Micha Wertheim
Micha Wertheim. Foto: Merlijn Doomernik.
| Naam | Micha Wertheim |
|---|---|
| Geboortedatum | 1972 |
| Geboorteplaats | Groningen |
| Beroep | Cabaretier |
| Website | |
| Externe databases: | |
| IMDb | |
| VIAF |
Biografie
Micha Wertheim, spreek uit als 'Miga' (1972) is een Nederlands cabaretier, publicist, radiomaker. Hij studeerde Cultuur- en Wetenschapsstudies aan de Universiteit Maastricht. Tijdens zijn studie begon hij met schrijven voor de faculteit en later voor de universiteitskrant. In 1995 kreeg hij als columnist een vaste plek op de achterpagina van ‘De Observant’ In 1997 begon hij op die zelfde achterpagina een wekelijks feuilleton waar hij twee jaar later mee stopte. In 1998 nam hij het initiatief tot het opzetten van Mosaiek, een door studenten gemaakt cultuurwetenschappelijk tijdschrift. In 1998 rondde hij de studie af met een doctoraalscriptie over het leven en werk van Franz Kafka onder de titel Wunsch, Indianer zu werden: een onderzoek naar de betekenis van het reismotief in het werk en leven van Franz Kafka.
Na zijn afstuderen verhuisde Wertheim naar Amsterdam. Daar werd hij in café Toomler na twee audities aangenomen bij het stand-up gezelschap Comedytrain. In dat zelfde jaar, 1998, begon Wertheim met het maken van radiodocumentaires en het schrijven van bijdragen voor VPRO's De Avonden. Begin 2004 won Wertheim de jury en publieksprijs tijdens het Leids Cabaret Festival, sindsdien treedt hij voornamelijk binnen en soms buiten Nederland op als cabaretier.
Begin 2004 presenteerde hij op het Leids Cabaret Festival een eerste aanzet tot een solo cabaretprogramma. Hij won zowel de jury- en de publieksprijs door er bij het publiek en de jury op te wijzen dat het eigenlijk een formaliteit was dat hij aan het festival mee moest doen om het te winnen. Hij werkte de scènes uit tot zijn eerste theaterprogramma Micha Wertheim voor beginners, dat draaide om de overwaardering van slachtofferschap, zelfoverschatting en de problematische relatie tussen cabaretier en publiek. Micha Wertheim voor beginners werd door Lernert Engelberts verfilmd en in 2006 op televisie uitgezonden. Theaterregie door Pieter Bouwman.
Tussen 2006 en 2008 toerde Wertheim met zijn programma Micha Wertheim voor gevorderden. Het programma speelt zich af in een droom. In het eerste deel van de droom bekent Wertheim dat hij geen genie is. In het tweede deel van de droom ontsteekt Wertheim in een tirade tegen gehandicapten die volgens hem de westerse samenleving ontwrichten. Het laatste deel van de voorstelling spelt zich af na het applaus, als Wertheim het wakker worden heeft uitgesteld door op snooze te drukken. Micha Wertheim voor gevorderden werd door Doesjka van Hoogdalem in 2008 door de Vara uitgezonden. Theaterregie door Dick van den Toorn.
De scene Genie uit het programma Micha Wertheim voor Gevorderden. Bron: Youtube.
Op 11 maart 2008 haalde de voorstelling Micha Wertheim voor gevorderden een week lang de voorpagina's en het nationale nieuws nadat een deel van het publiek zich tegen Wertheim keerde en hij zijn voorstelling, in TheaterHotel De Oranjerie in Roermond voortijdig had beëindigd. Tijdens zijn voorstelling had hij een gehandicapte man aangesproken, omdat hij vermoedde dat deze mobiel aan het bellen was. Het bleek echter te gaan om het display van diens spraakcomputer die door Wertheim per ongeluk werd aangezien voor een mobiele telefoon of camera. Na dit misverstand bood Wertheim zijn excuses aan en vervolgde zijn show, met daarin ook de vaste grappen over gehandicapten. Hierop verliet de gehandicapte bezoeker de zaal. Vervolgens richtte een deel van het publiek zich tegen Wertheim, het hem onmogelijk makend om zijn voorstelling te vervolgen. TheaterHotel De Oranjerie liet in een reactie direct na de voorstelling weten dat Wertheim er nooit meer welkom was. Toen bleek dat de directie niet aanwezig was geweest bij het bewuste optreden en nooit contact had opgenomen met Wertheim om diens kant van het verhaal te horen, besloot een aantal vooraanstaande cabaretiers waaronder Eric van Sauers, Najib Amhali, Marc-Marie Huijbregts, Peter Heerschop, Ronald Goedemondt en Wim Helsen, onder aanvoering van Theo Maassen, om, als steun voor Wertheim, niet meer in De Oranjerie te spelen. Wertheim zelf plaatste een verklaring op zijn website en gebruikte zijn programma Micha Wertheim voor de grap om zijn versie van het verhaal te vertellen.
