Foto: M.M.Minderhoud.
Bekijk de
informatie uit Wikidata
van Wikimedia / Wikipedia over Schouwburg Kunstmin, Dordrecht
Inleiding en geschiedenis
Schouwburg Kunstmin is een theater in Dordrecht. Het gebouw is een rijksmonument in neorenaissance stijl en sinds 1913 in het bezit van de gemeente Dordrecht. Het beschikt onder andere over een theaterzaal, een kleinere multifunctionele zaal, een filmhuis en een theatercafé.
Na een grondige restauratie wordt de schouwburg 1 november 2014 heropend.
Geschiedenis: Schouwburg Kunstmin (oud), Dordrecht (1864-1889) en Schouwburg Kunstmin, Dordrecht (vanaf 1890)
In opdracht van de Vereeniging Kunstmin (Schouwburg Vereeniging, Dordrecht) werd in 1864 aan de Godfried Schalckensingel in Dordrecht een theater gebouwd. In dat zelfde jaar werd het ook al geopend. Er werden vooral toneelvoorstellingen, tableaux vivants, concerten en lezingen gegeven.
In 1889 werd dit theater gesloten en in 1890 afgebroken.
De in 1849 opgerichte Vereeniging Kunstmin had tot doel het 'bevorderen van de goede smaak'. Uit onmin met de gang van zaken ontstond er in 1881 een afsplitsing van leden die een eigen vereniging oprichtte: Vereeniging Musis Sacrum, wat in 1890 zelfs leidde tot de bouw van een nieuw theater onder de zelfde naam als de vroegere, inmiddels afgebroken schouwburg. Nu aan de Sint Jorisweg 76. Architect was J. Verheul. De opening van dit nieuwe theater was op 21 oktober 1890.
Bij de drastische verbouwing in de jaren 1939-1940 werd het toneelhuis ongemoeid gelaten, maar er werd wel een oplopende vloer aangebracht. De zaal is na die verbouwing niet meer gebruikt voor klassieke muziekuitvoeringen – die hadden tot dan toe het leeuwendeel van de programmering uitgemaakt, omdat de akoestiek van de zaal zich slecht leende voor het gesproken woord.
Sinds het herstel van deze (door Van Ravesteyn ontworpen) toneelzaal ruim vijftig jaar later – met wanden van essenfineer en marmer en geheel zonder haakse hoeken – valt het gebouw onder de Gemeentelijke Monumentenzorg. Bijzonder is dat onder de huidige toneelvloer nog sporen zijn van een uit 1927 daterende zelfdragende constructie, waarmee de toneelvloer de zaal ‘ingerold’ kon worden. Ook zijn er nog enkele rittenwagens van het oude coulissendecor bewaard gebleven.
Exterieur: Van Ravesteyns zaal is nog altijd vervat in het laat negentiende-eeuwse gebouw als ontworpen door Verheul. Het exterieur, uitgevoerd in donkere baksteen en lichte zandsteen, is wat stijl betreft Hollands neorenaissancistisch te noemen.
In 1993 werd een grondige restauratie ondernomen onder leiding van de architecten Kees Rouw en Bertus de Kock
Vervolgens is de Schouwburg van juni 2012 tot september 2014 gesloten geweest wegens renovatie. Tijdelijk werden voorstellingen gegeven in het nabijgelegen Energiehuis, Dordrecht, een locatie die na de heropening van de Schouwburg Kunstmin, Dordrecht in gebruik bleef als derde zaal naast de Grote en de Kleine zaal in het oude gebouw.
Premieres
Het overzicht hieronder bevat alle producties die op deze locatie in première zijn gegaan, zowel onder de locatienaam Theater Kunstmin als Schouwburg Kunstmin.
Première-overzicht van de locatie(s)
| Productie |
Producent |
Premièredatum
|
| Een koopman van den echten stempel |
Albregt & Van Ollefen |
9 december 1867
|
| De beschaafde huisknecht of de mislukte beproeving |
Albregt & Van Ollefen |
9 december 1867
|
| Teruggekeerd |
Albregt & Van Ollefen |
21 januari 1875
|
| Vrouwentranen |
Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) |
1 oktober 1880
|
| Zwitsersche pillen |
N.V. Nieuwe Rotterdamsche Schouwburgmaatschappij (1881-1890) |
4 september 1887
|
| Denise |
Vereenigde Rotterdamsche Tooneelisten |
14 maart 1892
|
| 't Huwelijksreisje |
Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Van Lier) |
2 oktober 1893
|
| Het staat geschreven!...... |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
4 februari 1895
|
| Verlegen zijn! |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
29 januari 1900
|
| Aboe Seid |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
5 maart 1900
|
| Het verzoeningsfeest |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
5 maart 1900
|
| Jung Heidelberg |
Wiener Operetten Gesellschaft |
9 november 1904
|
| Vorstenschool |
N.V. Het Rotterdamsch Tooneelgezelschap |
14 januari 1907
|
| De aanbeveling |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
28 mei 1907
|
| De verschoppelinge (La sacrifiée) |
Gezelschappen Henri Brondgeest |
20 januari 1908
|
| Albert Vogel |
De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) |
21 februari 1910
|
| De barbier uit Sevilla |
