Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Simon Adriaan (Siem) Nieuwenhuyzen werd geboren op 15 maart 1883 te Rotterdam als zoon van Hendrik Daniel Nieuwenhuyzen en Emmerentia Antonetta (Rensje) Bousnach. Zijn ouders runden in de eerste jaren van Nieuwenhuyzens leven een café chantant genaamd Amecitia. Later openden zij een eigen theater waarin Nieuwenhuyzen voor het eerst met zijn ouders optrad toen hij drie jaar was.

Nieuwenhuyzen trad voor het eerst op als clown toen hij acht jaar was. Vervolgens leerde hij goochelen, jongleren, dansen en acrobatiek en speelde hij in revueshows met zijn vader. Ook Daan Nieuwenhuyzen, het jongere broertje van Siem, speelde in deze revues. Deze shows waren een groot succes, waardoor Nieuwenhuyzen samen met zijn vader een contract aangeboden kreeg bij Ter Hall Revue. Nieuwenhuyzen bleef tot 1925, toen Ter Hall Revue werd opgeheven, onderdeel van dit gezelschap. In 1925 stapte hij met het hele gezelschap over naar Bouwmeester Revue van Louis Bouwmeester jr..

Het duo Siem Nieuwenhuyzen en Johan Buziau

Bij Ter Hall Revue leerde Nieuwenhuyzen Johan Buziau kennen. Vanaf 1915 vormden de twee een duo en dit bleven zij vijftien jaar. In het Haagse Scala Theater speelde het duo maar liefst 3700 voorstellingen samen.

Als duo maakten Nieuwenhuyzen en Buziau onder andere de voorstelling Wat doe je in de kou!. De voorstelling was een absurdistische aaneenschakeling van sketches, waarin Buziau en Nieuwenhuyzen op reis gaan langs Inuits. Tijdens die reis volgen de meest bizarre gebeurtenissen elkaar op. Zo blijkt Nieuwenhuyzen een 'amourette' te hebben met een Inuitvrouw die later de dochter blijkt van de man van zijn eerste vrouw. Hierdoor wordt hij niet alleen zijn eigen schoonvader, maar wordt zijn vrouw tevens zijn schoonmoeder.

Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen

In 1937 richtte Nieuwenhuyzen zijn eigen gezelschap ‘De Haagse Spelers’ (Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen) op. Dit gezelschap zette jarenlang de door Nieuwenhuyzen zelf geschreven avonturen van Baron Kneut op de planken. In deze voorstelling speelt Nieuwenhuyzen zelf het personage Hannes. Voordat de voorstelling Baron Kneut heette, was het stuk bekend onder de naam Kuch, Rats en Boonen.

In 1937 leerde Nieuwenhuyzen via zijn eigen gezelschap de danseres Conny Polderman kennen. Hoewel Nieuwenhuyzen getrouwd was met Lies Baarde en met haar twee zonen had, werd hij verliefd op Polderman. Niet veel later scheidde hij van Baarde en hertrouwde Nieuwenhuyzen met Conny.

Na de oorlog en de laatste jaren van Siem Nieuwenhuyzen

Siem Nieuwenhuyzen stond zowel in het theater als daarbuiten bekend als een optimistisch persoon. Hij had altijd een lach op zijn gezicht en haalde geluk uit de kleine dingen in het leven. Ondanks de moeilijke tijden die de revue kende na de Tweede Wereldoorlog, stond hij nog met plezier op het podium. Deze energie was ook te zien in zijn sketches die met clowneske humor het publiek het hele optreden lang lieten lachen. Daartoe maakte hij veel gebruik van pruiken, schmink en vreemde hoofddeksels.

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde alles. Door de opkomst van bioscoop en televisie werd revue steeds minder populair. Toch bleef Nieuwenhuyzen optreden. Op zijn zeventigste verjaardag en zestigjarig jubileum liet hij nog weten dat hij niet zou stoppen met optreden. Nieuwenhuyzen was toen de oudste nog actieve revuekomiek.

