Georges Brassens

Georges Brassens in 1964

Naam	Georges Brassens
Geboortedatum	22 oktober 1921
Geboorteplaats	Sète
Overlijdensdatum	29 oktober 1981
Overlijdensplaats	Saint-Gély-du-Fesc
Beroep	Zanger
Discipline	Muziektheater
Externe databases:
	IMDb
	VIAF

Biografie

Hoewel Brassens uiteindelijk uitgroeide tot misschien wel de meest bijzondere en meest populaire auteur en vertolker van het Franse chanson, was zijn debuut bijzonder moeizaam. Toen hij bekend werd had hij al meer dan tien jaar chansons geschreven en vrijwel zonder enige inkomsten geleefd. Als hij niet was geholpen door vrienden was hij vrijwel zeker onbekend gebleven en zou hij zeer waarschijnlijk clochard zijn geworden.

Dankzij zijn vrienden, kwam hij begin 1952 in contact met Patachou die in hem onmiddellijk een groot talent herkende. Zij voorspelde dat hij binnen een jaar beroemder zou worden dan zijzelf. Dat gebeurde inderdaad heel snel nadat hij in haar cabaret moest optreden. Moest, want hij beschouwde zichzelf als auteur en componist, hij had er geen moment aan gedacht om zelf op te treden. 'Ik ben toch geen circusartiest!' had hij gezegd toen Patachou aandrong.

Hoewel Patachou enkele chansons van hem kocht, vond ze dat hij zijn eigen chansons moest zingen omdat ze zo persoonlijk waren dat niemand anders ze zou willen kopen. Hij werd door een deel van zijn publiek bemind om zijn non-conformistische liedjes, maar menigeen was geschokt door zijn directe taalgebruik. Hierover zegt hijzelf in een (niet gepubliceerd) gedicht:

"Ma muse est sans conteste une franche poissarde, qui n'a pas peur des mots, qui l'a prouvé déjà, qui vous enfourche son Pégase à la hussarde, qui plutôt deux fois qu'une appelle un chat, un chat". (Mijn muze is zonder twijfel een eerlijke viskoopvrouw die zoals ze bewezen heeft niet bang is voor woorden, die haar Pegasus zonder manieren berijdt, die liever twee keer dan één een kat een kat noemt).

Veel van zijn liedjes werden verboden voor de Franse en Zwitserse radio (soms gekuist).

Georges Brassens stierf in 1981 op zestigjarige leeftijd en werd bijgezet in het familiegraf van Brassens op de armenbegraafplaats 'Le Py' van Sète.

Theater CV

Georges Brassens heeft bijgedragen aan 8 productie(s).

Georges Brassens heeft gewerkt in de volgende functies:

Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Liedteksten - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Georges Brassens heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In choreografie van
Hoelabaloe	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Robert Borremans	1970/1971	13 december 1970
Spelen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Robert Borremans	1970/1971	16 december 1970
Die aus 'm Osten	Auteur (schrijver libretto, scenario)		1989/1990	17 mei 1990
My Movements Are Alone Like Streetdogs	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Troubleyn / Jan Fabre	2001/2002	7 februari 2002	Jan Fabre
Hommage aan Brassens	Liedteksten	Cultureel Festival Op De Grens Van ...	1992/1993	26 december 1992
Pers-vers	Muziek	Het Amsterdams Journalistencabaret	1958/1959	14 december 1958
De Eddy's	Muziek	Perron 2	1991/1992	25 januari 1992	Mette van der Sijs
Hommage aan Brassens	Muziek	Cultureel Festival Op De Grens Van ...	1992/1993	26 december 1992
Next 1	Muziek	LeineRoebana	2011/2012	3 mei 2012	Andrea Leine, Harijono Roebana

De chansons

Zijn liedjes waren niet alleen schokkend omdat ze recht-voor-zijn-raap-woorden bevatten, maar ook omdat ze zo indruisten tegen de normen en waarden van toen (rond 1953).

In de honderden liedjes die hij heeft geschreven komen veel typische en zeer uiteenlopende personages tot leven: boerenmeisjes, vlinderjagers, hoeren, verliefde stelletjes, gendarmes, hoorntjesdragers, kruimeldieven, overspelige vrouwen, trouwe echtgenoten, pastoors, doodgravers, moordenaressen, dronkenlappen, en ga zo maar door. Hij neemt het op voor mensen die traditioneel door het publiek geminacht wordt, de croquants, de brave burgers met hun vooroordelen. Hij schreef veel over ontrouw, dreef er de spot mee zoals in Le cocu of verhief het tot iets bijna nobels zoals in Pénélope. Hij schreef veel over de dood, over God de Vader en de hemel, maar hij was een overtuigd atheïst. Hij was fel antiklerikaal, maar kwam op voor de dorpspastoor die een Heilige Mis voor een gehangene opdroeg.

Zijn eigenzinnigheid blijkt wel heel duidelijk nadat hij kritiek had gekregen op het feit dat hij nooit een lied tegen de Frans-Algerijnse oorlog had geschreven. Hij schreef daarop een lied tegen het protestlied: Iedereen moet naar eigen eer en geweten handelen. Helaas stierf hij voordat dit lied kon worden opgenomen. Zijn vriend Jean Bertola heeft het geïnterpreteerd op een plaat die na zijn dood is uitgegeven.

