Het Veem Theater, Amsterdam
De gewelfde draagconstructie in het logo verwijst naar de voormalige monster-toonzaal van het oude veemgebouw en dateert van 7-11-1981
| Naam | Het Veem theater, Amsterdam |
|---|---|
| Eerdere naam | Het Veem |
| Latere naam | Veem House for Performance, Amsterdam |
| Opgericht | 1981-11-07 |
| Plaats | Amsterdam |
| Type | Theaterzaal |
| Openingsdatum | 7 november 1981 |
| Openingsvoorstelling | 'n Heer op een herenfiets - Stichting Bewegingsstudio Amsterdam - 1982-01-12 |
Informatie
Het Veem Theater is een unieke theaterlocatie, gevestigd in Amsterdam aan het IJ, dat functioneert als een internationaal coproductieplatform voor de hedendaagse podiumkunsten. Het Veem Theater staat voor uitstekende professionele podiumkunstenaars, specifieke programma’s en internationale samenwerkingen. Het is de thuisbasis van Veem House for Performance.
Het pakhuis waarin het is gevestigd, huisvest ook kleine bedrijven en kunstenaars. Er is een expositieruimte en het Veemcafé op de derde etage dat ook als theaterfoyer wordt gebruikt. Het Veem Theater en het Veem producties, of wel ‘theater van weinig woorden’, ontwikkelde zich sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw tot een werkplaats, productiehuis, presentatiepodium en laboratorium van eigentijds mimetheater. Er zijn 92 zitplaatsen en het oppervlak van de vlakke speelvloer is 120 m2.
Geschiedenis gebouw
Het Veem Theater is gevestigd boven in het voormalige pakhuis Het Veem aan het IJ, om precies te zijn in de toonzaal op de vierde verdieping. In 1895 werd het gebouw, het zogeheten Klapmutsenveem, neergezet op wat toen de Barentzkade heette (tegenwoordig de Van Diemenstraat en de Oude Houthaven). In 1898 veranderde de naam in het Oranje Nassau Veem, vanwege de kroning van koningin Wilhelmina. In 1908 werd er op de westzijde een pakhuis tegenaan gebouwd met dezelfde constructie. Er werd koffie, cacao en stukgoed opgeslagen. Tot 1978 hebben de twee gebouwen dienst gedaan bij de firma Pakhoed.
Zomer 1981 werd Het Veem gekraakt. Na onderhandelingen die zeker vijf jaar in beslag namen, kon de inmiddels opgerichte vereniging de twee met elkaar verbonden gebouwen voor het symbolische bedrag van 1 gulden overnemen. De 10.000 m2 kale oppervlakte werden met behulp van subsidies, maar vooral door de gebruikers zelf, tot een bedrijfsverzamelgebouw verbouwd.
De grote verbouwing begon in 1989 door de vloeren te bedekken met annehydriet en een sprinklerinstallatie aan te brengen vanwege de kwetsbare gietijzeren kolommen en spanten. De laatste fase van de verbouwing vond plaats in 1997.
In het gebouw werd onder andere Het Veem Theater opgericht door Sjoerd Schwibettus en Gail Dockery, die tevens de artistieke leiding verzorgden van het theater. Hun mimegezelschap Stichting Bewegingsstudio Amsterdam werd de vaste bespeler van de locatie. De opening vond plaats op 7 november 1981.
Schwibettus en Dockery vormden samen met Jaap den Baars en Josephine Hamming ook de pioniers van het werkgebouw Het Veem aan de Van Diemenstraat. Met hun kraakactie en de oprichting van de stichting (later vereniging) werkgebouw het Veem werd op 7 november 1981 een open dag gehouden voor alle geïnteresseerden die werkruimte zochten.[1]
Het Veem herbergt momenteel ongeveer 80 kleine en grotere werkruimten. In 2003 werd het gebouw uitgeroepen tot rijksmonument. Op 1 januari 2018 werd de tijdelijke erfpacht van Het Veem omgezet in een eeuwigdurende erfpacht.
Artistieke leiding
Met Het Veem theater was Amsterdam een uniek theater rijker. Het theater bood een eigen broedplaats aan bewegingstheater, moderne mime en moderne dans. Naast de vaste bespeling van eigen voorstellingen met de groep mime spelers en dansers van Stichting Bewegingsstudio, werd er vanaf het begin mime en dans voorstellingen geprogrammeerd en werden er meerdere festivals georganiseerd, waaronder het Zomerfestijn Amsterdam (i.s.m. onder andere Griftheater). Ook functioneerde Het Veem theater als de plek voor open lessen op het gebied van mime en moderne dans voor professionals, semi-professionals en amateurs.
