Marius Spree

Naam	Marius Spree
Volledige naam	Petrus Marinus Spree
Geboortedatum	31 augustus 1876
Geboorteplaats	Amsterdam
Overlijdensdatum	13 mei 1929
Overlijdensplaats	Rotterdam
Beroep	Acteur
Discipline	Toneel
Externe databases:
	IMDb
	VIAF

Biografie

Marius Spree (1876-1929) was een bekend volksacteur, toneelleider en -schrijver. Hij kreeg zijn opleiding aan de toneelschool (1891-1893) en debuteerde in het Amsterdamse Tivolitheater aan de Plantage Park (huidige Wertheimpark) onder leiding van Charles de la Mar. Spree had veel succes maar financieel zat het niet mee. Vaak moest hij genoegen nemen met de helft of een kwart van de afgesproken gage. In de hoop op een beter fortuin nam Spree samen met zijn compagnon Frits Stoel in 1895 de exploitatie op zich van de leegstaande Plantage Schouwburg aan de Amsterdamse Plantage Franschelaan (huidige Henri Polaklaan 9). Samen richtten zij de "Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging" (Gezelschap Stoel en Spree) op, waarmee de Plantage Schouwburg werd bespeeld. Het experiment pakte goed uit. De samenwerking van Spree en Stoel werd geformaliseerd: Stoel werd zakelijk leider en Spree de artistiek leider en acteur. Spree was toen 19 jaar. Achtien jaar lang heeft hij in de Schouwburg aan de Plantage Franschelaan gespeeld en gewerkt. Tot hij een uitnodiging ontving voor een gastregie in Antwerpen onder directie van Jules Verstraete in zijn Hippodroom.

Op 7 december 1912 keerde hij naar Nederland terug en trad op in het Amsterdamse Carré met het zeer succesvolle stuk Het Teken des Kruises, waarmee hij daarna het land in trok. In april en mei 1913 trad hij op in de Rotterdamse Tivoli Schouwburg. Door toedoen van de directeur, George W. Van Biene, is hij daar gebleven. Tot hij een aanbod kreeg van het bestuur van de Antwerpse Hippodroom om de directie van deze enorme 3.000 stoelen grootte zaal, op zich te nemen. Spree liet zich overhalen en stelde een gezelschap samen. Van spelen komt het niet, door het uitbreken van de eerste wereldoorlog vlucht Spree naar Amsterdam. Hij speelt afwisselend in het Amsterdamse theater Carré en het Rotterdamse Circus Schouwburg.

In 1919 werd Spree eigenaar en directeur van het Circus Schouwburg. Dit bleef hij tot zijn dood. Zijn tweede vrouw Sophie te Mijtelaar (zijn eerste was Jeanne Mönch) zette na zijn dood het gezelschap nog korte tijd voort. Marius Spree, vader van Jeanne Spree en de kapelmeester Marius Spree jr. (1901-1936), vierde in 1906 zijn 12 1/2-jarig jubileum als Mottige Janus in het gelijknamige verhaal van J.W.F. Werumeus Buning. Enkele stukken van zijn hand zijn: Bestevaer Michiel, David Copperfield (naar Charles Dickens), De dochter van Ouwe Jaap, De graaf van Monte Christo (naar Alexandre Dumas père), Jan Smees (naar Justus van Maurik), De kinderen van Kapitein Grant (naar Jules Verne), Klaasje Zevenster (naar Jacob van Lennep), Koningsliefde (naar Catharina Alberdingk Thijm), Krates (naar Justus van Maurik), Mathias Sandorf (naar Jules Verne), Mottige Janus (naar J.W.F. Werumeus Buning), De musketiers des konings of de heldendaden van d'Artagnan (naar Alexandre Dumas père), Nick Carter, de koning der detectiven, Ouwe Jaap, de smokkelaar van 1813, Reindorp naar de Nenijto, Rinaldo Rinaldini, overste der rovers, Rooie Sien, De verborgenheden van Parijs en De vijf stuivers van Lavarède (naar Paul d'Ivoi).

Theater CV

Marius Spree heeft bijgedragen aan 63 productie(s).