N.V. Het Tooneel |
28 februari 1910
|
| De voet |
Gelegenheidscombinaties |
11 oktober 1910
|
| De aanval |
N.V. Het Rotterdamsch Tooneelgezelschap |
21 oktober 1912
|
| Afscheidssouper |
N.V. Het Rotterdamsch Tooneelgezelschap |
10 februari 1913
|
| Tusschen twee vuren |
Gelegenheidscombinaties |
27 april 1919
|
| Amelia of de hertog van Foix |
Koninklijke Nederduitsche Tooneelisten |
17 juni 1924
|
| Hedda Gabler |
NV Het Nieuw Rotterdamsch Tooneel (1925-1929) |
28 november 1927
|
| De Apotheker |
De Kameropera |
29 januari 1942
|
| Abu Hassan |
De Kameropera |
29 januari 1942
|
| Van Lach tot Lach |
Gezelschap Miep en Dick Scholten |
14 maart 1944
|
| Die Vier Gesellen |
Deutsches Theater in den Niederlanden |
4 april 1944
|
| Faust |
Nationale Opera N.V. |
26 november 1951
|
| Kijkkast |
Scapino Ballet |
24 september 1968
|
| Whisper Not |
Scapino Ballet |
24 september 1968
|
| Valt er nog wat te lachen |
Theater Kameleon |
29 oktober 1983
|
| Het hoofdstuk |
Theater Kameleon |
10 oktober 1984
|
| Het behouden huis |
Theater Ivonne Lex |
2 maart 1985
|
| Pa Ubu |
Poppentheater Damiët van Dalsum |
9 oktober 1986
|
| Zand |
Gerard van Maasakkers |
3 oktober 1987
|
| Frida Kahlo, oder was mir das Wasser gab |
Tanz Theater Hamburg |
21 oktober 1988
|
| Frida Kahlo, oder was mir das Wasser gab |
Hamburg, Tanz Theater Hamburg, Buitenlandse Gezelschappen |
21 oktober 1988
|
| In de wolken |
Kindertejater Pluisje |
7 december 1988
|
| Bestiario |
Unima Poppentheater Festival |
11 mei 1989
|
| The Story of The Paralyzed Prince |
Unima Poppentheater Festival |
11 mei 1989
|
| Le tragique destin d'un heros de verre |
Unima Poppentheater Festival |
14 mei 1989
|
| Droomverhaal |
Unima Poppentheater Festival |
15 mei 1989
|
| De koning en de zwerfkat |
Theatergroep Narcis |
7 februari 1990
|
| Mother |
Unima Poppentheater Festival |
7 april 1990
|
| It's Raining Teckles and Dogs |
Theatergroep Gebakken Eieren |
17 maart 1991
|
| Hemel! |
Theater Taptoe |
17 maart 1991
|
| Welcome = Bienvenue |
Unima Poppentheater Festival |
18 maart 1991
|
| Wat zal er van hem worden? = Co z tego wyrosnie |
Unima Poppentheater Festival |
20 maart 1991
|
| Eenzaamheid = Samotnosc |
Unima Poppentheater Festival |
21 maart 1991
|
| The Rape of Lucretia |
Stichting Kameropera Rotterdam |
10 mei 1991
|
| Gaandeweg |
Theater Q |
14 mei 1991
|
| Holder |
Stichting de LuiaardVrouwe |
24 november 1994
|
| Faux départ |
La Compagnie Le Clan des Songes |
23 juni 1995
|
| Torvaldo e Dorliska |
Belcanto Festival Dordrecht |
1 september 1995
|
| Dans, voor en achter de schermen van Schouwburg Kunstmin |
Dordrecht Zuidhollandse Cultuurstad 1995 |
2 oktober 1995
|
| Dies irae |
Marc Vanrunxt |
13 oktober 1995
|
| Antilichaam |
Marc Vanrunxt |
13 oktober 1995
|
| Daar zaten ze dan (en ze voelden zich erg gelukkig samen) |
Theatergroep Maccus |
18 oktober 1995
|
| De heuvels van blauw |
Speelteater Gent |
3 januari 1996
|
| Fragmenten uit de Chao opera |
Tiezhi Mu'ou Chaozhou |
13 juni 1996
|
| Demetrio e Polibio |
Belcanto Festival Dordrecht |
6 september 1996
|
| Flamenco in concert |
Paco Peña's Groot Flamenco Gezelschap |
17 januari 1997
|
| Trakische dans / De meiden van Lazarki / Mannendans uit Dobrudzja / Soelen uit Pazardjik / Shopska / Macedonische dansen / Chorovod / Spelletjes en spelers, een danscompositie / De wijnoogst |
Staats Dans- en Folklore Ensemble Philip Koutev |
2 mei 1997
|
| Familie Flöz kommt über Tage |
Familie Flöz |
28 juni 1997
|
| Oudejaars 97 |
Lebbis en Jansen |
12 december 1997
|
| Gilly! |
Olbe Produkties BV |
23 februari 1998
|
| Carmen |
Arlekin Theatre |
19 juni 1998
|
| Schetsen |
Chantier Théâtre |
20 juni 1998
|
| Symbiose |
Theater van de Droom |
20 juni 1998
|
| Exit, een Hamletfantasie |
Figurentheater Wilde & Vogel |
18 juni 1999
|
| Falle, Fälle |
Städtisches Puppentheater Magdeburg |
19 juni 1999
|
| Falle, Fälle |
Städtisches Puppentheater Magdeburg, Magdeburg, Buitenlandse Gezelschappen |
19 juni 1999
|
| Petje af voor de zee |
Coatimundi |
19 juni 1999
|
| Het nachtkastje van opa |
Faruk Dikici |
17 oktober 1999
|
| Nonkel Eddy |
Bronks |
8 maart 2000
|
| In de verdure |
Theater De Korre VZW |
1 april 2000
|
| Wagners Ring |
Tristans Kompagnons |
16 juni 2000
|
| Arthus en de engel |
Teater Refleksion |
17 juni 2000
|
| Kinder der Bestie |
Ulla Almagor |
22 juni 2001
|
| The Seas of Organillo |
Stephen Mottram |
23 juni 2001
|
… overige resultaten
Voor de producties die door het theater zijn geproduceerd: zie onderstaande tabel:
Bronnen
- Productiedatabase
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
.jpg)