Het theater trok vanaf de oprichting grote belangstelling, en het aanbod van de lessen telde ongeveer 80 deelnemers gemiddeld per week. Er was vanaf opening in november 1981 een groeiende uitwisseling met London X 6 Butlers Wharf en Grand Theater Groningen, die soortgelijke opzet nastreefden. Het Veem theater en Stichting Bewegingsstudio werd vanaf 1982 een ontwikkelingssubsidie toegekend door het Fonds Podiumkunsten. [2]
Na de pionierjaren werd Het Veem vanaf zomer 1986 voortgezet als productiehuis specifiek voor de mime onder leiding van Jeannette Smit en Michiel van Blokland. Vanaf 1998 tot en met 2002 was Erik Kouwenhoven directeur en programmeur. Hij zag Het Veem theater als een productiehuis voor mime en beeldend theater, gericht op jonge theatermakers. Marcel Bogers leidde van 2002-2009. Hij stelde voorop dat de verbinding tussen de podia en het aanbod hechter moet zijn en noemde dat "investeren in elkaar”.
In 2010 begon Bojana Mladenovic als directeur van Het Veem theater. Onder haar artistieke leiding tot 1 september 2014 heeft Het Veem theater een unieke plek in het Nederlandse en Europese performance landschap verworven. Bojana heeft bij Het Veem theater een combinatie bewerkstelligd van een artistieke profiel van een art house, het (experimentele) karakter van een werkplaats en een impresariaat dat internationale co-producties en tournees realiseert. Anne Breure volgde haar op vanaf 1 september 2014, en wijzigde de naam in Veem House for Performance.
Bij de toekenningen van subsidies 2017-2020 kreeg Veem weliswaar een zeer positief advies, maar ook een substantieel lager bedrag dan werd aangevraagd. Het maakte Veem onmogelijk om met behoud van kwaliteit en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden het voorgenomen programma ten uitvoer te brengen. Om fair practice te kunnen waarborgen besloot Veem niet voor kwantiteit maar kwaliteit te gaan. In oktober 2016 werd aangekondigd dat de instelling voortaan maar honderd dagen per jaar open zou zijn als het 100 Dagen Huis.
Breure heeft halverwege 2018 noodgedwongen een stap terug moeten doen vanwege een ongeval op de fiets. Marga Kroodsma is toen per juni 2018 ingesprongen als interim directeur en een jaar later officieel benoemd als directeur.
Het 100 Dagen Huis was een tijdelijk statement, maar geen oplossing. Vanuit de nood naar continuïteit wenste Veem in de beleidsperiode 2020-2023 weer heel het seizoen open te zijn. Als productiehuis en presenterend theater kiest Veem nog steeds kwaliteit boven kwantiteit met de pijlers, tijd, ruimte en aandacht.
Kroodsma ziet het Veem tot op heden als een plek voor ontmoeting waar open debat kan plaatsvinden; een huis waar theater wordt geproduceerd en getoond maar dat ook een voedingsbodem biedt voor experiment en discours. [3]
Premières
Een chronologisch en daaronder een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:
- het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
Artikelen
Hieronder volgt een aantal artikelen omtrent de oprichting van Het Veem.
"Het Veem: een droom van 10.000 m2" deel 1
"Het Veem: een droom van 10.000 m2" deel 2
Uitkrant: "Het Veem Amsterdam Buitengemeen" (november 1981)
Haarlems Dagblad (november 1981)
Parool: "Nieuw theater leven in oude, kille pakhuizen" (1983)
Jan Middendorp: "Multimediawerk Veem nog beter"
Volkskrant: "Nederlandse mime brengt gemengde gevoelens teweeg" (1/2/83)
Het Nieuws van de Dag: "Relativerende zelfspot" (8/7/83)
Volkskrant: "Mimespelers moeten het van de kruisbestuiving hebben" (23/12/83)
Nieuwsblad van het Noorden: "Het Veem: ingenieuze constructie van de stad (18/2/85)
Haarlems Dagblad: "Vier Solo's in Het Veem. Sjoerd Schwibettus steelt echt de show".
_.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Bronnen
- Mime Oost
- Productiedatabase
- Soomeren, Paul van. "Wie over de toekomst wil nadenken, zal zijn verleden moeten kennen. Herinneringen van ex-Veemers." 11 november 2020.
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
- Veem House of Performance
- Werkgebouw Het Veem
- [1]
- [2]