Butoh

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Het woord Butoh is de naam geworden voor een aparte dans- en theatervorm, die aan het eind van de jaren vijftig van de twintigste eeuw ontstond in Japan, voortkomend uit de turbulente naoorlogse situatie in dat land.

Als grondleggers worden de inmiddels legendarische Japanse dansers Tatsumi Hidjikata (1928 - 1986) en Kazuo Ohno (1906 - 2010) genoemd. Zij zetten zich zowel af tegen het bestaande Japanse Noh- en Kabukitheater en zochten naar een nieuwe vorm en uitdrukkingskracht en daardoor een andere werkwijze die paste bij het eigen karakter van Japanse gevoelens en de lichamelijke conditie. Zij vonden daarvoor o.a. inspiratie bij de Midden- Europese Ausdrucktan, maar ook in voornamelijk Franse litteratuur van schrijvers als Lautremont, Baudelaire, Jean Genet en Artaud.

In hun bewegingstechniek zochten zij echter geen aansluiting bij een van de bestaande bewegingsscholen, maar creëerden eigen bewegingsvormen die uitdrukking geven aan het aardgebonden zijn en naar een binnengekeerde bewustzijns-toestand. Bewegingen kunnen ruw zijn en de indruk van lijden geven, maar zijn dan nooit bedoeld als 'boodschap'; ze komen wel tot een vitaliteit, levendigheid, intensiteit en tot een soort transformatie naar niet-menselijke bestaansvormen als dieren, planten of stenen, als ook zoekend naar contacten met reeds gestorvenen. Alhoewel beiden geen specifieke bewegingsleerschool nastreefden, ontstond er door hun wijze van lesgeven wel een zekere methode en werkwijze waar de huidige generaties Butoh-dansers zich op baseren en nu verder ontwikkelen.

Theater/Dans

Hieronder een chronologisch overzicht van de voorstelling die in Nederland onder de noemer Butoh in première zijn gebracht, voor zover geregistreerd in de Productiedatabase

Of zie een alfabetische overzicht op titel van deze Butoh voorstellingen

 
Dynamon - Shusaku & Dormu Dance Theater - 1978-03-29
Hime - Ariadone - 1986-03-05
Minasoko no ishi - Festival Beweging in het Klein - 1987-05-27
Dans op de binnenplaats - Festival Beweging in het Klein - 1987-05-28
Secret Tears - Pierpaolo Koss - 1988-10-18
Blackgreywhite - Dans Festival Breda - 1989-11-13
Rage - Kokoro Dance - 1990-04-08
La tristesse durera toujours - Leonore Welzien & Theo Janssen - 1991-03-02
The Man Kissing The Bottom in The Boat - Spozo - 1991-06-07
The Drum Made of Hare Skin - Spozo - 1991-06-07
Paradise - Terschellings Oerol - 1991-06-19
Butoh Dance - Zomerfestijn - 1991-07-26
Unetsu - Sankai Juku - 1991-11-13
Vacant Lot - The Evacuated Body - Frank van de Ven & Katharina Bakatsaki - 1992-02-29
La langage du sphinx = Hinagata - Cultureel Gekleurd - 1992-04-07
Temenos- landschap van de leegte - Shusaku & Dormu Dance Theater - 1992-07-08
Jizai...I Am - Mitsutaka Ishii - 1992-11-19
The Extraordinary, Unreasonably Excited Miss Puapua - Anzu Furukawa - 1992-11-21
The Crocodile Time - Anzu Furukawa - 1992-11-21
Unreasonably Excited Miss Puapua - Anzu Furukawa - 1992-11-21 The Extraordinary
Dah-dah-sko-dah-dah - Karas - 1993-01-04
Aï amour - Ariadone - 1993-07-13
Yuragi - Sankai Juku - 1994-05-07
Time Traveller - Katsura Kan - 1994-06-17
Whisper - Katsura Kan - 1994-06-17
Can We Dance A Landscape? - - 1994-10-07
Shijima - Sankai Juku - 1997-04-13
Mai - Theater Het Klein - 1998-10-02
Siblings - Frank van de Ven & Su-en - 1999-10-28
Haru no saiten - Ariadone - 2000-03-05
Chaser - Melkweg Theater - 2000-09-07
Coup de vent - De Beweeging VZW - 2000-11-27
About Sensation / The Spaces in The Body - Hisako Horikawa - 2000-12-28
And Then He Flies - Factotum - 2003-04-25
Unetsu, The Egg Stands Out of Curiosity - Sankai Juku - 2003-05-31
The Egg Stands Out of Curiosity - Sankai Juku - 2003-05-31 Unetsu
Fagaala - Gastprogrammering Het Muziektheater - 2005-01-28
Colours of Time - Fields of Wonder - 2005-04-21
Zonder titel - Min Tanaka - 2007-07-06
Zonder titel - SU-EN Butoh Company - 2008-07-06
Het huis zit in mijn hoofd - Fields of Wonder - 2009-03-22
Luchtruim - Fields of Wonder - 2009-06-04
Go-Zarashi (A Karma Exposer) - Taketeru Kudo - 2010-04-09
Ik adem de wereld - Fields of Wonder - 2010-09-10
Mirror and Music - Karas - 2012-03-03
Comme il faut! - Sansville & Stein - 2014-09-06
Last memory before the world ended - Elisabeth Damour - 2019-02-22
No imaginary question of form - Elisa Tagliati - 2019-02-23
Fission Fusion - Cécile Raymond - 2022-10-07
Vertigos - La Médula - 2022-10-07
Splendore - Kea Tonetti and Tivitavi - 2022-10-07
Brumante - Tina Besnard - 2022-10-07
False Days - Anima Fact Collective - 2022-10-08
From Origin - Elena Arroyo - 2022-10-08
Finger of Flower - Azu Minami - 2022-10-08
Finger of Flower - Ix-Butoh Ritual Dance - 2022-10-08
Anthill Cradle - Mavi Haro - 2022-10-08
Dizziness & Beyond - Teatro Munganga - 2023-10-06
Criaturas - Teatro Munganga - 2023-10-06
Hikidashi (Drawer) - Teatro Munganga - 2023-10-06
A Reflection of Light in The Mist - Teatro Munganga - 2023-10-06
Ending The Beginning - Teatro Munganga - 2023-10-06
Sonatine - Teatro Munganga - 2023-10-06
Broken Jewels - Teatro Munganga - 2023-10-07
Animal Revolution - Teatro Munganga - 2023-10-07
Ix's Journey - Teatro Munganga - 2023-10-07
Icon in Construction - Teatro Munganga - 2023-10-07
Gestation - Teatro Munganga - 2023-10-07
Chicken Pie - Teatro Munganga - 2023-10-07

Externe bronnen

Dansatelier Inazuma: Wat is Butoh?

Voor nadere informatie omtrent Tatsumi Hidjikata, een van de grondleggers van de Butoh dans, zie: Wikipedia in het Engels.