De Jantjes - Herman Bouber

(Aantal:0)

Henk Molenberg, IJf Blokker, Lucie Steijn, Dick Rienstra, Ank van der Moer, Marnix Kappers en Michiel Kerbosch in De Jantjes 1983

Titel	De Jantjes
Overige inspiratiebronnen	De Amsterdamse Jordaan
Auteur	Herman Bouber
Libretto (met teksten van)	Herman Bouber
Liedteksten	Louis Davids, Margie Morris
Componist	Louis Davids, Margie Morris
Discipline	Musical, Toneel
Wereldpremière op	14 augustus 1920
Wereldpremière te	Amsterdam

Bekijk alle

reacties

op deze pagina!

Synopsis

Het begin van de twintigste eeuw in de Amsterdamse Jordaan. Dolle Dries, Blauwe Toon en Schele Manus hebben wel eens betere tijden gekend. Verlangens van Mooie Leendert naar Blonde Greet, de vriendin van Dolle Dries, zorgt ervoor dat er wordt gestookt in relaties, juist wordt geholpen en de Jordaan op zijn kop staat. De drie heren gaan vervolgens zes jaar als matroos naar Indië. Eenmaal terug in hun geliefde Amsterdam, blijken de kaarten anders te liggen dan voorheen.

Achtergrond

De Jantjes is een toneelstuk met liedjes, een van de klassiekers in de Nederlandse amusementswereld en kent vele opvoeringen en verfilmingen.
Hoewel er altijd al veel muziek in het stuk aanwezig was, werd de versie uit 1997 voor het eerst als musical bestempeld.

Overzichten

Overzicht van uitvoeringen van dit werk en/of producties die op dit werk zijn gebaseerd, en die in Nederland te zien zijn geweest:

Titel	Producent	Premièreseizoen	Makers	Premièrelocatie
De Jantjes	Ensemble Sluyters en Bouber	1920/1921	Maurits de Vries	Plantage Schouwburg, Amsterdam
De Jantjes	Ensemble Jacques Sluyters	1919/1920	Maurits de Vries	Plantage Schouwburg, Amsterdam
De Jantjes	Ensemble Bouber	1926/1927		Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
De Jantjes	Toneelgezelschap Jan Nooy	1932/1933		Op locatie
De Jantjes	Ensemble Bouber	1937/1938	Herman Bouber	Plantage Schouwburg, Amsterdam
De Jantjes	Ensemble Bouber	1939/1940	Herman Bouber	Royal, Amsterdam
De Jantjes	Ensemble Bouber	1944/1945	Maurits de Vries	Hortus Theater, Amsterdam
De Jantjes	Willem Goossens' Volkstoneel	1948/1949	Willem Goossens	Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
De Jantjes (tafereel)	Ensemble Bouber	1951/1952	John Brookhouse McCarthy	Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
De Jantjes	Amsterdams Volkstoneel	1959/1960	Beppie Nooy, Jack Bow, Rob Milton	De Kleine Komedie, Amsterdam
De Jantjes	Amsterdams Volkstoneel	1969/1970	Beppie Nooy, Jack Bow	Theaters Tilburg, Tilburg
De Jantjes	Nooy's Volkstheater	1982/1983	Frans Boelen, Kitty Knappert	Stadsschouwburg, Haarlem
De Jantjes	Joop van den Ende Theaterproducties BV	1997/1998	Ruud Bos, Eddy Habbema, Paul Kribbe	Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
De Jantjes	Joop van den Ende Theaterproducties BV	2004/2005	Dick Hauser, Sassan Saghar Yaghmai	Theater aan de Parade, 's-Hertogenbosch
De Jantjes	De Graaf & Cornelissen Producties BV	2012/2013	Paul van Ewijk, Barrie Stevens	DeLaMar Theater, Amsterdam
De Jantjes	De Graaf & Cornelissen Entertainment	2014/2015	Franc Pappot, Paul van Ewijk, Barrie Stevens	C., Hoofddorp