Marius Spree heeft gewerkt in de volgende functies:

• Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Regie - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Dirigent - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Marius Spree heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In regie van
Teun de Nachtwacht	Bewerking	Gezelschap Stoel en Spree	1901/1902	12 maart 1902
Klaasje Zevenster	Bewerking	Gezelschap Stoel en Spree	1902/1903	11 februari 1903
Opstanding!	Bewerking	Gezelschap Stoel en Spree	1904/1905	11 januari 1905
Krates!	Bewerking	Gezelschap Stoel en Spree	1906/1907	10 januari 1907	Marius Spree
East-Lynne, of: Een misstap uit jaloezie	Regie	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1897/1898	9 maart 1898	Marius Spree
De roode cadet of: De man met de poppenkast	Regie	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1898/1899	17 oktober 1898	Marius Spree
Het geheim van den monnik!	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1899/1900	13 januari 1900	Marius Spree
Gijsbregcht van Aemstel	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1900/1901	1 januari 1901	Marius Spree
Krates!	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1906/1907	10 januari 1907	Marius Spree
De dochter van 'Ouwe Jaap'	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1908/1909	1 april 1909	Marius Spree
Jean Bart, de held van Duinkerken	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1909/1910	9 november 1909	Marius Spree
David Copperfield (illusionist)	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1910/1911	7 september 1910	Marius Spree
Het teeken des kruises (The sign of the cross)	Regie	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1912/1913	7 december 1912	Marius Spree
Juultje's huwelijksnacht!	Regie	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	14 februari 1914	Marius Spree
Ben-Leil, de zoon van den nacht	Regie	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1914/1915	19 september 1914	Marius Spree
Om de kroon	Regie	Gezelschap Spree	1915/1916	2 oktober 1915	Marius Spree
Klaasje Zevenster	Regie	Gezelschap Spree	1925/1926	5 september 1925	Marius Spree
De onbekende soldaat	Regie	Gezelschap Spree	1927/1928	18 september 1927	Marius Spree
Onze wies!!	Regie	Gezelschap Spree	1927/1928	5 november 1927	Marius Spree
Mooie Marietje!	Regie	Gezelschap Spree	1927/1928	16 juni 1928	Marius Spree
Reindorp naar de Nenijto!!	Regie	Gezelschap Spree	1928/1929	25 augustus 1928	Marius Spree
Vader!	Regie	Gezelschap Spree	1928/1929	13 oktober 1928	Marius Spree
Een mislukt leven	Regie	Gezelschap Spree	1928/1929	24 november 1928	Marius Spree
Onder curateele	Regie	Gezelschap Stoel en Spree	1928/1929	3 augustus 1929	Marius Spree
Jan Smees of de kinderen van het "Fort van Sjako!"	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoel en Spree	1899/1900	8 juli 1900
Mottige Janus	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoel en Spree	1901/1902	8 januari 1902
Koningsliefde!	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoel en Spree	1903/1904	25 december 1903
Koningsliefde	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschappen Henri Brondgeest	1903/1904	9 mei 1904
De dochter van 'Ouwe Jaap'	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoel en Spree	1908/1909	1 april 1909	Marius Spree
David Copperfield (illusionist)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoel en Spree	1910/1911	7 september 1910	Marius Spree
Ouwe Jaap, de smokkelaar van 1813	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	17 november 1913
Mottige Janus	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	13 februari 1914
De verborgenheden van Parijs	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Spree	1916/1917	19 februari 1917
De dochter van 'Ouwe Jaap'	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Spree	1935/1936	25 januari 1936	Daan van Ollefen (1886-1959)
Mottige Janus	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgezelschap Jan Nooy	1940/1941	30 augustus 1940
Rooie Sien	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Amsterdamsch Tooneelgezelschap o.l.v. D. van Ollefen	1939/1940	2 februari 1941
Rooie Sien	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Willem Goossens' Volkstoneel	1940/1941	1 juni 1941	Willem Goossens
Mottige Janus	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haghespelers (C. Hartogh)	1942/1943	27 november 1942
Rooie Sien	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdams Volkstoneel	1957/1958	22 januari 1958	Bert Silvester
Rooie Sien	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Studio 5	2001/2002	11 juni 2002	Helmert Woudenberg
Lazaro de veehoeder of: Misdaad en wraak	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap 1895-1903	1895/1896	29 januari 1896
De bedelares of Jean Paul, de hoefsmid van Mariënberg	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1895/1896	2 februari 1896
Rocambole, of De bende van harteboer	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1895/1896	8 februari 1896
De kaartlegster	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1895/1896	4 juli 1896
Stella, de dochter van den staatsgevangene	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1896/1897	17 oktober 1896
Margot, de bloemenverkoopster	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1896/1897	30 december 1896
