Biografie
Witold Gombrowicz (1904 - 1969), was een Poolse schrijver van verhalen, romans, toneelstukken, dagboeken en essays.
Gombrowicz was afkomstig uit een gegoede familie en studeerde rechten aan de Universiteit Warschau en filosofie en economie aan het Institut des Hautes Etudes Internationales in Parijs. In 1933 publiceerde hij zijn eerste bundel korte verhalen onder de titel Pamiętnik z okresu dojrzewania. In augustus 1939, vlak voor de Duitse inval in Polen, vertrekt hij naar Buenos Aires, Argentinië, waar hij aanvankelijk zo moeilijk kon rondkomen dat hij begrafenissen van volslagen vreemden bezocht om aan eten te komen. Later vindt hij een vaste betrekking bij de Banco Polaco, de Argentijnse tak van de Poolse staatsbank. In 1964 vestigt hij zich in Royaumont, bij Parijs; later dat jaar verhuist hij naar Vence, bij Nice. Veel van zijn werk werd gepubliceerd in het Poolse emigrantentijdschrift Kultura, van Jerzy Giedroyć. In het communistische Polen was het werk van Gombrowicz lang verboden. Gombrowicz wordt samen met Bruno Schulz en Stanisław Ignacy Witkiewicz beschouwd als een van voormannen van de Poolse avantgarde.
Theater CV
Witold Gombrowicz heeft bijgedragen aan 26 productie(s).
Witold Gombrowicz heeft gewerkt in de volgende functies:
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Witold Gombrowicz heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
| Productie | Functie | Producent | Seizoen | Premièredatum | In regie van |
|---|---|---|---|---|---|
| Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging | 1966/1967 | 12 maart 1967 | Agaath Witteman |
| Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Toneelgroep Centrum | 1967/1968 | 8 september 1967 | Peter Oosthoek |
| Het huwelijk | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting Nieuw Rotterdams Toneel | 1967/1968 | 20 april 1968 | Robert de Vries |
| Ik | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Ton Pompert | 1984/1985 | 21 februari 1985 | |
| Ik | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Lantaren / Venster Producties | 1984/1985 | 21 februari 1985 | |
| Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Zaak | 1985/1986 | 21 maart 1986 | Mark Timmer |
| Op de keukentrap | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting Theaterunie | 1986/1987 | 19 september 1986 | Reinhilde Weyns |
| Modes | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Grand Theatre Producties | 1986/1987 | 20 mei 1987 | Paul de Bruyne |
| Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Teneeter | 1987/1988 | 7 november 1987 | Andy Daal |
| Het kunstmatige paradijs | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Theatergroep Uz | 1987/1988 | 13 november 1987 | Wouter Steenbergen |
| Het huwelijk | Auteur (schrijver libretto, scenario) | P.T.T. (Paleis Toneel Theater) | 1988/1989 | 13 september 1988 | Erik-Ward Geerlings |
| Geschiedenis | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Pragmatici | 1990/1991 | 15 september 1990 | Erik-Ward Geerlings, Pieter Jan Smit |
| Yvonne, Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | TheaterTeater VZW | 1990/1991 | 10 januari 1991 | Jappe Claes |
| Yvonne, Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | TheaterTeater VZW | 1990/1991 | 10 januari 1991 | Jappe Claes |
| Yvonne | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Art & Pro | 1990/1991 | 12 januari 1991 | Guy Joosten |
| Blicken | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Wouter Steenbergen | 1990/1991 | 23 maart 1991 | Wouter Steenbergen |
| Witold / Maagdelijkheid | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting Toneelschuur Producties | 1991/1992 | 15 oktober 1991 | Sam Bogaerts |
| Een kleine remedie tegen de hoest | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting Toneelschuur Producties | 1992/1993 | 7 januari 1993 | Johan Dehollander |
| Groeten uit Hotel Halfweg | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Stichting Theaterwerkplaats Limburg Het Kruis van Bourgondië | 1992/1993 | 8 mei 1993 | Richard den Dulk |
| De memoires van Stefan Czarniecki | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Maten V.Z.W. | 1994/1995 | 22 mei 1995 | Waas Gramser, Kris van Trier |
| Een kogelronde nul | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Veem House for Performance | 1995/1996 | 11 mei 1996 | |
| Goya | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Theatergroep Tzara | 1997/1998 | 1 oktober 1997 | Jos Vijverberg |
| Yvonne prinses van Bourgondië | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Theaterschool | 2000/2001 | 24 november 2000 | Miriam Boolsen |
| Ksztalt | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Theater Oostpool | 2009/2010 | 12 juni 2010 | Marcus Azzini, Maria Kraakman, Stefan Rokebrand, Ali Ben Horsting, Lard Adrian, Erik Whien |
| Yvonne, prinses van Bourgondië | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Tibaldus | 2017/2018 | 9 augustus 2017 | Timeau de Keyser |
| Het huwelijk | Auteur (schrijver libretto, scenario) | Toneelhuis | 2019/2020 | 10 augustus 2019 | Timeau de Keyser |
Literaire werk
Gombrowicz' literaire werk kenmerkt zich door een zekere obsessieve sacraliteit, waarbij op het eerste gezicht onbeduidende zaken en handelingen tot in het absurde worden uitvergroot. De personages in zijn romans en verhalen zijn vaak slachtoffers van een op de spits gedreven, groteske logica, waarop ze zelf geen vat lijken te hebben en waarin ze hun identiteit geheel lijken te verliezen. Dit levert vaak hilarische situaties op, die echter niet een louter onderhoudende functie hebben, maar de vraag naar betekenis en eigenheid een zekere urgentie verlenen.
Gombrowicz' bekendste roman is ongetwijfeld 'Ferdydurke' uit 1937, waarin een volwassen man terug naar school wordt gestuurd om weer onvolwassen te worden. De roman werd geprezen door Bruno Schulz en Zofia Nałkowska. Andere noemenswaardige romans zijn 'Trans-Atlantisch, 'Pornografie' en 'Kosmos' die door velen als zijn meest geslaagde roman wordt beschouwd. Naast zijn romans hield hij een uitgebreid dagboek bij en schreef hij enkele absurdistische toneelstukken. Zijn werk wordt vaak vergeleken met Kafka, Samuel Beckett, Eugène Ionesco, en de Franse existentialisten.
Het nagenoeg volledige werk van Gombrowicz is op basis van de Franse en Duitse vertalingen in het Nederlands vertaald door Paul Beers.
Enkele in het Nederlands vertaalde werken
- Dagboek
- De beheksten
- Ferdydurke
- Kosmos
- Pornografie
- Trans-Atlantisch
- Toneel
Externe link
Bronnen
|
Zie de categorie Witold Gombrowicz van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |