Canon 1880
Louis Bouwmeester schittert als Shylock in Shakespeares De koopman van Venetië
Dankzij de vertalingen van Dr. L.A.J. Burgersdijk kan Shakespeare ook hier uitgroeien tot de meest gespeelde toneelschrijver ooit.
Louis Bouwmeester
Louis Bouwmeester sr. (1842-1925) was een telg uit het beroemde toneelgeslacht van de Rosenveldts. Het acteren werd hem met de paplepel ingegoten. Al op zesjarige leeftijd debuteerde hij in het kermisgezelschap van zijn vader. Zijn eerste grote succes kwam in 1862 toen hij zes keer door het publiek werd teruggeroepen, na een invalbeurt in een van de theatertjes in de Amsterdamse Amstelstraat. In 1879 werd hij gecontracteerd door het Nederlandsch Tooneel, dat de Stadsschouwburg op het Leidseplein bespeelde en dat in de jaren daarna uit zou groeien tot het belangrijkste toneelgezelschap van Nederland. Een van de eerste grote rollen die hij te spelen kreeg, was die van Romeo in Shakespeares Romeo en Julia.
Kennismaking met de ‘echte’ Shakespeare
Het werk van William Shakespeare (1564-1616) was tot op dat moment bij het Nederlandse publiek nog tamelijk onbekend. Pas kort daarvoor waren er voor het eerst goede vertalingen van zijn stukken beschikbaar gekomen. Ze waren gemaakt door een leraar ‘Natuurlijke historie’ uit Deventer: Dr. L.A.J. Burgersdijk .
Shylock
Een jaar na Romeo en Julia volgde een voorstelling van De koopman van Venetië. Daarmee veroverde Shakespeare definitief zijn plek in het hier gespeelde repertoire. Mede dankzij Louis Bouwmeester! Hij kreeg de rol van Shylock toebedeeld en dat werd zijn grote succesrol. Bouwmeesters vertolking van deze joodse woekeraar, die afstand moet doen van zijn dochter, zijn fortuin en zijn geloof, was bloedstollend. Hij legde de nadruk niet op de komische aspecten van het stuk – door Shakespeare als komedie geschreven - maar op de tragiek van Shylock en daarmee op die van het hele Jodendom. Bouwmeester hield de rol tot het eind van zijn carrière op het repertoire en speelde hem uiteindelijk meer dan tweeduizend keer, tot in Londen, Parijs en Wenen toe. Bouwmeester speelde zijn rol daar in het Nederlands, maar hij werd dan vaak door Engelse, Franse of Oostenrijkse acteurs terzijde gestaan.
Meest gespeelde schrijver
De reputatie van William Shakespeare is sindsdien alleen maar gegroeid. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd wordt hij als de grootste toneelschrijver ooit gezien. Hij is dan ook met voorsprong de meest gespeelde schrijver in de Nederlandse theaters. Het vaakst worden Hamlet, Macbeth, Koning Lear en Midzomernachtsdroom opgevoerd. Louis Bouwmeester leeft – in naam – nog steeds voort in de Louis d’ Or: de prijs die ieder jaar wordt uitgereikt voor de beste acteursprestatie. De Theo d’Or, vernoemd naar zijn zus, de actrice Theo Mann-Bouwmeester, wordt jaarlijks aan de beste actrice uitgereikt.
Dit is één van de canonteksten. Voor meer informatie zie: Canon van het Theater in Nederland
In 1880 geboren
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Mabel E. Todd | Todd, Mabel E. | 1880 | 14 december 1956 |
| Nicholas Roubanis | Roubanis, Nicholas | 1880 | 1968 |
| Theodor Lattermann | Lattermann, Theodor | 1880 | 1926 |
| Leopold Sachse | Sachse, Leopold | 5 januari 1880 | 3 april 1961 |
| Nicholas Medtner | Medtner, Nicholas | 5 januari 1880 | 13 november 1951 |
| Grock | Grock | 10 januari 1880 | 14 juli 1959 |
| Melchior Lengyell | Lengyell, Melchior | 12 januari 1880 | 23 oktober 1974 |
| Manyhèrt Lengyel | Lengyel, Manyhèrt | 12 januari 1880 | 23 oktober 1974 |
| S.A.M. Bottenheim | Bottenheim, S.A.M. | 15 januari 1880 | 1 januari 1957 |
| Ellen Wiarda | Wiarda, Ellen | 6 februari 1880 | 5 september 1945 |
| Toon Coini | Coini, Toon | 7 februari 1880 | 13 december 1951 |
| Johan van Weert | Weert, Johan van | 8 februari 1880 | 10 maart 1934 |
| P. de Watteyne | Watteyne, P. de | 8 februari 1880 | 24 oktober 1965 |
| Johan Langenaken | Langenaken, Johan | 7 maart 1880 | 18 februari 1932 |
| Oscar Tourniaire | Tourniaire, Oscar | 14 maart 1880 | 12 november 1939 |
| Dr. Caligari | Dr. Caligari | 14 maart 1880 | 9 juni 1974 |
| Martien A. van der Lugt Melsert | Lugt Melsert, Martien A. van der | 14 maart 1880 | |
| Adelbert Alexander Zinn | Zinn, Adelbert Alexander | 18 maart 1880 | 17 april 1941 |
| Sean O'Casey | O'Casey, Sean | 30 maart 1880 | 18 september 1964 |
| Fritz Grunbaum | Grunbaum, Fritz | 7 april 1880 | 14 januari 1941 |
| ... meer resultaten | |||
In 1880 overleden
| Sorteernaam | Geboortedatum | Overlijdensdatum | |
|---|---|---|---|
| Carl von Holtey | Holtey, Carl von | 1798 | 1880 |
| Robert Collin | Collin, Robert | 27 mei 1832 | 12 maart 1880 |
| Heinrich Robert Collin | Heinrich Robert Collin | 17 mei 1832 | 12 maart 1880 |
| Henri Wieniawski | Wieniawski, Henri | 10 juli 1835 | 31 maart 1880 |
| Narcisse Fournier | Fournier, Narcisse | 24 december 1803 | 24 april 1880 |
| Jacobus Wilhelmus Hammecher | Hammecher, Jacobus | 5 juli 1801 | 4 mei 1880 |
| Denn Spranklin | Spranklin, Denn | 4 mei 1880 | 4 mei 1880 |
| Gustave Flaubert | Flaubert, Gustave | 12 december 1821 | 8 mei 1880 |
| Maximilian Steiner | Steiner, Maximilian | 27 augustus 1830 | 29 mei 1880 |
| James Robinson Planché | Planché, James Robinson | 27 februari 1796 | 30 mei 1880 |
| Jacobus Jan Cremer | Cremer, Jacobus Jan | 1 september 1827 | 5 juni 1880 |
| Jacques Offenbach | Offenbach, Jacques | 20 juni 1819 | 5 oktober 1880 |
| Jospeh Bernard Rosier | Rosier, Jospeh Bernard | 18 oktober 1904 | 12 oktober 1880 |
| Bartholomeus Johannes van Hove | Hove, Bartholomeus Johannes van | 28 oktober 1790 | 8 november 1880 |
In 1880 in première