Tivoli Zomer Theater, Amsterdam
| Naam | Tivoli Zomer Theater, Amsterdam |
|---|---|
| Plaats | Amsterdam |
| Type | Openluchtlocatie |
| Bouwjaar | 1864 |
Litho door A. Braakensiek, uitgave Amand, ca. 1865. Collectie TIN.
Opschriften: "Zomer theater Tivoli in het Leidsche Bosch te Amsterdam"; "Het eenigste zomer-theater in Amsterdam, hetwelk behalve een uitmuntend gezelschap, een park tot wandelplaats heeft, ruim één bunder groot. Willem Koster, directeur."
Zomer theater Tivoli
In Amsterdam, op de plek waar nu het Byzantium staat, naast de ingang van het Vondelpark aan het Leidsebosje lag in de negentiende eeuw de zomertuin Tivoli waar de fatsoenlijke burgerij 's zomers kon wandelen, iets kon drinken en van een troepje internationale artiesten kon genieten dat elke avond iets anders bracht. Vaak kwamen er speciale attracties zoals goochelaars en andere variété-artiesten en niet zelden eindigde de avond met vuurwerk.
Het bijzondere van het amusement van die tijd was dat er in Frankrijk net een nieuw muzikaal-satirisch genre was ontstaan dat 'operette' genoemd werd. Offenbach schreef aan de lopende band korte en langere operettes en al snel werden die in Park Tivoli ten gehore gebracht.
In 1865 werd Willem Koster directeur. Hij engageerde een groot gezelschap van zo'n 25 Franse en Duitse artiesten. De orkestleider werd H. Constant Peers wiens vrouw ook tot de zangeressen behoorde. Het seizoen in Tivoli liep van mei tot september.
Dagboek Jacob Verbeek
Blijkens het handschrift "Dagboek Jacob Verbeek" werd in 1864 in het park Tivoli een nieuw buitentheater gebouwd waar Duitse liederen en Franse en ook wel Vlaamse chansonettes gezongen werden door een aardig gezelschap. "Onder de dames behoorden Fräu Awater, Elisa Stoops, Mad. Peers, Mlle Marie bijgenaamd Trou-la-la. Er was een orchest van +/- 12 leden. Dit is het 1ste café chantant geweest."
In dit dagboek noteerde Hermine Marie van der Sande (geb.1847) wat ze gezien had: alle gegevens van de schrijver en van het gezelschap, verder de plaats en de datum waar ze de voorstelling gezien had en de naam van degene met wie ze er naar toe geweest was. En daarbij voegde zij de programma's van al die voorstellingen.
Hermine van der Sande, die later weduwe Trip-Verbeek werd, schonk het "Dagboek Jacob Verbeek" aan de universiteit van Amsterdam. Daar is het nu nog, bij de Bijzondere Collecties (UvA).
Premières
Een chronologisch en daaronder een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Programma's
Programma's van Zomer Theater Tivoli, 1867. Collectie TIN.