Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Boulez25oct2004.jpg


Pierre Boulez

NaamPierre Boulez
Geboortedatum26 maart 1925
Geboorteplaats Montbrison
Overlijdensdatum5 januari 2016
Overlijdensplaats Baden-Baden
BeroepComponist, Dirigent
DisciplineMuziektheater
TrefwoordenOpera, Dans
Externe databases:
IMDb
VIAF

Pierre Boulez (1925-2016) was een Frans componist en dirigent.

Boulez studeerde eerst wiskunde te Lyon, en ging in 1942 naar Parijs om er aan het Conservatoire national supérieur de musique te gaan studeren, onder meer bij Olivier Messiaen. In 1946 werd hij muzikaal directeur van de Compagnie M. Renaud-J.L. Barrault, en begon met componeren. Zijn vroege composities waren uitgesproken serieel van karakter, met een belangrijke invloed van Olivier Messiaen.

Boulez werd een overtuigd voorstander van meer abstractie en experiment in de muziek, en hij werd een boegbeeld van de avant-garde in de muziek. Hij zette zijn visie uiteen in verschillende publicaties zoals Penser la musique aujourd'hui (1964) of Relevés d'apprenti (1966). Hij was een pionier van het gebruik van elektronica in de muziek, en experimenteerde met aleatorische muziek (waarin het toeval een rol speelt); maar hij ging daarbij niet zo ver als sommige Amerikaanse componisten als John Cage.

Hij maakte vaak herwerkte versies van zijn eigen composities; zijn derde pianosonate is zelfs altijd "onaf" gebleven (slechts twee van de vijf delen zijn gepubliceerd).

In 1970 nam president Georges Pompidou het initiatief tot de oprichting van het IRCAM (Institut de Recherche et de Coordination Acoustique/Musique) te Parijs, een onderzoeksinstituut voor moderne muziek. Boulez werd de eerste directeur; hij bleef dat tot 1992. Ook daarna bleef hij nog aan het instituut verbonden.

In 1976 richtte hij het Ensemble InterContemporain op, een ensemble voor het uitvoeren van moderne muziek waarvan de bezetting naargelang het uit te voeren werk sterk varieert.

Vanaf de jaren '60 werd hij meer en meer actief als dirigent, en liep zijn productie van composities stilaan terug. Hij dirigeerde de Franse première van de opera Wozzeck van Alban Berg in 1963. Hij was chefdirigent van de New York Philharmonic (1971-1977). In 1976 dirigeerde hij de Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner te Bayreuth. Bij zijn concerten en plaatopnamen programmeert hij bij voorkeur de grote muzikale vernieuwers uit de twintigste eeuw zoals Claude Debussy, Arnold Schoenberg, Igor Stravinsky, Alban Berg of Anton Webern.

Ook voerde hij werk uit van Frank Zappa. In 1984 verscheen de cd The Perfect Stranger welke opnames hiervan bevatte.


Pierre Boulez heeft bijgedragen aan 8 productie(s).

Pierre Boulez heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Pierre Boulez heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Het liefdesdrama Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Hollandia 1987/1988 5 mei 1988
Schijn Muziek Vereniging Dansgroep Duende 1987/1988 19 februari 1987 Grietine Molenbuur
Dépons / Der Fall Muziek Stichting Korzo theater 1991/1992 14 februari 1992
Mallarmé III Muziek Béjart Ballet Lausanne 1995/1996 8 maart 1996 Maurice Béjart
Eye in All Muziek LeineRoebana 2001/2002 6 februari 2002 Andrea Leine, Harijono Roebana, Ton Simons
Sporen Muziek LeineRoebana 2003/2004 4 november 2003 Andrea Leine, Harijono Roebana
A Portrait of Pierre Boelez Muziek Beyond the Score 2014/2015 2 juni 2015
Le sacre du printemps Dirigent Gastprogrammering Het Muziektheater 2005/2006 1 februari 2006 Heddy Maalem

Enkele van zijn composities

  • Pianosonate nr. 1 (1946)
  • Pianosonate nr. 2 (1947-1948)
  • Le soleil des eaux (cantate, 1948; herzien 1957)
  • Polyphonie X (1951)
  • Structures (1952)
  • Le marteau sans maître (1953-1955, voor alt en zes instrumenten; herzien 1957)
  • Pianosonate nr. 3 (1955-... "open" werk)
  • Figures, doubles, prismes (voor orkest, 1958-1964, herzien 1968)
  • Pli selon pli (1957-1962, voor sopraan en orkest)
  • Domaines (voor klarinetsolo, 1968-1969)
  • Domaines (voor klarinet en ensemble, 1968-1969)
  • cummings ist der Dichter (voor koor en ensemble, 1970)
  • Rituel: In Memoriam Bruno Maderna (voor orkest, 1974-1975)
  • Notations (versie voor piano: 1945; versie voor orkest: 1978-...)
  • Répons (voor ensemble en elektronica, 1980-1984; gecomponeerd bij het IRCAM)
  • Le visage nuptial (voor sopraan, alt, vrouwenkoor en orkest, 1951-1989)
  • ...explosante-fixe... (voor ensemble en elektronica; eerste versie: 1972-1974; tweede versie: 1991-1993; ook een product van IRCAM)
  • Initiale (voor koperseptet; 1987)

Bronnen