De muziek

Vrijwel al zijn melodieën dragen zijn heel persoonlijke signatuur, ze zijn heel herkenbaar maar onopvallend, uitsluitend bedoeld als de dragers en versterkers van de teksten. Hij bleef tot zijn dood trouw aan zijn oorspronkelijke eenvoudige stijl, waarin hij zichzelf begeleidde op de gitaar. De rest van zijn orkest bestond slechts uit Pierre Nicolas, contrabas en vaak nog een sologitarist. Zijn muziek doet voor sommigen soms monotoon aan. Bij nadere beschouwing blijken zijn melodieën echter even meesterlijk te zijn als zijn teksten en ze kunnen vaak heel goed een eigen leven leiden. Veel van zijn muziek is gebruikt door jazzmuzikanten.

Vriend van de dichters

In Frankrijk staat hij bekend als een grote vriend van de dichters. Veel gedichten van zeer verschillende dichters zijn door Brassens uitgezocht, aangepast, op muziek gezet en vertolkt:

Louis Aragon, Il n'y a pas d'amour heureux ;
Paul Fort, Le Petit Cheval, Si le bon Dieu l'avait voulu, La Marine, Comme hier, L'Enterrement de Verlaine, Germaine Tourangelle, À Mireille dite « Petit Verglas » ;
Victor Hugo, La Légende de la nonne, Gastibelza ;
Francis Jammes, La Prière ;
Alphonse de Lamartine, Pensée des morts ;
Antoine Pol, Les Passantes ;
Jean Richepin, Les Oiseaux de passage, Les Philistins ;
François Villon, Ballade des dames du temps jadis ;
Paul Verlaine, Colombine, Chanson d'automne (muziek van Trenet) ;
Alfred de Musset, Ballade à la lune, À mon frère revenant d'Italie ;
Théodore de Banville, Le Verger du roi Louis ;
Gustave Nadaud, Carcassonne, Le Roi boiteux ;
Géo Norge et Jacques Yvart, Jehan l'advenu ;
Pierre Corneille, voor de stancen en Tristan Bernard voor het einde, Marquise ;
Henri Colpi, voor de zangtekst en Georges Delerue voor de muziek, Heureux qui comme Ulysse (lied van film van Henri Colpi).

Een kleine greep uit de meest bekende chansons

Chanson pour l'Auvergnat. Een gedeeltelijk autobiografisch lied, geschreven in 1944, waarin hij zijn hospita en hospes (Jeanne en Marcel) bedankt voor de vele jaren dat zij hem gratis onderdak en te eten hebben gegeven. Dit, terwijl zijzelf zeer arm waren en hun kleine woning geen stromend water, geen elektriciteit en geen verwarming had. Ook nadat Brassens beroemd was geworden en veel geld tot zijn beschikking kreeg (waarvan hij het grootste gedeelte weggaf) bleef hij er nog vele jaren wonen.
Brave Margot. Het verhaal van Margootje, een herderinnetje dat een verloren poesje adopteert en dagelijks de borst geeft. Het leven in het dorpje kwam stil te staan doordat alle mannen naar het tafereeltje kwamen kijken. De vrouwen uit het dorp werden zo kwaad dat ze het poesje doodsloegen. Ter vertroosting nam het herderinnetje een echtgenoot en liet haar charmes nooit meer aan iemand anders zien.
Les copains d'abord. Een ode aan de vriendschap en kameraadschap.

Brassens buiten het Franstalig gebied

Hoewel hij relatief weinig bekend is buiten Frankrijk, België, Zwitserland en Québec, spreken zijn teksten en melodieën toch een aantal mensen aan in de meest uiteenlopende landen. Vertalingen van zijn chansons bestaan onder meer in het Engels (Graeme Allwright), Duits (Ralf Tauchmann]), Spaans (Paco Ibañez e.a.), Creools (Sam Alpha), Italiaans, Russisch, Hebreeuws, Esperanto, Japans en vele andere talen.

Een aantal van de chansons werd in het Nederlands vertaald door Ernst van Altena en door onder meer Ronnie Potsdammer gezongen en op de plaat gezet. Het zingen in vertaling van: Funérailles d'antan (De lijkzang van weleer) voor VARA-televisie leverde Potsdammer destijds een boycot van een jaar op. Gerard Wijnen heeft inmiddels het gehele oeuvre, 131 gedichten en chansons, vertaald in het Nederlands.

Overig

Studio opnamen

Titel	Eerste uitgave op langspeelplaat 33 toeren			Eerste uitgave op Compact disc
Titel	Jaar	Format	Label	Jaar	Label
La Mauvaise Réputation	1952	25 cm	Polydor	2002	Mercury/Universal
Le Ven	1953	25 cm	Polydor	2002	Mercury/Universal
Les Sabots d’Hélène	1954	25 cm	Polydor	2002	Mercury/Universal
Je me suis fait tout petit	1956	25 cm	Philips	2003	Mercury/Universal
Oncle Archibald	1957	25 cm	Philips	2003	Mercury/Universal
Le Pornographe	1958	25 cm	Philips	2003	Mercury/Universal
Les Funérailles d’antan	1960	25 cm	Philips	-	-
Le temps ne fait rien à l'affaire	1961	25 cm	Philips	-	-
Les Trompettes de la renommée	1962	25 cm	Philips	-	-
Les Copains d'abord	1964	30 cm	Philips	1996	Mercury/PolyGram
Supplique pour être enterré à la plage de Sète	1966	30 cm	Philips	1996	Philips/Phonogram
Misogynie à part	1969	30 cm	Philips	1996	Philips/Phonogram
Fernande	1972	30 cm	Philips/Phonogram	1996	Mercury/PolyGram
Trompe-la-mort	1976	30 cm	Philips/Phonogram	1996	Mercury/PolyGram

Externe Links

Bronnen

Meedoen met TheaterEncyclopedie!

Inhoud