Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Homer.jpg


Homerus. Romeinse voorstelling van zijn uiterlijk.

NaamHomerus
Volledige naamHomeros
Geboortedatum800 v.Chr.
Overlijdensdatum750 v.Chr.
BeroepDichter
Externe databases:
DBNL
VIAF

Over zijn geboorteplaats zijn de geleerden het oneens. Sommigen zeggen Smyrna, anderen het eiland Chios. Men zei dat hij blind was. Dit kwam door het feit dat hij zijn ogen sloot wanneer hij een verhaal vertelde (zijn bijnaam was de blinde bard). Ook de tijdsperiode en de omstandigheden waarin hij leefde blijven grotendeels in nevelen gehuld. De Nederlandse geleerde Ruijgh heeft getracht aan te tonen dat Homerus reeds in de negende eeuw voor Christus moet hebben geleefd. Zijn handicap is een voor de hand liggende reden waarom hij de kost verdiende met het verzamelen van verhalen, die hij waarschijnlijk door iemand anders liet opschrijven, maar zeker is dat niet. Sommigen beweren zelfs dat hij nooit bestond, of dat de naam Homeros een verzamelnaam was voor verschillende dichters, die de Ilias en Odyssee schreven. De studie omtrent deze onzekerheden, noemt men de Homerische Kwestie.

De Ilias en de Odyssee zijn epische gedichten. Ze beschrijven elk vanuit een heel andere invalshoek de strijd om Troje, een stad in het noordwesten van Klein-Azië. Er bestonden wellicht reeds vele eeuwenlang mondeling overgeleverde Trojaanse heldensagen waaruit de beide epen zijn samengesteld.

De Ilias (zo genoemd naar de andere naam van Troje, Ilion) beschrijft een korte episode uit die strijd. De voorgeschiedenis van die episode komt slechts terloops aan de orde: de schaking van Helena, de dochter van Leda en Zeus, gehuwd met koning Menelaüs van Sparta door Paris, de zoon van koning Priamus van Troje, de veldtocht om Helena te bevrijden onder leiding van Agamemnon en gebeurtenissen tijdens de eerste zes jaar van het beleg. Het eigenlijke thema van de Ilias is de wrok van Achilles jegens de Griekse leider Agamemnon: ruzie om een buitgemaakte slavin. Achilles onttrekt zich hierom aan de strijd; militaire rampspoed voor de Grieken is daarvan het gevolg. De dood van Achilles' wapenmakker Patroclus doet Achilles weer aan de strijd deelnemen om zich te wreken op de Trojaanse held Hector. De uitvaart van Hector is de laatste episode van de Ilias. Het sneuvelen van Achilles, die getroffen zou worden in zijn spreekwoordelijk geworden Achillespees en de inname van Troje middels de klassieke krijgslist van het Paard van Troje, komen er niet in voor.

De uit 24 boeken bestaande Odyssee (afgeleid van de naam Odysseus, een Griekse koning van het eiland Ithaka) is een raamvertelling, waarin de twintig jaar durende reis van de hoofdpersoon Odysseus wordt verteld. Het kader vormt de terugkeer van de held van het eiland van de nimf Calypso, zijn verblijf op het paleis der Phaeaken, waar hij zijn lotgevallen verhaalt en de eigenlijke thuiskomst in zijn koninkrijk Ithaca, waar hij afrekent met de vele vrijers van zijn vrouw Penelope, die trouw op hem heeft gewacht.

Andere werken

Aan Homerus zijn ook andere werken toegeschreven:

  • Batrachomyomachia, een oorlog tussen kikkers en muizen.

Dactylische hexameters, geschreven in nagenoeg dezelfde stijl als de Ilias en Odyssee.

  • Hymnen aan verschillende Godheden.
  • Thebais, een zéér fragmentarisch bewaard gebleven epos. Dactylische hexameters, vertelt over de sage van "De Zeven tegen Thebe", waaraan o.a. de held Tydeus, Diomedes' vader, meedeed.

Pseudo-Apollodoros vermijdt vreemd genoeg de auteur te noemen van dit epos en doet dit niet erg subtiel.

Na de dood van Meleagros hingen Althaia en Kleopatra zichzelf op. De vrouwen die treurden bij het lijk van de held, werden in vogels veranderd. Toen Althaia zo gestorven was, trouwde Oineus met Periboia, een dochter van Hipponoös. De schrijver van de Thebais zegt dat zij aan Oineus gegeven werd als eergeschenk, vanwege zijn gevecht met Olenos; maar Hesiodos vertelt, dat zij, in Achaia door Olenos verleid, door haar vader Hipponoös naar Oineus werd gestuurd, die ver weg woonde, met het verzoek haar om zeep te helpen. Er zijn ook enkelen die zeggen dat Hipponoös haar naar Oineus werd gestuurd, omdat ze was bezweken voor Oineus’ avances en van hem een kind verwachtte. Periboia baarde hem Tydeus.

(Pseudo-Apollodoros, Bibliothèkè, I)

  • Epigonoi
Herodotos (Historiès Apodexis, 4.32) laat in het midden of dit verloren gegane epos al dan niet van de hand van Homeros is.


Homerus heeft bijgedragen aan 18 productie(s).

Homerus heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Homerus heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De moord op de vrijers Auteur (schrijver libretto, scenario) Gelegenheidscombinaties 1943/1944 29 april 1944
De cykloop Auteur (schrijver libretto, scenario) Dick van Gendt 1982/1983 24 mei 1983 Hans Hoes
Een odyssee Auteur (schrijver libretto, scenario) Marionettentheater Ella Snoep 1990/1991 21 oktober 1990 Rieks Swarte
Het lied van de Odyssee Auteur (schrijver libretto, scenario) 1993/1994 27 december 1993
Ilias Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1994/1995 12 november 1994 Gijs de Lange, Titus Muizelaar
Sophia's Delight Auteur (schrijver libretto, scenario) Scapino Ballet Rotterdam 1999/2000 10 oktober 1999
Ilias Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1999/2000 22 juni 2000 Jules Terlingen
De odyssee Auteur (schrijver libretto, scenario) Groen IJs 2000/2001 17 juni 2001 Annerieke Groen
De avonturen van Odysseus Auteur (schrijver libretto, scenario) Gery Groot Zwaaftink & Jan Guichelaar 2003/2004 18 oktober 2003 Wim van Binsbergen
Odyssee - De wraak van de zee Auteur (schrijver libretto, scenario) Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam 2005/2006 21 september 2006 Peter Sonneveld
Odyssee, de laatste beproeving Auteur (schrijver libretto, scenario) Rotterdam, Bonheur Theaterbedrijf 27 september 2007 Peter Sonneveld
Odyssee, de laatste beproeving Auteur (schrijver libretto, scenario) Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam 2007/2008 27 september 2007 Peter Sonneveld
Odysseus Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep De Appel 2007/2008 23 december 2007 Aus Greidanus sr.
Ilias Auteur (schrijver libretto, scenario) Polyplanity Productions 2013/2014 5 oktober 2013 Stathis Livathinos
De Ilias Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oostpool 2015/2016 11 juni 2016 Kasper Tarenskeen, Jan Hulst
The Odyssey Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelacademie Maastricht 2016/2017 29 juni 2016
Odysseus. Een zwerver komt thuis. Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vlaamse Schouwburg 2016/2017 9 februari 2017 Michael de Cock
Ilias Auteur (schrijver libretto, scenario) Orkater 2019/2020 4 oktober 2019 Leopold Witte, Belle van Heerikhuizen


Bronnen