Op 15 maart 1958 debuteerde Nieuwenhuyzen op tv bij de AVRO in het programma ‘De Weekendshow’. Dit werd zo’n groot succes dat Nieuwenhuyzen en zijn vrouw een tournee planden die zou samenvallen met zijn tachtigste verjaardag en zeventigjarig jubileum. In de nacht van 3 op 4 november 1962 ramde de auto waar Nieuwenhuyzen inzat echter tegen een lantaarnpaal. Als gevolg hiervan lag Nieuwenhuyzen wekenlang in het ziekenhuis en was hij een tijd zijn geheugen kwijt. Hierdoor kon de geplande tournee niet doorgaan.

Doordat Nieuwenhuyzen weinig geld en geen pensioen had, was deze periode financieel een zware periode voor hem. Om deze reden werd er op 28 maart 1963 in het Haagse West End Theater een groot gala georganiseerd voor de tachtigste verjaardag van Nieuwenhuyzen. De hoofdact van het gala was een tweeënhalf uur durend optreden van Toon Hermans (waar hij geen gage voor vroeg). Binnen drie uur was de avond uitverkocht. De opbrengst hiervan werd aan Nieuwenhuyzen geschonken, die aan het eind van de avond Hermans bedankte met de woorden dat deze avond “de vervolmaking van onze humor van onze tijd” was.

Siem Nieuwenhuyzen stierf op 11 juni 1964 aan de complicaties van een blaasoperatie in het bijzijn van zijn vrouw en kinderen. Dit was een stil en verdrietig einde voor Nieuwenhuyzen, die altijd had gezegd “ik wil als ik sterf in een kist van het toneel worden gedragen.”


Siem Nieuwenhuyzen heeft bijgedragen aan 37 productie(s).

