Theater Odeon, 's-Gravenhage
| Naam | Theater Odeon, 's-Gravenhage |
|---|---|
| Eerdere naam | Theater Verkade, 's-Gravenhage, Theater Heerengracht, 's-Gravenhage |
| Plaats | Den Haag |
| Type | Theatergebouw |
| Monumentstatus | Rijksmonument |
| Monumentnummer | 17524 |
| Openingsdatum | 1913 |
| Gesloten | Nee |
Informatie
Naam: Theater Odeon (1924-1995) Voorheen:
- Theater Verkade (1923-1924)
- Theater Heerengracht (1917-1923)
- Theater Verkade (1913-1917)
Adres: Herengracht 13, Den Haag
Oorspronkelijk gebouwd als: Herenhuis
Verbouwd tot theater: 1913 (als Theater Verkade)
Architect: S. de Clercq (1913); Broese van Groenau (1924)
Opdrachtgever: N.V. Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
Opening als theater: 30 oktober 1913
Openingsvoorstelling: Een huwelijk onder Lodewijk XV, toneelspel van Alexandre Dumas, gespeeld door Die Haghespelers
Verbouwing:
- 1921: Toevoeging brandscherm
- 1924: Verbouwing van zaal, toevoeging balkon
Capaciteit:
- 1913: 460
- 1924: 522
Balkons: 1 (1924)
Loges: 2
Type toneel: Lijsttoneel
Maten toneelopening: 9 meter breed
Soort voorstellingen: Toneel, film
Sluiting als theater: Ca. 1960
Huidige staat: Winkelpand
Geschiedenis
Begin twintigste eeuw was de directie van het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen op zoek naar een zaal voor kleinere producties. Zij vond die aan de Herengracht. Eduard Verkade werd aangezocht voor de exploitatie, die wel 30.000 gulden in de bouwkosten moest bijdragen. De overschrijding van de begroting moet catastrofaal geweest zijn. Hierdoor was er aanvankelijk geen brandscherm. Daardoor mocht Verkade geen decors gebruiken die niet brandvrij waren. Enige seizoenen bespeelden hij en zijn gezelschap, Die Haghespelers, het naar hem genoemde theater, na zijn vertrek omgedoopt tot Theater Heerengracht. In 1924 namen Jan Fabricius en zijn N.V. Theater Odeon de zaal over.
Na de Tweede Wereldoorlog vonden er behalve toneelopvoeringen ook variété-, musical- en filmvoorstellingen plaats. Geleidelijk werd Theater Odeon echter steeds meer een filmtheater tot er in de jaren zestig alleen nog films werden vertoond.
Interieur
Uit Het Vaderland van 4 november 1913, na de verbouwing: ‘Het formaat [van de zaal] is geheel veranderd door de verkorting ervan ten bate van een proscenium: de twee loges bij het tooneel, en de helling aan den vloer gegeven, en ook de indeeling in twee vakken door pilasters verdeeld, de vervanging van het glasplafond door stukwerk en de eenvoudige doch zeer stemmige bekleeding van Fransche stof in de verschillende vakken, dragen het hunne hiertoe bij. Voegen wij daarbij de zoogenaamde koofverlichting, die een zacht en gelijkmatig licht verspreidt, gelijkelijk over zaal en tooneel. De fauteuils [alle gelijkvloers] zijn zachtbeige van kleur; de vloerbedekking is fijn-groen. Het tooneelscherm [voordoek] wit met goud […] is bijzonder mooi. Het tooneel is verder van de zaal gescheiden door een tweetal trapjes, die naar beneden voeren. Daar kan een orkestje plaats vinden, en kunnen waar noodig acteurs opkomen en verdwijnen. […] De tooneelopening strekt zich uit over de geheele breedte van de zaal. Men kan dus van elk punt uit de zaal iedere hoek van het tooneel zien. Het doek bestaat uit schuifgordijnen. Boven het tooneel zijn twee glazen lichtkasten van waaruit het licht op de planken valt. De achterwand van het tooneel eindigt naar voren in een boog naar het voortooneel toe […]. Tusschen deze achterwand en het tooneel is een geul opengelaten, waarin zich wederom een rij van benedenlichten bevindt. Ook van bovenuit kan de achterwand verlicht worden, zoodat het geheel in verschillende tinten kan gezet worden en dienst doet als laatste perspectief van het decor.
De vloer van het tooneel kan op alle mogelijke plaatsen weggenomen worden waardoor men terrassen maakt, trappen, een tweede verdieping kan suggereren, enz.
Door de zijpoorten komt men in de gangen naast het tooneel. In een der gangen is een zeer ruime electricienkamer, van waaruit de geheele verlichting van tooneel en zaal wordt geregeld. Voorts bevindt zich op de plaats van den souffleur […] een installatie, waardoor de tooneelmeester door middel van lichtseinen […] de electriciens zijn orders kan geven.’
Premieres
Een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in Theater Odeon, 's-Gravenhage in première zijn gegaan voor zover geregistreerd in de Productiedatabase: voorstellingen
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007