Louis d'Or

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Louis Bouwmeester als Shylock in De Koopman van Venetië, de rol die hem legendarisch maakte en die hij voor het eerst bij Het Nederlandsch Tooneel vertolkte in 1880. Collectie TIN.

De Louis d’Or is een toneelprijs die van 1955 t/m 2022 jaarlijks wordt uitgereikt aan de acteur die naar het oordeel van een jury tijdens een seizoen de beste (later:indrukwekkendste) dragende rol (hoofdrol) heeft vertolkt. Vanaf 2023 vervalt deze mannelijke equivalent en behelst de Theo d'Or, die tot dan toe bedoeld was voor actrices, een genderneutrale prijs.

De award betreft een door Eric Claus gemaakte gouden medaille. In de beginjaren werd de winnaar ook beloond worden voor haar acteerprestaties gedurende een heel seizoen. Vanaf 1969 ging het steeds om een specifieke rol.

De prijs is vernoemd naar de grote, negentiende-eeuwse acteur Louis Bouwmeester sr. (1842-1925). In de beginjaren werden de verschillende prijzen ook uitgereikt onder de verzamelnaam: de Bouwemeesterprijzen. De prijs werd ook wel De Bouwmeester of de gouden medaille genoemd.

Tussen 1957 en 1963 werd er een gouden, een zilveren en een bronzen prijs uitgereikt. Deze laatste twee werden ook wel de Zilveren en de Bronzen Bouwmeesterpenning genoemd. Waar de gouden prijs bedoeld was voor iemands hele seizoen, werd de zilveren penning uitgereikt aan een acteur die de meest opvallende prestatie in een bepaalde hoofdrol leverde. De bronzen penning werd toegekend aan de acteur die het meeste opviel in een bijrol. Vanaf 1964 ging dit over op de Arlecchino.

De Louis d'Or is één van de VSCD-Prijzen.

