Tijdlijn Enschede's Vrije Toneel: 1982 – Vestzaktheater
Enschede’s Vrije Toneel verlangt al lange tijd naar een eigen theatertje. Begin jaren ’80 is het zover: door een coöperatieve vereniging wordt het Vestzaktheater geopend.
Vrijdag 15 oktober 1982 is de opening van het Vestzaktheater aan de Walstraat in Enschede. Enschede’s Vrije Toneel heeft een heel draaiboek gemaakt voor de eigen bijdrage met korte bijdrages uit stukken die ze in die tijd spelen, zoals Het Damesorkest, Op weg naar Tar. Er worden verhalen verteld en er wordt een lied van Verdi gezongen. En de mop over de ruiker wordt ten beste gegeven.
In de jaren ’70 komt er landelijk, met de veranderingen in subsidies na de Aktie Tomaat, een hoge vlucht in het aantal kleine theaters met eigen huisgroepen. In 1966 heeft EVT al het plan om - als onderdeel van het Toneelcentrum Twente - een experimenteel schouwburgje in Concordia te vestigen onder de naam Enschede’s Vestzak Theater (E.V.T). EVT krijgt wel een toneelstudio in Concordia en treedt er regelmatig op, maar een eigen theater wordt het niet. Al in 1967 betreurt EVT dat het geen eigen Vestzaktheater heeft: “Geef ons de ruimte, een oud pakhuis of zo, en we maken er zelf wel een theatertje van.”[1]
Het blijft even rustig, maar in 1979 nemen Fred Hofer, Godfried Beumers en later Barend Gerritsen contact op met de gemeente. Fred Hofer regisseert meerdere stukken van EVT in de jaren ’70 en ’80, Godfried Beumers in de jaren ’80 en Barend Gerritsen heeft met EVT de film van De Kale Zangeres gemaakt. De drie hebben interesse om een voormalig pakhuis te huren aan de Walstraat 35. Na het nodige overleg besluit de gemeente het pand te verhuren voor 500 gulden per maand, maar wel met een renovatieplicht. In 1982 schrijft burgemeester Wierenga: “Wij hebben besloten medewerking te verlenen aan de vestiging van een Vestzaktheater in het pand Walstraat 35.”[2]
Beneden wordt een theater gepland, op de eerste verdieping repetitieruimte en een filmstudio en op zolder kostuumopslag en audiovisuele werkruimte. Er kunnen gelijktijdig activiteiten plaatsvinden (de verdiepingsvloeren zijn van beton!). Om dit alles te realiseren wordt een coöperatieve vereniging opgericht, waar EVT met zeven andere verenigingen deel van uitmaakt. Er worden werkgroepen ingesteld om donateurs te werven, de interne organisatie op orde te brengen en te werken aan de verbouwing en inrichting.
Al snel wordt er subsidie aangevraagd bij de gemeente. Doel is “het organiseren, initiëren en stimuleren van kleinschalig theater zonder winstoogmerk op het gebied van: toneel, poppenspel, jeugdtheater, jeugdfilms, films; workshops op het gebied van toneel, poppenspel, film; kortom een middelpunt voor amateuristiese, semiprofessionele en professionele kunstbeoefening waarbij de sektoren kabaret en muziek in het bovenstaande nog vergeten waren. De deelnemende groepen kunnen in eerste instantie het Vestzaktheater als “vast huis” beschouwen en elkaar op alle niveaus stimuleren.”[2]
De gemeente ziet het zitten: “Wij kennen groot belang toe aan de plannen van de vereniging.”[2] Verwacht wordt dat het stimulerend werkt op het theaterleven in Enschede, vooral de samenwerking tussen amateurs en beroeps wordt interessant geacht. Een jaar later krijgt de gemeente een nieuwe brief: “Met recht kan men nu al zeggen dat het Vestzaktheater een plaats binnen het culturele leven van Enschede heeft verworven en vernieuwend bezig is.”[2] Maar er is een tekort in de exploitatie. De gemeente zegt voor een jaar toe hieraan bij te dragen omdat het project zo vernieuwend is dat ervaringscijfers ontbreken. Het bezoekersaantal voldoet aan de verwachtingen en het voortbestaan is van groot belang. Op de langere termijn zijn de cijfers echter niet inzichtelijk. In 1986 wordt de huur overgedragen van de coöperatieve vereniging naar een nieuwe Stichting Vestzaktheater.
EVT repeteert vanaf de oprichting tot heden wekelijks in het theater, steeds op de woensdagavonden. Elk stuk dat gerepeteerd wordt, wordt in principe ook in het Vestzaktheater opgevoerd.
Zie de pagina van het Enschede's Vrije Toneel voor een overzicht van de andere blogs.
Bronnen
Deze blog is afkomstig van de website van Enschede's Vrije Toneel