Pieter Cornelisz van der (soms ook van der Morsch) Mersch
Portret van Pieter van der Mersch, alias Piero, de zot van Leiden. Schilderij door Cornelis Cornelisz. van Haarlem, ca. 1600.
Biografie
Pieter Cornelisz. van der Mersch, die zich ook wel van der Morsch noemde, alias 'Piero' (1543-1628), was een nar, verbonden aan de Rederijkerskamer 'De Witte Accolijen' te Leiden.
Een van de topstukken uit de collectie van het Theatermuseum is een portret van een nar uit omstreeks 1600. Het is een sprekend portret, maar wat het extra bijzonder maakt is dat het geen anonieme tronie is, maar dat we precies weten wie die nar is. Het gaat om Pieter van der Mersch, een vrijgezelle, niet onbemiddelde Leidenaar die leefde van 1543 tot 1629.
Hoe Van der Mersch aan zijn geld kwam is onduidelijk. Behalve een mislukte stadsbode was hij ook de nar van de Leidse rederijkerskamer de Witte Acoleyen. In die hoedanigheid vervulde hij een belangrijke rol. Al in middeleeuwen kon de nar, aan de hoven en in de steden, als enige de fatsoensnormen doorbreken en iedereen ongestraft de waarheid zeggen. Voorafgaand aan de vastenperiode vertegenwoordigde hij daarbij de omgekeerde wereld. Bandeloos en onfatsoenlijk gedrag werd dan, bij wijze van uitlaatklep, tijdelijk getolereerd (zoals dat nu, tijdens het carnaval, nog steeds het geval is).
In 1596 en 1613 organiseerde Van der Mersch een zottenfeest, waarvoor hij narren uit de wijde omgeving uitnodigde. Bij de eerste gelegenheid organiseerde hij onder meer een zottenhuwelijk. Op een podium voor het Leidse stadshuis beloofde het jonge stel - Joncker Mors en de al zwangere Vrou Lors – elkaar en alle aanwezigen plechtig dat ze een spilziek leven zouden leiden, met het verstand op nul. De cadeaus die ze kregen van de andere zotten waren onder meer mosselen om hun kont mee te krabben, pispotten en een kandelaar zonder licht. De maaltijd die daarop volgde – en waar de hele Leidse bevolking getuige van was - bestond uit erwten en zoete kermiskoek. De elf aanwezige narren zongen allemaal een toepasselijk lied.
Een rederijkerskamer is een letterkundig genootschap, waar vooraanstaande burgers lid van waren. In de 15e, 16e en 17e eeuw zijn er daar honderden van geweest.
Theater CV
Van deze persoon is geen enkele bijdrage aan een theater- of dansproductie geregistreerd op de TheaterEncyclopedieOm dit te verbeteren, vult u op de betreffende pagina('s) over theater- of dansproducties de bijdragen van deze persoon aan..
Externe Links
Het portret van Pieter van der Mersch nam een prominente plek in in de tentoonstelling Wie is de Nar? van het Theatermuseum in 2012.
Bronnen