harry de Kaeth onderdeel was van dit gezelschap. Ook Marianna de Kaeth-Mark heeft deel uitgemaakt van het kwartet (alhoewel waarschijnlijk niet vanaf het begin, aangezien zij in 1920 slechts 11 jaar oud was). De identiteit van de andere twee leden is onduidelijk, alhoewel zeker is dat zij Henny en John (waarschijnlijk is dit Jan) heetten. De identiteit van het vijfde lid is onbekend, evenals de identiteit van eventueel eerdere leden.
De 4 Kaeths hadden, met hun Volendamse kostuums, een ‘typisch Nederlandse’ act. Vanuit hun latere thuisbasis in Arnhem trok het gezelschap de hele wereld over met hun act. Zo heeft het viertal bijvoorbeeld door Amerika getoerd.
Hun optredens gaven De 4 Kaeths niet met hun vieren. Rondom het viertal werd een orkest van ongeveer 14 mensen gevormd; het ‘Orkest Kaeth’.
Eén van de hoogtepunten van de carrière van De 4 Kaeths was volgens Harry hun optreden in de Rotterdamse Arena in 1931. In 1931 werd het Rotterdamse Circus, waar Harry en Jan in 1911 het harmonicaoptreden hadden bijgewoond, ingelijfd bij het Scala-Concern te Berlijn. De naam van het Circus veranderde hierbij in de Arena. Wegens de successen die geboekt werden in de Arena, besloten Harry en Jan hun droom van 20 jaar eerder na te gaan en de Arena te benaderen voor een optreden. Hierop werd De 4 Kaeths een contract aangeboden en de 20 jaar oude droom van Harry en Jan werd werkelijkheid; ze mochten optreden in de Arena en kregen een daverend applaus.
Harry en Marianne te Kaeth
Harry trouwde in 1937 met Rosa Agathe Marianne (de Kaeth-)Mark. Harry was toen 50 jaar en Marianne, die in 1909 is geboren, 28. Voor dit huwelijk was Harry al twee keer getrouwd: van 1911 tot 1922 met Petronella Johanna Lagewaard, met wie hij in 1911 een dochter kreeg (Hendrika Jenneke te Kaeth) en van 1923 tot haar dood in 1937 met de operazangeres Elizabeth von Romatowski.
Harry en Marianne maakten samen deel uit van De 4 Keaths, maar traden daarnaast ook vaak op als duo. Waarschijnlijk heeft dit erin geresulteerd dat zij bekender waren dan de andere leden van De 4 Kaeths, zodat hun namen wel bekend waren en die van de andere leden niet.
Het archief van Familie de Kaeth
In 1982 kreeg goochelaar en archivist Ritsko van Vliet een aantal foto- en knipselalbums van Marianne de Kaeth-Mark. Deze knipselalbums heeft Van Vliet aangevuld met vele krantenknipsels en affiches over de familie de Kaeth. Deze collectie biedt een inkijkje in de carrière van Marianne de Kaeth-Mark en De 4 Kaeths.
In onder andere Nederland, Engeland, Duitsland, Brazilië en Frankrijk zijn talloze positieve recensies over het kwartet geschreven. Het kwartet speelde onder andere in het Circus Busch Berlin en als onderdeel van Varieté Orpheum in Karlsbad. Ook heeft het viertal op 3 september 1921 opgetreden in het Hippodrome in New York.
De 4 Kaeths waren over het algemeen onderdeel van een show die bestond uit verschillende variétéacts, waaronder clownerie, acrobatiek en comedy. Met de artiesten waar ze mee optraden, wisselden de De Kaeths foto’s en handtekeningen uit, die in verschillende albums werden verzameld. Vaak stond bij deze foto’s ook een persoonlijke boodschap. Dit zijn de albums die Van Vliet jaren later van Marianne heeft gekregen. Opvallend is dat in ieder geval twee van deze herinneringsalbums van Henny waren.
Theater CV
Van deze persoon is geen enkele bijdrage aan een theater- of dansproductie geregistreerd op de TheaterEncyclopedieOm dit te verbeteren, vult u op de betreffende pagina('s) over theater- of dansproducties de bijdragen van deze persoon aan..
Bronnen
- “Database Henri Theodorus te Kaeth,” Genealogie online, geraadpleegd 19 juli 2022, https://www.genealogieonline.nl/database-van-broekhoven/I65257.php.
- “Plak-recensiealbum ‘4 Kaeths’, tournees tussen 1932 en 1936.” Archief Ritsko van Vliet, 200000489.001, doos 15 album.no 753. Bijzondere Collecties/TIN Amsterdam.
- “Plak-recensieboek van de ‘5 Kaeths’ en ‘4 Kaeths’. Tournees tussen 1920 en 1940.” Archief Ritsko van Vliet, 200000489.001, doos 15 album.no 755. Bijzondere Collecties/TIN Amsterdam.
- Haagsche Courant, 28 september 1917, Delpher. Geraadpleegd 10 oktober 2018.; De bioscoop-courant, no. 53 (1918): 53.
- website Youtube. Duncan Automatic Stop. “(1919) Vivat Olympia - Gebroeders Kaeth.” Geraadpleegd op 10 oktober 2018.
- Biografie Ritsko van Vliet
- “Plak-recensiealbum ‘4 Kaeths’, tournees tussen 1940 en 1950.” Archief Ritsko van Vliet, 200000489.001, doos 13 album.no 754. Bijzondere Collecties/TIN Amsterdam.