Emmerich Kálmán
Naam | Emmerich Kálmán |
---|---|
Volledige naam | Emmerich (Imre) Kálmán |
Geboortedatum | 24 oktober 1882 |
Geboorteplaats | Siófok |
Overlijdensdatum | 30 oktober 1953 |
Overlijdensplaats | Parijs |
Beroep | Componist |
Discipline | Muziektheater |
Trefwoorden | Operette |
Externe databases: | |
IMDb | |
VIAF |
Biografie
Imre Kálmán (1882-1953) was een Hongaarse componist van hoofdzakelijk operettes. Hij studeerde in Boedapest eerst rechten en dan muziek aan de Ferenc Liszt-Akademie voor muziek. Ziekte aan zijn rechterhand belette hem om concertpianist te worden. Kálmáns medestudenten aan het conservatorium van Boedapest waren Béla Bartók en Zoltán Kodály. In eerste instantie ging zijn muziekontwikkelingen in de richting van het combineren van melodieën van zijn geboorteland met de eisen van de Weense wals. Net als Lehár deed. Zo werd hij muziekcriticus en componeerde hij liederen, pianowerken en symfonieën. Zijn eerste operette Tatárjárás, die in Boedapest in 1908 in première ging, was een groot succes. Hij verhuisde vervolgens naar Wenen. Daar had hij groot succes met zijn operettes.
Tussen de twee wereldoorlogen was Kálmáns muziek net zo populair als die van Lehár en Johann Strauss jr. De operette Die Csárdásfürstin (1915) is zijn meest bekende. In tegenstelling tot de meeste operettes, waarin de toehoorder al in de loop van de tweede akte (een operette ‘hoort’ drie aktes te hebben) weet wie met wie trouwt, is dit in deze operette pas duidelijk in de laatste minuut. Het libretto, dat geschreven werd door de bekende librettisten Leo Stein en Béla Jenbach is beroemd om haar compactheid en humor. De nazi’s dachten Kálmán, die Joods was, een plezier te doen door hem Arisch erestaatsburgerschap aan te bieden maar hij verkoos in 1938 naar Parijs te verhuizen en vandaar naar de Verenigde Staten te emigreren. In de Verenigde Staten ontpopte hij zich tot dirigent en componist van muziek in een meer Amerikaans idioom. T.a.v. de ‘Entartete Musik’ waren de nazi’s in zoverre flexibel dat muziek die door Joden was gecomponeerd, maar hun goedkeuring kon wegdragen, niets in de weg gelegd werd. Eenzelfde lot verdiende Lehárs Die lustige Witwe. In 1934 werd door UFA, een Duitse equivalent van MGM, een filmversie van Die Csárdásfürstin gemaakt die supervisie kreeg van Joseph Goebbels. Na deze succesvolle film werden Kálmáns werken echter geboycot. In 1942 deed hij afstand van zijn Hongaars staatsburgerschap omdat Hongarije zich lieerden met Hitlers Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog koos hij Parijs als zijn residentie. Hoewel hij in 1949 nog in Oostenrijk kwam, gaf hij er toch de voorkeur aan in Parijs te blijven wonen.
Emmerich Kálmán stierf in het jaar 1953. Zijn laatste werk Arizona-Lady werd door zijn zoon Charles voltooid en ging in 1954 in Bern in première. Samen met Franz Lehár geldt hij als de stichter van de zogenaamde 'zilveren' operettenstijl van het interbellum.
Theater CV
Emmerich Kálmán heeft bijgedragen aan 75 productie(s).
Emmerich Kálmán heeft gewerkt in de volgende functies:
- Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- IsGecomponeerdDoor - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Emmerich Kálmán heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Operettes van Emmerich Kálmán
- Tatájárás (1908)
- Ein Herbstmanöver (1909)
- Der Zigeunerprimas (1912)
- Die Csárdásfürstin (1915)
- Die Faschingsfee (1917)
- Das Hollandweibchen (1920)
- Die Bajadere (1921)
- Gräfin Mariza (1924)
- Die Zirkusprinzessin (1926)
- Das Veilchen von Montmartre (1930)
- Arizona lady (1954)
Bronnen