Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Werfel.jpg


Franz Werfel

NaamFranz Werfel
Geboortedatum10 september 1890
Geboorteplaats Praag
Overlijdensdatum26 augustus 1945
Overlijdensplaats Beverly Hills
BeroepSchrijver
Externe databases:
DBNL
IMDb
IBDb
VIAF

Werfel werd in 1890 als zoon van de welvarende joodse handschoenfabrikant Rudolf Werfel en zijn vrouw Albine Kussi geboren in het Tsjechische Praag.

Hij studeerde in Praag, Leipzig en Hamburg. Uit de tijd in Praag stamt zijn vriendschap met Max Brod en Franz Kafka, die beiden behoorden tot de Praagse Kring. Na zijn militaire dienst werkte hij van 1911 tot 1914 als lector bij de uitgeverij Kurt Wolff in Leipzig. Hier startte hij, met Walter Hasenclever en Kurt Pinthus, de expressionistische reeks Der jüngste Tag (1913–1921). Hij nam deel aan de Eerste Wereldoorlog (1915–1917) en vestigde zich daarna als schrijver in Wenen, waar hij in 1929 trouwde met Alma Mahler, weduwe van Gustav Mahler en ex-echtgenote van Walter Gropius.

Toen Oostenrijk zich bij Duitsland voegde in het jaar 1938, vluchtte Werfel via Frankrijk, Spanje en Portugal, naar de Verenigde Staten. Daar stierf hij op 26 augustus 1945 te Beverly Hills in Californië.

De neerslag van zijn vlucht voor het Duitse regime is te vinden in zijn bekendste toneelstuk Jacobowsky und der Oberst (1941). Tijdens die vlucht kwam hij terecht in Lourdes en deed er de gelofte een boek over Bernadette Soubirous te schrijven als zijn leven gespaard zou blijven. Het resultaat was de roman Das Lied von Bernadette (1941).


Franz Werfel heeft bijgedragen aan 8 productie(s).

Franz Werfel heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Franz Werfel heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Schweiger Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Nieuwe Nederlandsche Tooneel 1926/1927 25 september 1926 Louis Saalborn
Paulus onder de Joden Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 1928/1929 10 februari 1929 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Jacobowsky en de overste Auteur (schrijver libretto, scenario) Centraal Tooneel 1945/1946 21 februari 1946 Cees Laseur
Paulus onder de joden Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneelgezelschap 1945/1946 13 april 1946 August Defresne
Paulus onder de joden Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdams Toneelgezelschap (A.T.G.) 1947/1948 10 september 1947 August Defresne
Bokkenzang Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Het Zuidelijk Toneel 1957/1958 22 december 1957 Lo van Hensbergen
Jacobowsky en de overste Auteur (schrijver libretto, scenario) Zuidelijk Toneel Globe 1973/1974 27 februari 1974
Berlijn-Broadway Muziek Dorine van der Klei 2000/2001 15 februari 2001 Daniël Cohen




Franz Werfel (1890 - 1945) was een Oostenrijks schrijver en dichter. Vooral bekend is zijn roman De veertig dagen van de Musa Dagh (1933, oorspr. Die vierzig Tage des Musa Dagh), waarin de massamoord van 1915 op de Armenen door de Turken wordt verhaald.

Oeuvre

Gedichten

  • Der Weltfreund (1911)
  • Wir sind (1913)
  • Einander (1915)
  • Gesänge aus den drei Reichen (1917)
  • Der Gerichtstag (1919)
  • Beschwörungen (1923)
  • Schlaf und Erwachen (1935)
  • Zwischen Gestern und Morgen (1942)

Toneel

  • Das Opfer (1913)
  • Die Versuchung (1913)
  • Die Troerinnen (1919; bew. van Euripides)
  • Die Mittagsgöttin (1919)
  • Spiegelmensch (1920)
  • Der Besuch aus dem Elysium (1920)
  • Bockgesang (1921)
  • Schweiger (1922)
  • Juarez und Maximilian (1924)
  • Paulus unter den Juden (1926)
  • Das Reich Gottes in Böhmen (1930)
  • Der Weg der Verheissung (1935)
  • In einer Nacht (1936)
  • Jacobowsky und der Oberst (1944)

Romans

  • Verdi. Roman der Oper (1924)
  • Der Abituriententag (1928)
  • Barbara oder Die Frömmigkeit (1929)
  • Die Geschwister von Neapel (1931)
  • Die vierzig Tage des Musa Dagh (1933)
  • Die Kämpfe der Schwachen (1933)
  • Höret die Stimme (1937; in 1956 onder de titel Jeremias)
  • Der veruntreute Himmel (1939)
  • Das Lied von Bernadette (1941)
  • Stern der Ungeborenen (1946)

Novellen en verhalen

  • Spielhof (1920)
  • Nicht der Mörder, der Ermordete ist schuldig (1920)
  • Der Tod des Kleinbürgers (1927)
  • Geheimnis eines Menschen (1927)
  • Kleine Verhältnisse (1931)

Essays en redevoeringen

  • Realismus und Innerlichkeit (1931)
  • Von der reinsten Glückseligkeit des Menschen (1938)
  • Zwischen oben und unten (1946)

Bronnen