Micha Wertheim: Gehandicapten. Bron: Youtube
Micha Wertheim voor gevorderden verscheen samen met Micha Wertheim voor beginners op de dubbel DVD Micha Wertheim voor thuis.
In 2002 ontdekte Micha dat hij een tumor in zijn schildklier had. Wat volgde waren twee operaties en bestraling. Over de ervaring met kanker, ziekenhuizen en specialisten maakte hij een stand-up set die in mei 2008 door de Vara werd uitgezonden. Micha Wertheim voor specialisten verscheen op de DVD Comedytrain presenteert II.
In december 2008 gaat Micha Wertheim voor de grap in première. Het programma gaat over de nieuwsverslaving die Wertheim bij zichzelf en om hem zelf heen constateert. Een verslaving aan nieuws die er voor zorgt dat de vraag naar nieuws groter is dan het aanbod. Het gevolg, zo stelt Wertheim is een door nieuwspap gecreëerde ‘debatbubbel’ die ieder moment kan ontploffen en zorgen voor een debatcrisis. Als voorbeeld gebruikt Wertheim de media-rel rondom zijn voortijdig afgebroken optreden in Roermond, die precies samen viel met de media-ophef rondom het verschijnen van de film Fitna van Geert Wilders. Micha Wertheim voor de grap werd voor televisie opgenomen door Norbert Ter Hall en in november 2010 door de Vara uitgezonden. De theaterregie werd verzorgd door Dick van den Toorn.
In december 2010 gaat het programma Micha Wertheim voor de zoveelste keer in première. Theaterregie door Dick van den Toorn.
Sinds 2001 treedt Micha Wertheim zo nu en dan ook Engelstalig buiten Nederland op. Zo trad hij op in comedyclubs in Tel Aviv, London en New York. In 2007 maakte hij als presentator deel uit van het 'Amsterdam Underground Comedy Collective', een delegatie Comedytrain Comedians die een maand lang met veel succes op het Edinburgh Fringe festival speelde. In januari 2008 speelde hij drie weken lang als voorprogramma van Hans Teeuwen in het Londense Soho Theatre. In augustus 2008 keerde hij samen met collega Hans Teeuwen terug naar Edinburgh nu om er, afwisselend met Teeuwen, zijn soloprogramma te spelen. Een opname van de Engelstalige show is terug te vinden als extra op de dvd Micha Wertheim voor thuis.
In 2015 weigerde Wertheim de nominatie van de Poelifinario 2015 omdat de prijs, die jaarlijks wordt uitgereikt door de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD), volgens hem niets toevoegt aan het cabaret in Nederland.
Theater CV
Micha Wertheim heeft bijgedragen aan 23 productie(s).
Micha Wertheim heeft gewerkt in de volgende functies:
- Co-producent - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Producent - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Micha Wertheim heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Fotogalerij
Ontwerp affiche: Atelier Van GOG bv. Collectie TIN.
Scènefoto Micha Wertheim. Foto: Jaap Reedijk.
Publicist
Naast zijn theatervoorstellingen heeft Wertheim altijd satirische columns geschreven voor onder meer VARA’s Spijkers met Koppen, de Dag, NRC NEXT, de Volkskrant en het AD magazine. Sinds 2009 heeft hij een wekelijkse plek in de Vrij Nederland. Verder leverde hij tekstbijdragen aan het televisieprogramma Dit Was het Nieuws en publiceert hij onregelmatig reportages essays en recensies. In 2009 hield Wertheim de jaarlijkse Lira Lezing. Zijn voordracht Satire in het tijdperk van de manische reproduceerbaarheid ging over de rol van satire in een populistische samenleving.
Radio
Wertheim maakte onder meer radiodocumentaires over Zohar Argov de Elvis van Israel, het leven en werk van Max Tailleur, stand-up comedy in New York, bloeddiamanten, het Walter Maas Huis, vliegen in Amerika na 9/11, architectuur in Israël en toerisme in Mozambique.
Kinderboeken
Duimelot, (podium 2003) geïllustreerd door Cristina Garcia Martin. Het boek bevat oude en nieuwe vingerversjes en werd in opdracht VPRO’s Villa Achterwerk door Wertheim en Garcia Martin uitgewerkt tot een animatieserie onder de noemer Vinger TV. (podium 2003) Hoe Lima een lekke band kreeg. (De Harmonie 2010) Geïllustreerd door Jeroen de Leijer en Marjolein Schalk. Gaat over een driewieler die wegfietst uit een fietsenmakerij.
Echt Gebeurd
Geïnspireerd door de Amerikaanse story telling organisatie ‘The Moth’ richtte Wertheim samen met Paulien Cornelisse en Jan Jaap van der Wal 'Echt Gebeurd' op. Echt Gebeurd biedt een podium waar mensen uit hun hoofd echtgebeurde verhalen vertellen die ze zelf hebben meegemaakt.
Externe links
Bronnen