Balletkostuums

Met deze term benoemt men het soort kostuums, die specifiek in de wereld van het klassieke ballet in de loop van zijn geschiedenis zijn ontwikkeld.

Kenmerkend voor balletkostuums zijn de lange en de korte tutu voor vrouwen en een strak op het lichaam aansluitende maillot voor mannen, bestaande uit lange kousen met de broek daaraan vast.

In de tijd van het ontstaan van het klassiek, academische ballet in de 17e eeuw aan de Franse adelijke hoven, verschilden de kostuums die in voorstellingen werden gedrag, niet of nauwelijks van normale kleiding die door de edellieden werden gedragen. De voortschrijdende ontwikkeling van de virtuositeit van de bewegingen, maakte minder belemmerende kleding echter gewenst, maar de geheel 18e eeuw bleef het hofkostuum herkenbaar.

Pas vanaf het begin van de 19e eeuw veranderden de kostuums echt door toedoen de Romantiek waarin vaak onaardse figuren te tonele werden gevoerd. Zo droeg Marie Taglioni een jurk bestaande uit vele lagen gazen stof en een strak bovenlijf om een sylphide (bosgeest) uit te beelden. Om de indruk van zweven te versterken danste zij op de toppen van haar tenen en droeg daarbij een soort schoenen die we nu als pointes of spitzen (Duits) kennen.

Ook het mannenkostuum veranderde van een broek tot over de knie, met kousen daaronder werd uit een stuk gemaakt als verlengde kousen en ook het jasje daaroverheen werd eerst strakker om het lichaam gedragen en later ook korter. Deze soort kostuums zouden aan het eind van die eeuw verder ontwikkeld zijn tot het model van het klassiek balletkostuum zoals we dat nu nog min of meer kennen. De lange jurk van gazen stof werd tutu genoemd en werd aan het eind van die eeuw steeds korter en meer recht uitstaand om de eveneens virtuozere techniek van het vrouwenlichaam steeds meer ruimte te geven.

In de 20ste eeuw, ontstaan allerlei nieuwe vormen van balletkostuums enerzijds door de veranderende opvattingen over theaterkostuums die ook in ander podiumkunstdisciplines speelden, de ontwikkelingen in de danskunst zelf o.a. door opvattingen van Isadora Duncan met betrekking tot danskostuums, de introductie van de leotard een strak het hele lichaam bedekkend kledingstuk uit een stuk en daarbij geholpen doordat er diverse nieuwe materialen die op de markt kwamen en die met name dit kledingstuk meer elastisch maakte waardoor elke beweging van het lichaam ten volle zichtbaar wordt.