Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Buitensociëteit, Deventer

Unknown.png

NaamBuitensociëteit, Deventer
PlaatsSteenenkamer
TypeTheatergebouw
Bouwjaar1885


Informatie

De Deventer Buitensociëteit stond bekend als amusementsgebouw. Er was één grote zaal en een serre. Er waren concerten van militaire muziekkorpsen, oratoriumuitvoeringen, variétévoorstellingen en sporadisch vonden er theater- en muziekvoorstellingen, met name operette, plaats. Het was in de 19e eeuw en begin 20e eeuw vermaak voor de gegoede burgerij. Dit betrof vermaak in de brede zin van het woord: er waren ook hondententoonstellingen en gymnastiekuitvoeringen. In 1938 werden de activiteiten stilgelegd; de exploitatie werd een te zware financiële last. Na de Tweede Wereldoorlog werden er veelal films vertoond en werd de Buitensociëteit voornamelijk gebruikt als danshal.

Tegenwoordig is het een feestlocatie en bowlingcentrum. Rond 1972 zijn de bowlingbanen aangelegd en daarna is het bestaande gebouw uitgebreid met vier zalen. De bowlingbanen zijn op de plaats gekomen van de grote dans- en theaterzaal. In 2015 is de naam Deventer Buitensociëteit weer in gebruik genomen voor het nog steeds bestaande historische pand.

Ontwerper Albert van Leusen ontwerpt in 1815 een voor die tijd zeer modern plantsoen gebaseerd op de Engelse landschapsstijl. In 1865 wordt de Buitensociëteit Deventer gesticht, met als doel een inrichting voor kunstleven en ontspanning te creëren voor de burgerij. Aan het eind van de Avenue in het Worpplantsoen bouwt de Sociëteit in 1885 een imposant pand: De Deventer Buitensociëteit. Daarvoor zat op deze plek Herberg “De Dood”, die het loodje moest leggen om plaats te maken voor de nieuwbouw. Het Worpplantsoen ligt eigenlijk in Gelderland, maar hoort bij Deventer. Het plantsoen maakt onderdeel uit van het uiterwaardengebied. Het is het oudste stadswandelpark van Nederland. In de winter wordt het soms voor korte of langere tijd door de rivier overstroomd.

Groot wapenfeit in de nadagen van de Deventer Buitensociëteit als amusementshal is het optreden van Van Morrison, voormalig lid van de popgroep Them. Pas toen Morrison de band had verlaten, ontstond er vraag naar optredens in Nederland. Morrison arriveerde alleen en liet zich begeleiden door the Blizzards (zonder Cuby). De tournee was georganiseerd door Wim Zomer (tevens manager van de RO-d-Ys), die wel zo slim was het geheel aan te kondigen als “Them”. Een deel van het optreden dat zij in maart 1967 in de Buitensociëteit in Deventer gaven, werd op de (bootleg) elpee Please no smoke vastgelegd.

Premières

Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in de Buitensociëteit, Deventer in première zijn gegaan:

 
De Dollarprinses - Nieuw Nederlandsch Operette Gezelschap 1930-06-01
Walsdroom - Nieuw Nederlandsch Operette Gezelschap - 1929-06-02


Bron