Siem Nieuwenhuyzen heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Siem Nieuwenhuyzen heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Rats, kuch en boonen Regie Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1939/1940 28 maart 1940 Siem Nieuwenhuyzen
Spookbruiloft Regie Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1945/1946 15 september 1946 Siem Nieuwenhuyzen
't Geeft geen steek Auteur (schrijver libretto, scenario) Ensemble Charles Braakensiek 1925/1926 12 februari 1926 Charles Braakensiek
Rats, kuch en boonen Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1939/1940 28 maart 1940 Siem Nieuwenhuyzen
Baron Kneut Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1942/1943 8 augustus 1943
Spookbruiloft Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1945/1946 15 september 1946 Siem Nieuwenhuyzen
Baron Kneut Auteur (schrijver libretto, scenario) Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1947/1948 1 januari 1948
Kijk je nog eens om? Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1908/1909 1 januari 1909
Hebt u niets vergeten? Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1909/1910 17 maart 1910
Zie je ze vliegen? Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1910/1911 1 januari 1911
Schots en scheef Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1910/1911 2 november 1911
't Is maar fantasie! Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1911/1912 17 maart 1912
't Zal wel wennen Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1912/1913 1 januari 1913
Past d'r op Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1913/1914 1 januari 1914
Dans-advocaat Uitvoerende N.V. Nederlandsche Opera en Operette 1914/1915 2 oktober 1914
In 't gedrang Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1915/1916 1 januari 1915
Halt! Hier blijven! Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1915/1916 1 januari 1916
Afkloppen!!! Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1916/1917 1 januari 1917
Knijpen maar Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1917/1918 1 januari 1918
Wij vliegen Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1919/1920 1 januari 1920
Lach er maar om! Revue 1921 Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1920/1921 1 januari 1921 Johan Köhler
Weet jij 't? 1897 - 1922 Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1921/1922 28 januari 1922
Nou! Nou! Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1922/1923 1 januari 1923
Draadloos Uitvoerende Henri ter Hall Revue 1923/1924 1 januari 1924
Duizend en één lach Uitvoerende Bouwmeester Revue 1925/1926 3 oktober 1925
Nou nog mooier Uitvoerende Bouwmeester Revue 1926/1927 1 januari 1927
Wonder boven wonder Uitvoerende Bouwmeester Revue 1928/1929 1 januari 1929 Louis Bouwmeester jr.
Turf in je ransel Uitvoerende Bouwmeester Revue 1929/1930 1 januari 1930
Champagne Uitvoerende Bouwmeester Revue 1930/1931 1 januari 1931 Louis Bouwmeester jr.
Wat doe je in de kou? Uitvoerende Bouwmeester Revue 1931/1932 1 januari 1932 Henk Bood, Louise Bouwmeester-Sandbergen
'n Reuze-meid.... die Peggy! Uitvoerende Residentie Operettegezelschap 1933/1934 1 november 1933 Johan Boskamp
Vooruit maar weer Uitvoerende Bouwmeester Revue 1933/1934 1 januari 1934 Louise Bouwmeester-Sandbergen
Met vlag en wimpel Uitvoerende Bouwmeester Revue 1934/1935 1 januari 1935 Louise Bouwmeester-Sandbergen
Lachende komedianten Uitvoerende Bouwmeester Revue 1935/1936 29 januari 1936 Louise Bouwmeester-Sandbergen
Knal Uitvoerende Bouwmeester Revue 1936/1937 1 januari 1937
Rats, kuch en boonen Uitvoerende Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1939/1940 28 maart 1940 Siem Nieuwenhuyzen
Lachen zonder bon Uitvoerende Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1940/1941 9 augustus 1940
Wees Welkom Uitvoerende Revue Wees Welkom 1940/1941 19 juli 1941
Extra lachrantsoen Uitvoerende Gezelschap Bouwmeester en Van Tol 1941/1942 26 december 1941
Baron Kneut Uitvoerende Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1942/1943 8 augustus 1943
Bobbertje Bloedworst Uitvoerende Producent onbekend 1944/1945 14 februari 1945
Spookbruiloft Uitvoerende Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1945/1946 15 september 1946 Siem Nieuwenhuyzen
Baron Kneut Uitvoerende Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1947/1948 1 januari 1948
Baron Kneut Muziek Gezelschap Siem Nieuwenhuyzen 1942/1943 8 augustus 1943

Siem Nieuwenhuyzen (1883-1964) was een Nederlandse acteur en cabaretier. Hij was een zoon van Daan Nieuwenhuyzen sr. Hij bleef tot op hoge leeftijd actief in het theater en stierf op 11 juni 1964.

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig. 1984.
  • website Delpher. “Bouwmeester’s Revue; wat doe je in de kou!.”De Arnhemsche Courant. 11 oktober 1932.
  • website Delpher. “Siem Nieuwenhuyzen 80 jaar 70 jaar op de planken.” Het Vrije Volk: Democratisch-Socialistisch Dagblad. 13 maart 1963.
  • website Delpher. “Tusschen voetlicht en coulissen; Siem, levenskunstenaar en komiek.” Limburger koerier : provinciaal dagblad. 28 oktober 1938.
  • website Delpher. “Veteranen uit Plankenland; Siem Nieuwenhuijzen die duizenden liet lachen. Vindingrijkheid en kolder.” De Telegraaf. 17 februari 1951.
  • website Deoud-hagenaar. Goseling, “Siem Nieuwenhuijzen: ongekroonde clown van Nederland.”
  • website Leiden Courant. “Komiek in het zonnetje! Grandioos eerbetoon aan Siem Nieuwenhuyzen; Show van Toon Hermans is van internationale allure.” Het Leidsche Dagblad. 29 maart 1963.
  • website Delpher. Henk van der Meyden, “Artiestenwereld rouwt om Siem Nieuwenhuyzen; Een clown ging heen, hij was een symbool van de oude theaterwereld.” Dagblad de Telegraaf. 12 juni 1964.
  • website Delpher. “Stadsnieuws; Tooneeljubileum van Siem Nieuwenhuizen.” Leidsch Dagblad. 4 januari 1943.