Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Yukio Mishima.jpg


Mishima

NaamYukio Mishima
Geboortedatum14 januari 1925
Geboorteplaats Shinjuku
Overlijdensdatum25 november 1970
BeroepSchrijver
Externe databases:
IMDb
VIAF

Yukio Mishima ( 1925 - 1970) was een Japans schrijver en politiek activist. Hij werd geboren als Kimitake Hiraoka, en schreef romans, toneelstukken, essays, gedichten, en een libretto. Mishima is bekend om zowel zijn nihilistische naoorlogse schrijven en de omstandigheden rondom zijn zelfmoord.

Mishima was de zoon van Azusa Hiraoka, vicedirecteur van het Ministerie van Visserijen in het Ministerie voor Landbouw, en Shizue Hara. Hij werd in zijn jonge jaren erg beïnvloed door zijn grootmoeder Natsu. Zij haalde hem uit zijn familie, en stimuleerde zijn interesse in het Kabuki-theater en het idee van een elitegeschiedenis.

Mishima deed het goed op de elitaire Peers School, en behoorde tot het literaire milieu. Hij had een zwak gestel en er zou ten onrechte tuberculose bij hem zijn vastgesteld, en hierdoor hoefde hij - zoals hij achteraf te kennen gaf zeer tegen zijn zin - tijdens de Tweede Wereldoorlog niet de militaire dienstplicht te vervullen. Hij studeerde af van de Universiteit van Tokio in 1947, en behaalde een graad in de rechtsgeleerdheid. Hij werkte hierna in het Ministerie van Financiën, maar nam binnen een jaar ontslag om zich volledig aan het schrijven en ook aan fysieke training te kunnen wijden: de "weg van de pen" en de "weg van het zwaard", zoals ook de samoerai die kenden in de Japanse geschiedenis: die waren geduchte strijders, maar ook vaak fijngevoelige dichters. Door fanatieke beoefening van karate, kendo en bodybuilding veranderde hij van een zwakke knaap in een fiere vent, met een homo-erotisch maar ook masochistisch getinte belangstelling. Hij schreef Kamen no kokuhaku (Bekentenissen van een gemaskerde), een autobiografisch werk over een jonge homoseksueel die zich achter een masker moet verschuilen om in de samenleving te passen. Dit werk is ook in het Nederlands vertaald, net als onder meer Het gouden paviljoen en Een zeeman door de zee verstoten.

In de jaren zestig schreef Mishima een aantal van zijn meest succesvolle romans die door de critici goed werden ontvangen. Ook speelde hij in films. Hij werd in deze periode drie keer genomineerd voor de Nobelprijs voor de Literatuur.

In zijn belangrijkste essay, Bunka beiron (Een verdediging van cultuur), beargumenteert hij dat de keizer van Japan]] de bron was van de Japanse cultuur, en de keizer verdedigen was dus de Japanse cultuur verdedigen. Hij vormde zijn eigen privéleger, de Tatenoka (Gilde van het Schild), om de keizer te beschermen. Hij verzette zich tegen de "verwestersing" en teloorgang van oude Japanse waarden en vond dat het ethos en de oude erecode van de samoerai moesten worden hersteld, inclusief de eervolle zelfdoding, waarover hij ook een boekje schreef. Hij werd hierin slechts door weinigen serieus genomen; velen vonden hem een poseur.

Op 25 november 1970 bezetten Mishima en leden van de Tatenokai het hoofdkantoor van de Japanse Zelfverdedigingskrachten in Tokio. Hij verlangde dat het leger naar zijn toespraak luisterde, maar de soldaten waren niet geïnteresseerd in zijn ideeën. Mishima en één van zijn volgers pleegden hierna seppuku (hara-kiri), rituele zelfmoord, tot ontsteltenis van de velen die zijn eerdere ontboezemingen daarover als aanstellerij hadden afgedaan.

De punkrockband The Stranglers verwijst expliciet naar Mishima in het nummer death and night and blood op hun LP Black and white uit 1978.

In 1985 is een film uitgebracht over zijn leven, Mishima - a life in four chapters, door Paul Schrader, met muziek van Philip Glass.


Yukio Mishima heeft bijgedragen aan 27 productie(s).

Yukio Mishima heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Yukio Mishima heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De honderdste nacht Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Puck 1960/1961 11 maart 1961 Theo Kling
De droom van Aoi Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Puck 1960/1961 11 maart 1961 Ab Abspoel
De fluwelen trom Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Puck 1960/1961 11 maart 1961 Bob Verstraete
De waaiers Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Centrum 1962/1963 27 oktober 1962 Walter Kous
De honderdste nacht Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1966/1967 18 maart 1967
Lady Aoi & Hanjo Auteur (schrijver libretto, scenario) Mishima Produkties 1983/1984 4 mei 1984 Dic van Duin, Matthias de Koning
Hanjo Auteur (schrijver libretto, scenario) Mishima Produkties 1983/1984 4 mei 1984
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Noordelijk Theater De Voorziening 1985/1986 12 juni 1986 Mathieu Güthschmidt
's Avonds zijn de banken voor de verliefden Auteur (schrijver libretto, scenario) 't Hoogt 1986/1987 1 mei 1987 Beppie Blankert
Boom uit de tropen Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1987/1988 25 augustus 1987 Jan Ritsema
Mishima-project Zomerworkshop 1987 Auteur (schrijver libretto, scenario) InterNESional 1987/1988 30 augustus 1987 Guy Joosten
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep De Appel 1988/1989 10 februari 1989 Erik Vos
Goede bedoelingen Auteur (schrijver libretto, scenario) Hogeschool voor de Kunsten Utrecht 1988/1989 14 maart 1989
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Brussels Kamertoneel 1989/1990 12 september 1989 Michel van Dousselaere
Hanjo of de verwisselende waaiers Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nieuw Amsterdam 1990/1991 2 november 1990 Alain Louafi
De verruilde waaiers Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Spinsel 1991/1992 14 december 1991 Fedde Spoel
Lady Aoi Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Spinsel 1991/1992 14 december 1991 Fedde Spoel
De verruilde waaiers Auteur (schrijver libretto, scenario) De Verruilde Waaiers 1991/1992 28 maart 1992 Gerard Thoolen
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1992/1993 10 juni 1993 Vincent Sturkenboom
De verruilde waaiers Auteur (schrijver libretto, scenario) De Horzel 1992/1993 15 juni 1993 Cora Broekhuizen
The Second Detail Auteur (schrijver libretto, scenario) Ballett Frankfurt 1993/1994 5 januari 1994
The Loss of Small Detail Auteur (schrijver libretto, scenario) Ballett Frankfurt 1993/1994 5 januari 1994
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Koninklijke Vlaamse Schouwburg 1995/1996 3 mei 1996 Franz Marijnen
Mijn vriend Hitler Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelacademie Maastricht 2001/2002 22 november 2001 Ger Thijs
Madame de Sade Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 2005/2006 26 februari 2006 Krysztof Warlikowski
Boom uit de tropen Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting ALBA Theaterhuis 2006/2007 5 oktober 2006 Marcel Royaards
Sakuru Zenzen Auteur (schrijver libretto, scenario) East74 2008/2009 28 juni 2009 Martijn Vorstenbosch, Arjen Hosper


Bronnen