De Jantjes door de jaren heen

Door Marty Hinrichs

Heintje Davids als Na Druppel in de versie uit 1938

Dick Rienstra, Martin Käfig en Ramses Shaffy in de versie uit 1970

Het idee voor De Jantjes kwam van Herman Bouber, die een matrozenstuk wilde schrijven, en Louis Davids, die net terug was uit Indië en daar de sfeer geproefd had waarin de kolonialen leefde. Op eerste Kerstdag 1919 besloten ze samen een matrozen/kolonialenstuk te schrijven. Herman Bouber ging aan de slag met de dialogen, Louis Davids en Margie Morris de liedjes. Nauwelijks zeven maanden later was het zover: op 14 augustus 1920 beleefde De Jantjes zijn landelijke première en in twee jaar tijd werden er, door 3 gezelschappen tegelijk, meer dan 2000 voorstellingen van gegeven.

Want... ondanks dat De Jantjes een typisch Amsterdams volksstuk is, was het nationaal ook altijd zeer succesvol. In 1933 werd een sprekende filmversie van De Jantjes gemaakt (nadat er tien jaar eerder al een zwijgende film was geweest met onder andere Louis Davids als De Blauwe!). Voor deze nieuwe versie werd, ondanks de slechte economische situatie, de gehele Nederlandse amusementsindustrie opgetrommeld. Op geld werd niet gekeken, sterren als Fien de la Mar, Johan Kaart, Louis en Heintje Davids, Joan Remmelts en Silvain Poons verdienden maar liefst f. 25,-- per dag.

De Jantjes is nooit meer uit het Nederlands volkstoneelrepertoire verdwenen. Regelmatig werd het stuk weer opgevoerd, ook in moeilijke tijden, zoals vlak voor en in de eerste maanden van de Tweede Wereldoorlog, tot de Duitsers het stuk verboden. Maar ook de oorlog kon de successtory van De Jantjes niet stoppen, al waren de toegangsprijzen wel verdubbeld: waren in 1939 de goedkoopste plaatsen nog 30 cent, in 1949 waren ze 60 cent...

Tot de jaren vijftig was het bijna uitsluitend het gezelschap van Herman Bouber dat De Jantjes opvoerde, maar in 1959 was het een telg uit een ander oud volkstoneelgeslacht die deze traditie overnam: Beppie Nooy. Deze voorstelling sloeg zo aan dat hij rechtstreeks op de televisie werd uitgezonden. Toen het gezelschap na deze uitzending De Kleine Komedie in Amsterdam verliet hingen de buurtbewoners uit de ramen en applaudisseerden. De Jantjes had ook de tv veroverd.

Het bleek dat Beppie Nooy de fakkel brandende wilde houden: in 1970 bracht zij weer De Jantjes, nu met een sterren bezetting waaronder Bep Nooy Sr, Johnny Jordaan (later wegens ziekte vervangen door Albert Mol), Yoka Beretty (later vervangen door Hanny Vree), Carry Tefsen, Ramses Shaffy (later vervangen door Ger Smit), Martin Käfig en Dick Rienstra. Deze productie beleefde meer als 250 voorstellingen, hierdoor werd wel zéér duidelijk dat zelfs het rock- en beatgeweld van de jaren zeventig De Jantjes niet kapot kon krijgen. Helaas is de TV-registratie van deze voorstelling niet bewaard gebleven. In 1982 brengt de familie Nooy opnieuw De Jantjes. Zij vonden dat dit volksstuk bij uitstek regelmatig op het repertoire genomen moet worden, zodat steeds een nieuwe generatie kan kennismaken met dit onvervalst Nederlands volkstoneel.

Overzicht producties

Door Marty Hinrichs

Op 14 augustus 2020 is het exact 100 jaar geleden dat De Jantjes van Herman Bouber, Louis Davids en Margie Morris, in première is gegaan in de Plantage Schouwburg in Amsterdam. Na deze eerste succesvolle voorstelling volgde er in de afgelopen honderd jaar vele professionele producties van. Opvallend is dat de theaterfamilie Nooy, waartoe ook de Blaasers en Vischers behoren, bij alle genoemde voorstellingen in een bepaalde rol betrokken zijn geweest.

Hieronder een overzicht van de betreffende voorstellingen en de werkzaamheden die zij daar hebben verricht.