Winnaars Louis d'Or

Jaar Acteur Rol/Voorstelling Opmerking
1955 Paul Steenbergen Het donker is licht genoeg (Gettner), Verdriet door Verstand (Tsjatski) en De Kinderrover (Kolonel)
1956 Han Bentz van den Berg
1957 Ko van Dijk (goud)
Cees Laseur (zilver)
Johan Fiolet (brons)
Cees Laseur voor Het huwelijk (Podkoljossin)
Johan Fiolet voor Iwanow (Lebedjew)
Ko van Dijk weigerde de prijs
1958 Han Bentz van den Berg (goud)
Guus Oster (zilver)
Frans van der Lingen (brons)
Guus Oster voor Het ei (Magis)
Frans van der Lingen voor Platonof (Triletski)
1959 Paul Steenbergen (goud)
Joan Remmelts (zilver)
Hans Tiemeyer (brons)
Joan Remmelts voor De zwanen van de Theems (Arthur de Vries Huydecooper)
Hans Tiemeyer voor De ijsman komt (Harry Hope)
1960 Paul Steenbergen (goud)
Guus Hermus (zilver)
Eli Blom (brons)
Guus Hermus voor Twee op de wip (Jerry Ryan)
Eli Blom voor Tanchelijn (Wibel)
1961 Bob de Lange (goud)
Guus Hermus (zilver)
Leo de Hartogh (brons)
Guus Hermus voor De huisbewaarder (Davies)
Leo de Hartogh voor meerdere rollen
1962 Niet toegekend (goud)
Paul Steenbergen en Guus Hermus (zilver)
Dick Scheffer (brons)
Paul Steenbergen voor Arme Bitos (Bitos)
Guus Hermus voor Cyrano de Bergerac (Cyrano)
Dick Scheffer voor De tiende man (De koster)
1963 Guus Hermus (goud)
Henk van Ulsen (zilver)
Jules Royaards (brons)
Henk van Ulsen voor Een geboren leugenaar (Wim Visser)
Jules Royaards voor Don Gil met de groene broek (Caramanchel) en Oh pa, arme pa, jij hangt in de kast van ma en het huilen staat me na (Jonathan Rosepettle)
1964 Han Bentz van den Berg Wie is bang voor Virginia Woolf? (George)
1965 Paul Steenbergen Na de zondeval (Quentin)
1966 --- De jury had een winnaar gekozen, maar de prijs kon niet worden uitgereikt omdat de acteur "om omstandigheden die zuiver in de privésfeer liggen" de prijs heeft geweigerd.[1]
1967 Eric Schneider Hamlet in Hamlet van het Nieuw Rotterdams Toneel
1968 Ton Lutz De architect en de keizer van Assyrië
1969 Hans Tiemeijer Hendrik IV
1970 Henk van Ulsen De heersende klasse
1971 Wim van der Grijn
Hans Dagelet
Kees de jongen
1972 Guido de Moor Maak mevrouw niet wakker
1973 André van den Heuvel Wie is er bang voor Virginia Woolf?
1974 Siem Vroom Ik Claudius
1975 Peter Faber Als vertegenwoordiger van Werktheater Geweigerd
1976 Peter van der Linden Agamemnoon
1977 Carol Linssen Witte nachten
1978 Eric van der Donk De Spaanse Brabander
1979 Jules Croiset Platonov
1980 Hans Croiset Antigone
1981 Gees Linnebank Mijnheer Puntila en zijn knecht Matti
1982 Joop Admiraal U bent mijn moeder
1983 Ton Lutz Uber allen Gipfeln ist Ruh
1984 John Kraaykamp sr. Jacques, de fatalist en zijn meester
1985 Siem Vroom Symposium
1986 Guido de Moor Faust I & II
1987 Guido de Moor Het wijde land
1988 Carol van Herwijnen Om 't af te leren
1989 Guido de Moor Hebriana
1990 Peter Oosthoek Potestad
1991 Peter Faber Het koekoeksnest
1992 André van den Heuvel Heldenplatz
1993 Gijs Scholten van Aschat Decadence
1994 Pierre Bokma Richard III
1995 Warre Borgmans Rijkemanshuis
1996 Victor Löw Soekarno
1997 Herman Gilis Vrijdag
1998 Peter de Graef De wereldverbeteraar
1999 Lucas van den Eynde De cocu magnifique oftewel de wonderbaarlijke hoorndrager
2000 Bram van der Vlugt Kopenhagen
2001 Steven van Watermeulen Wespenfabriek
2002 Edwin de Vries Wie is er bang voor Virginia Woolf
2003 Bert Luppes Vrijdag
2004 Jeroen Willems La Musica twee
2005 Mark Rietman Raak me aan
2006 Joop Keesmaat Hersenschimmen
2007 Dirk Roofthooft Mefisto for ever
2008 Hans Kesting Angels in America
2009 Bert Luppes De geit of wie is Sylvia?
2010 Kees Hulst Tirza
2011 Jacob Derwig Kinderen van de Zon
2012 Hein van der Heijden * Vincent in Vincent en Theo van Hummelinck Stuurman
* Dokter Astrov in Oom Wanja van Hummelinck Stuurman
Won de prijs voor beide rollen
2013 Pierre Bokma De Verleiders: de casanova’s van de vastgoedfraude
2014 Jacob Derwig Who’s Afraid of Virginia Woolf
2015 Ramsey Nasr The Fountainhead van Toneelgroep Amsterdam
2016 Hans Kesting * Kings of War van Toneelgroep Amsterdam
* De Welwillenden van Toneelgroep Amsterdam
Won de prijs voor beide rollen
2017 Hans Croiset De Vader van Senf Theaterpartners i.s.m Kik Productions
2018 Bruno vanden Broecke Nico Staelens in PARA van de KVS
2019 Ramsey Nasr Jude in Een Klein Leven van Internationaal Theater Amsterdam
2020 niet uitgereikt in verband met corona
2021 Emmanuel Ohene Boafo Sea Wall van Het Nationale Theater
2022 Bram Suijker Trojan Wars van Het Nationale Theater
2023 Eelco Smits Geschiedenis van geweld van Stichting Toneelschuur Producties & Theater Oostpool

Overzicht VSCD-Prijzen

Toneel

Mime

Dans

De Zwanen en De Gouden Zwaan

Jeugdtheater

Gouden Krekels (tweemaal per jaar)

Cabaret

Oeuvreprijzen

De VSCD Oeuvreprijs

  1. Algemeen Dagblad. "Louis d'Or niet toegekend". 8 juni 1966