Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Unknown.png

NaamOdeon De Spiegel Theaters, Zwolle
PlaatsZwolle
TypeTheaterzaal
 Website
De volgende coördinaat is niet herkend: Geocoding failed.


Informatie

Schouwburg Odeon en Theater De Spiegel, twee theaters die belangrijk zijn voor de stad Zwolle, maar die ook een grote regionale uitstraling hebben. Met in totaal 2000 stoelen, verdeeld over 5 zalen, en ruim 350 voorstellingen op jaarbasis is er voor elk wat wils. De twee theaters zijn samen gevestigd in één organisatie.

Geschiedenis van het gebouw

Gebouwd als klooster, verbouwing tot o.a. toneelzaal in 1839.

Architect: Jan Willem Koer

Odeon is een complex met verschillende zalen, door de jaren heen ontstaan door de samenvoeging van allerlei gebouwen. Het begon met de verbouwing in 1814 van het Jufferenconvent tot theater Hof van Holland (zie aldaar). In 1838 werd uit onvrede over de verandering van het Hof van Holland in een logement een naamloze maatschappij opgericht voor de ‘vestiging en instandhouding van een gebouw voor verenigingen van verschillende aard en vermakelijkheden’, weldra Odeon geheten. Het doel was de bouw van een concertzaal en een nieuwe toneelzaal. De gegoede burgerij kocht aandelen van 200 gulden. In juli 1838 bezat de vereniging al voldoende middelen om het Hof van Holland aan te kopen, later dat jaar gevolgd door het belendend militair hospitaal aan de Blijmarkt. Beide werden samengevoegd tot één gebouw, met de ingang aan de Blijmarkt. Er was nu ruimte voor twee zalen: de oude zaal van het Hof van Holland werd concertzaal (met een capaciteit van 380 toehoorders) en in het hospitaal werd een schouwburg gebouwd. Ze werden respectievelijk op 9 december 1839 en 2 januari 1840 feestelijk ingewijd. Een klein bezwaar was dat ze, kennelijk door gehorigheid, niet tegelijkertijd gebruikt konden worden. De middelen voor de verbouwing tot ‘bonbonnière’ in 1868 verkreeg de directie door een aantal plaatsen in de zaal aan de gegoede burgerij te verpachten.

In 1957 nam de gemeente het verlieslijdende Odeon over. Het onderging daarna een metamorfose. Niet alleen het interieur werd aangepakt (wat ten koste ging van een aantal plaatsen), ook de buitenzijde kreeg een nieuw aanzien – waarbij de classicistische gevel vervangen werd door een gesloten blokkendooswand. De concertzaal werd verbouwd tot foyer en op de plaats van het kantoor en de tuin verrees een nieuwe concertzaal. De schouwburgzaal moest tevens dienst doen als bioscoopzaal, met een capaciteit van 300 zitplaatsen. Bij de inrichting tot bioscoop gold Tuschinski in Amsterdam als het grote voorbeeld. In 1961 werd een restant van de oude kazerne aan de Praubstraat bij Odeon getrokken en onder de naam Manegezaal ingericht; in eerste instantie voor lezingen en vergaderingen, maar vervolgens ook voor optredens en voorstellingen. In 1963 kreeg Odeon het belendende schoolgebouw erbij, dat men in gebruik nam als uitbreiding van de foyers en nieuwe kantoor- en opslagruimte.

De verbouwing van 1986 herstelde met enkele wijzigingen de oude classicistische gevel en ook de schouwburgzaal, waarbij de bioscoopfunctie weer verdween. De concertzaal maakte plaats voor een vlakke vloertheater, waar overigens nog steeds allerlei bands, popgroepen en orkesten optreden.

Met de Manegezaal mee beschikt Schouwburg Odeon thans over drie zalen. Daarnaast heeft de gemeente in 1994 het naburige failliete Papenstraat-theater overgenomen en het organisatorisch als vierde zaal bij Odeon gevoegd. Het is een klein vlakke vloertheater met een speelvlak van ruim 30 meter en een capaciteit van 77 toeschouwers op een vaste tribune.

Het ligt in de bedoeling ook na de recente komst van Theater De Spiegel elders in de stad Odeon als schouwburg in gebruik te houden voor kleinschalige producties, vooral van opera en ander muziektheater. De Spiegel valt, evenals Schouwburg Odeon en het Papenstraattheater, organisatorisch onder de stichting Zwolse theaters.

Premieres

Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan:

 
Marie, of drie tijdperken uit het leven eener vrouw - Gezelschap J. Ed de Vries - 1861-08-02
Ma Mere L'Oie - Het Nederlandsch Ballet - 1935-01-22
Ik mis je nu al - Theater Gnaffel - 2007-09-29
Reigen - Opera Studio Nederland - 2007-09-29
Wolf - Kommil Foo - 2008-04-08
Alles nog prachtig II - Mylou Frencken - 2008-09-20
Ye Ying - HETPALEIS - 2008-12-02
Jij verlaat mij voordat ik jou verlaat - Stichting TIS - 2009-02-03
More Human than Human - Alex Agnew - 2009-03-17
Achiel de Baere - Toneelgroep Ceremonia - 2009-03-20
Wie is Mignon - Stichting Schatkameropera - 2009-04-17
The Last Supper - Neue Oper Wien - 2009-04-17
Sendratari Jaka Tarub - Stichting Raras Budaya - 2009-04-18
Atropa, de wraak van de vrede - Toneelhuis - 2009-04-21
Liebkrank - !Ynx - 2009-04-22
Void - Muziektheater Transparant - 2009-04-22
Elektra - Stichting Studio Minailo - 2009-04-22
Türkisch für Liebhaber - Neuköllner Oper - 2009-04-24
Doodleuk - I Piccoli Olandesi - 2009-04-24
Al mijn later is met jou - Theater Gnaffel - 2009-09-26
België voor beginners - 3 Pees Productiehuis - 2010-01-15
Keten - Theaterschip Drost van Salland - 2010-01-19
De dienaar van de schoonheid - Troubleyn / Jan Fabre - 2010-06-25
Nachtverhaal - Theater Gnaffel - 2010-10-02
Knofje waar zit je? - Theatergroep POP - 2010-10-17
Hotel Universum - op weg naar een ander bed - Stichting Caspar Rapak - 2010-11-12
Branding (Pimped) - Lebbis - 2011-01-26
Man & fiets - Ocobar - 2011-02-08
Orlando - Combattimento Consort Amsterdam - 2011-04-01
Miss Donnithorne's Maggot - Stichting New European Ensemble - 2011-04-04
And Somewhere in Between - Tg. Zoogdier - 2011-04-08
The Reclining Woman - Muziektheater De Helling - 2011-04-09
Penthesilea - Kameroperahuis - 2011-05-08
Peter Pan en de verloren jongens - Theater Gnaffel - 2011-09-24
36 - Lambert-Jan Koops - 2011-11-24
De kerstwens - 1974 Theaterproducties - 2011-12-11
Coulisses - Cie Sacékripa - 2012-09-21
La Bohème (Pocketversie) - Nationale Reisopera - 2013-01-05
De waan - Stichting Nachtgasten - 2013-11-07
Brandweerman Sam- Sam redt het circus - Van Hoorne Entertainment - 2016-08-13
Haar op je tanden - Toneelacademie Maastricht - 2023-04-07

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007