Beppie Blaaser en Johnny Jordaan in de versie uit 1970

Carry Tefsen, Ank van der Moer en Hanny Vree in de versie uit 1983

Stefan de Kogel, Rick Sessink en Job Bovelander uit de versie van 2012. Foto: Joris van Bennekom.

Arie Cupé en Willeke Alberti uit de versie van 2012. Foto: Joris van Bennekom.

14 augustus 1920: De Jantjes door Ensemble Jacques Sluyters. Hoofdrollen: Maurits de Vries, Herman Bouber en Emile Timrott als De Jantjes; Aaf Bouber, Anna Sluyters, Piet Urban. Uit de Nooy-familie Clara Vischer-Blaaser als Toffe Jans en Beppie Blaaser (ook wel Bep Nooy Sr.) als Bleke Door.
Vanaf najaar 1921 in dezelfde productie Clara Vischer als Blonde Greet en haar echtgenoot Jo Vischer sr. als Schele Manus.
Seizoen 1926 / 1927: De Jantjes door Ensemble Bouber. Hoofdrollen opnieuw door Maurits de Vries, Herman Bouber en Emile Timrott als De Jantjes, Aaf Bouber, Mina de Cock, Anna Sluyters, Piet Urban. In deze productie speelde Bep Nooy Sr weer Bleke Door.
Seizoen 1932 / 1933: De Jantjes door Toneelgezelschap Jan Nooy. Hoofdrollen door Ko van Sprinkhuysen, Maurits Vigeveno, Egbert Berkhout, Riek Kloppenburg, Piet Urban, Bep Nooy Sr als Blonde Greet, Rina Blaaser als Toffe Jans, Jo Vischer sr.als Schele Manus, Jan Nooy als De Mop en Ferry de Rooy waarschijnlijk als Mooie Leendert.
Januari 1938: De Jantjes door Ensemble Bouber. Hoofdrollen door Harry Boda, Annie Verhulst, Heddy Bouber, Tonny Foletta, Beppie Boda, Riek Berkhout, Willem Kremer, André van Dijk, Heintje Davids, Herman Bouber, Rina Blaaser en haar dochter Riny Blaaser. De rollen zijn niet bekend.
Seizoen 1944 / 1945: De Jantjes door Gezelschappen Herman Bouber. Hoofdrollen door Herman Bouber, André van Dijk, Aaf Bouber, Emmy Arbous, Heddy Bouber, Netty Hart, Lena Kemper, Annie Langenaken, Nel Koppen, Piet Urban en Jo Vischer sr. als Kees, militair in Indië.
Seizoen 1948 / 1949: De Jantjes door Willem Goossens' Volkstoneel. Hoofdrollen door Willem Goossens, Cilly Bach, Beppie Mouton, André van Dijk jr., Heddy Bouber, Netty Hart. In deze productie wordt Bep Nooy Sr tweemaal genoemd. Als Bep Nooy Sr speelde zij Moeder Betje en als Beppie Blaaser Bleke Door. Het kan zijn dat deze laatste eigenlijk Beppie Nooy jr. moet zijn. En verder Jan Nooy als De Mop.
Seizoen 1959 / 1960: De Jantjes door Het Amsterdams Volkstoneel. Directie en regie Beppie Nooy jr. Hoofdrollen door Rob Milton, André van Dijk, Ditty Doornbos, Heddy Bouber, Joop Hart, Mies Peyters, Annie van de Vorstenbosch, Ed Bauer, Rien van Nunen, Bep Nooy Sr als Na Druppel, Beppie Nooy jr. als Blonde Greet, Bert Silvester als Dolle Dries, Marty Hinrichs als Engelse matroos, Ger Hinrichs als De Lat, Herry Hubert als Indische bediende. Technische leiding Ger & Marty Hinrichs.
13 maart 1961: Live Televisie uitzending van De Jantjes door Het Amsterdams Volkstoneel vanuit De Kleine Komedie in Amsterdam. Hoofdrollen door Rudi Falkenhagen, Fred Wiegman, Ed Bauer, Rien van Nunen, Kitty Janssen, Ton Vos, Willy Zuidema, Ditty Doornbos, André van Dijk, Mies Peyters, Beppie Nooy jr. als Toffe Jans, Bep Nooy Sr als Na Druppel, Ger Hinrichs als De Lat, Marty Hinrichs als Engelse Matroos, Herry Hubert als Indische bediende. Technische Leiding Ger & Marty Hinrichs. Decorontwerp Marty Hinrichs.