Marie Antoinette, Koningin en martelares	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1896/1897	23 januari 1897
Esmeralda, of: De klokkenluider van de Nôtre-Dame	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1896/1897	12 juni 1897
Jean de Huurkoetsier, of de vrouw en kind	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1897/1898	19 februari 1898
East-Lynne, of: Een misstap uit jaloezie	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1897/1898	9 maart 1898	Marius Spree
De roode cadet of: De man met de poppenkast	Uitvoerende	Nieuwe Nederlandsche Tooneelvereeniging 1895-1900	1898/1899	17 oktober 1898	Marius Spree
Marino Marinelli, of de bloednacht van Venetië	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1898/1899	12 februari 1899
Het geheim van den monnik!	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1899/1900	13 januari 1900	Marius Spree
Jan Smees of de kinderen van het "Fort van Sjako!"	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1899/1900	8 juli 1900
De bruiloft van Kloris en Roosje	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1900/1901	1 januari 1901	Marie van Westerhoven
Gijsbregcht van Aemstel	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1900/1901	1 januari 1901	Marius Spree
Mottige Janus	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1901/1902	8 januari 1902
Teun de Nachtwacht	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1901/1902	12 maart 1902
Klaasje Zevenster	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1902/1903	11 februari 1903
Opstanding!	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1904/1905	11 januari 1905
Onder valsche vlag	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1904/1905	12 april 1905	Anton Verhagen
Krates!	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1906/1907	10 januari 1907	Marius Spree
Paljas	Uitvoerende	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1907/1908	20 februari 1908
De dochter van 'Ouwe Jaap'	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1908/1909	1 april 1909	Marius Spree
Nick Carter, de koning der détectiven	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1909/1910	11 september 1909
Jean Bart, de held van Duinkerken	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1909/1910	9 november 1909	Marius Spree
David Copperfield (illusionist)	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1910/1911	7 september 1910	Marius Spree
De Fabrieksbaas	Uitvoerende	Gezelschap Stoel en Spree	1910/1911	22 oktober 1910
Het teeken des kruises (The sign of the cross)	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1912/1913	7 december 1912	Marius Spree
Ouwe Jaap, de smokkelaar van 1813	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	17 november 1913
Mottige Janus	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	13 februari 1914
Juultje's huwelijksnacht!	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1913/1914	14 februari 1914	Marius Spree
De big van het 168ste	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1914/1915	12 maart 1914
Ben-Leil, de zoon van den nacht	Uitvoerende	Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Marius Spree)	1914/1915	19 september 1914	Marius Spree
Om de kroon	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1915/1916	2 oktober 1915	Marius Spree
De verborgenheden van Parijs	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1916/1917	19 februari 1917
Kleine Jacques	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1916/1917	17 maart 1917
Rooie Brak of Het hart van het volk	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1924/1925	1 mei 1925
Klaasje Zevenster	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1925/1926	5 september 1925	Marius Spree
Ouwe Jan en jonge Jan	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1925/1926	17 oktober 1925	Henri Morriën
De kleine menschen	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1926/1927	1 november 1926	Henri Morriën jr.
De wet der zonde	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1926/1927	6 mei 1927	Henri Morriën
De onbekende soldaat	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1927/1928	18 september 1927	Marius Spree
Onze wies!!	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1927/1928	5 november 1927	Marius Spree
Mooie Marietje!	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1927/1928	16 juni 1928	Marius Spree
Reindorp naar de Nenijto!!	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1928/1929	25 augustus 1928	Marius Spree
Vader!	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1928/1929	13 oktober 1928	Marius Spree
Een mislukt leven	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1928/1929	24 november 1928	Marius Spree
Allerzielen	Uitvoerende	Gezelschap Spree	1929/1930	31 augustus 1929
Toffe Pauwtje	Muziek	Gezelschap Spree	1926/1927	2 oktober 1926	Henri Morriën
De twee weezen	Muziek	De Rotterdammers (1933-1947)	1933/1934	16 juni 1934	Johan Steenbergen jr.
Het teken des kruises	Muziek	Gezelschap Spree	1935/1936	29 februari 1936	Daan van Ollefen (1858-1939)
Toffe Pauwtje	Dirigent	Gezelschap Spree	1926/1927	2 oktober 1926	Henri Morriën
Oud Heidelberg	Dirigent	Gezelschap Spree	1935/1936	13 januari 1936	Daan van Ollefen (1886-1959)

Bronnen

• Productiedatabase
• Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig, 1984
• Bekende Rotterdammers: biografisch Maandblad. Jrg. 1 (1927), pag. 218-226.