Jos M. Orelio
Portret van Jos M. Orelio als Mephisto in Faust. Foto: Albert Greiner, 1895.
| Naam | Jos M. Orelio |
|---|---|
| Volledige naam | Joseph Marie Theodoor Orelio |
| Geboortedatum | 1854 |
| Geboorteplaats | Den Bosch |
| Overlijdensdatum | 1926 |
| Overlijdensplaats | Den Haag |
| Beroep | Zanger |
| Discipline | Muziektheater |
| Trefwoorden | Opera |
| Externe databases: | |
| VIAF |
Biografie
Jos M. Orelio (1854 – 1926) was een beroemde Nederlandse operazanger in het stemvak bariton, actief aan het eind negentiende, begin twintigste eeuw een in binnen- en buitenland. Hij was ook werkzaam als oratoriumzanger en zanger van het Nederlands lied. Deze bariton werd door tijdgenoten beschreven als een kloeke figuur, met brede borst en recht van gestalte, en geroemd om zijn krachtige en kleurrijke stem.
Biografie
In zijn jeugd was Orelio solist in het plaatselijke kerkkoor. Hij volgde de kweekschool en werkte daarna als hulponderwijzer in Dordrecht, maar bleef naast zijn werk als onderwijzer ook zingen. In het zangkoor Kunstmin werd hij opgemerkt door Wilhelmina Gips, een bekend zangeres uit die tijd, die hem onder haar hoede nam. Later zou Orelio ook zelf les gaan geven op de muziekschool in Utrecht.
Enkele jaren daarna ontmoette hij Johannes George de Groot, directeur van De Parkschouwburg in Amsterdam, die op zoek was naar nieuwe acteurs voor zijn operagezelschap, het Hollandsch Opera-Gezelschap. Dit gezelschap speelde operavoorstellingen in het Nederlands, een noviteit. Orelio maakte zijn debuut in Faust (1883). Vanaf dat moment zong hij uitsluitend hoofdrollen. In 1888 trouwde Orelio met Amelies ’s Jonges, een zangeres bij hetzelfde gezelschap. In 1894 stapte Orelio over naar Het Nederlandsch Gezelschap dat huisde in de nieuwe Stadsschouwburg, Amsterdam.
Orelio trad vanaf 1895 ook in het buitenland op - Frankrijk, Duitsland en Rusland - en maakte in 1904 een tournee door Nederlands Indië. Door de afnemende populariteit van de opera ontwikkelde Orelio zich tot zanger van het Nederlandse lied en als oratoriumzanger. Daarnaast bleef hij lesgeven.
In 1902 ontving hij een Koninklijke onderscheiding voor zijn bijzondere prestaties. In 1916 verscheen ter gelegenheid van zijn 40-jarig jubileum zijn autobiografie, maar optreden deed hij steeds minder. In 1926 stierf Orelio in Den Haag. Zijn begrafenis in Amsterdam trok meer dan duizend belangstellenden.
Theater CV
Jos M. Orelio heeft bijgedragen aan 160 productie(s).
Jos M. Orelio heeft gewerkt in de volgende functies:
- BeeldtAf - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Jos M. Orelio heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Zie ook
Bronnen
- S.A.M. Bottenheim, De Opera in Nederland, Leiden 1983.
- Joseph Marie Theodoor Orelio, M’n Gedenkschriften, Amsterdam 1916.
- Rob van der Zalm, Nederland(s) en de opera, Zauberflöte wordt Toverfluit, Lelystad 2002.