Na deze TV-uitzending volgde, wegens enorm succes van de TV-uitzending, een extra tournee waarin Marty Hinrichs de rol van Schele Manus speelde.
Seizoen 1969 / 1970: De Jantjes door Het Amsterdams Volkstoneel. Directie en regie Beppie Nooy jr.. Hoofdrollen door Dick Rienstra, Martin Käfig, Ramses Shaffy, Johnny Jordaan / Albert Mol, Bert Botterman, Ditty Doornbos, Jan Wegter, Yoka Berretty, Nanny Cijs, Bep Nooy Sr als Na Druppel, Carry Tefsen als Toffe Jans, Dick Nooy als Engelse Matroos / Hein, Hanny Vree in het ensemble. Technische leiding Ger & Marty Hinrichs. Decorontwerp Marty Hinrichs en Silvia Quiell.
Seizoen 1969 / 1970: Tweede serie van De Jantjes door Het Amsterdams Volkstoneel. Nu met Ger Smit als De Blauwe, Hanny Vree / Mady Misset als Blonde Greet, en Dick Nooy als Mooie Leendert.
10 februari 1970: De Jantjes tv-uitzending door Het Amsterdams Volkstoneel. Dezelfde bezetting als onder 11 vermeld. Helaas is deze registratie niet bewaard gebleven.
Seizoen 1982 / 1983 – 1983 / 1984: De Jantjes door Nooy's Volkstheater. Directie Ger Hinrichs, Marty Hinrichs, Dick Nooy. Hoofdrollen door Ank van der Moer, Henk Molenberg, Dick Rienstra, Marnix Kappers, Michiel Kerbosch, IJf Blokker, Mady Alfredo, Lucie Steijn, en uit de Nooy-familie: Carry Tefsen als Toffe Jans, Hanny Vree als Blonde Greet en Ger Hinrichs als Jan. Bewerking Dick Nooy. Decorontwerp Marty Hinrichs. Technische leiding Ger Hinrichs.
31 december 1984: De Jantjes tv-uitzending door Nooy's Volkstheater. Dezelfde bezetting als onder 14, met uitzondering van de rol van Na Druppel die wegens het overlijden van Ank van der Moer werd vertolkt door Josephine van Gasteren.
Seizoen 1997 / 1998: De Jantjes door Joop van den Ende Theaterproducties BV. Hoofdrollen door Mariska van Kolck, Ryan van den Akker, Danny de Munk, Bart Oomen, René Vernout, Peter Faber, Johnny Kraaijkamp jr., Leontine Ruiters, Rick Nicolet en Carry Tefsen als Na Druppel.
1998: De Jantjes tv-uitzending door Joop van den Ende Theaterproducties BV. Dezelfde bezetting als onder 16, dus ook weer Carry Tefsen als Na Druppel.
Seizoen 2004 / 2005: De Jantjes door Joop van den Ende Theaterproducties BV. Hoofdrollen door Wieneke Remmers, Birgit Schuurman, Dennis Overeem, Hugo Metsers, Istvan Hitzelberger, Sylvia Alberts, Bob Fosko, Koert-Jan de Bruijn, Jolanda van den Berg en weer Carry Tefsen, nu als Tante Piet.
Seizoen 2012 / 2013: De Jantjes De Graaf & Cornelissen Producties BV. Hoofdrollen door Rosalie de Jong, Nikki van Ostaijen, Job Bovelander, Stefan de Kogel, Rick Sessink, Willeke Alberti, Arie Cupé, Winston Post, Kaily van Starrenburg, Ellen Evers. De technische leiding van deze voorstelling was in handen van Leyn Hinrichs.
Seizoen 2014: Reprise van de productie van 2012 / 2013. Nagenoeg de zelfde bezetting als onder 19. Dus ook weer de technische leiding in handen van Leyn Hinrichs.

Benadrukt moet worden dat bovenstaand overzicht zeker niet pretendeert volledig te zijn. Er zullen ongetwijfeld meerdere producties van De Jantjes zijn geweest, waar geen informatie over bekend is.