Decorontwerper

Definitie voor de productiepagina's

In de Theaterencyclopedie wordt bij de registratie van de betrokkenen bij de totstandkoming van een voorstelling de term Decor zowel gebruikt voor de persoon die originele ontwerpen maakt (de daadwerkelijke decorontwerper), als ook een persoon, personen of een bedrijf die deze ontwerpen in die praktijk realiseert of realiseren.

Ook worden onder de noemer Decor soms die betrokkenen geregistreerd die een toneelbeeld samenstelt uit bestaande decors of onderdelen daarvan, die passen bij een bepaalde voorstelling. Dit kan bijvoorbeeld de regisseur zelf zijn, maar ook op diens aanwijzingen een theatertechnicus.

Achtergrond

Decorontwerper is de beroepsaanduiding die wordt gebruikt voor degene die het decor voor een theatervoorstelling ontwerpt of een andere presentatie voor publiek. Een aantal decorontwerpers ontwerpen ook andere fysieke elementen van zo'n voorstelling of presentatie, zoals kostuums of de belichting. Vaak noemt men zich dan scenograaf of theatervormgever.

Een decorontwerper werkt altijd op basis van de ideeën van de auteur, de bedenker, de artistieke leider, regisseur of choreograaf van een theaterproductie en dient bovendien samen te werken met eventuele andere ontwerpers voor onderdelen van die productie en vormt zo deel van wat men wel het creatief team noemt in grote complexe theaterprojecten. Nadat het ontwerp van een decor binnen zo'n team is uitgekristalliseerd, wordt van de decorontwerper verwacht dat deze zijn ontwerp tastbaar maakt in de vorm van tekeningen, schetsen, maquettes e.d. en vervolgens de realisering daarvan door een decor-werkplaats of -atelier begeleidt. Van een decorontwerper dient naast creatieve artistieke vaardigheden ook te beschikken over kennis en vaardigheden ten aanzien van de technische mogelijkheden en werkwijzen in het theater.

Veel theatermakers, regisseurs, choreografen e.d. werken graag met een vaste vormgever, zoals bijvoorbeeld Gerardjan Rijnders heel veel werkte met Paul Gallis, Ivo van Hove met Jan Versweyveld, Rudi van Dantzig met Toer van Schayk en Hans van Manen eerst met Jean-Paul Vroom en later met Keso Dekker.

Historische gezien begint met pas vanaf de Italiaanse Renaissance te spreken van decorontwerpers. Het waren veelal personen die zich in de eerste plaats ook bezig hielden met inrichting c.q. bouw van de lokatie waar de theatervoorstelling moest plaatsvinden; het waren vaak architecten. Pas aan het begin van de twintigste eeuw ontwikkelden zich ideeën van o.a. Adolphe Appia omtrent theatervormgeving op grond waarvan decorontwerpers in deze tijd werken. De laatste decennia is het niet ongewoon dat veelal gerenommeerde autonome kunstenaars, zoals Karel Appel en Jannis Kounellis, worden gevraagd om decors voor een theaterproductie te ontwerpen.

Zie hier een alfabetisch overzicht van de personen die geregistreerd zijn in de Productiedatabase als: decorontwerper en

idem onder de beroepsaanduiding scenograaf alsmede ook als theatervormgever