Willem Nijholt: Volgens anderen

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg


Willem Nijholt als Emcee in Cabaret, 1989. Foto: Roy Beusker. Collectie TIN.


Eenlevenlangtheater Willem Nijholt:


Citaten over Willem Nijholt

Tony Neef, Willem Nijholt en Stanley Burleson in Miss Saigon. Fotograaf onbekend. Collectie TIN.

Mensen uit de omgeving van Willem Nijholt hebben zich in de loop der tijd in de media uitgelaten over hun visie op Nijholts carrière, werkwijze en karakter. Hun blik biedt vaak een net iets andere invalshoek. Hieronder vindt u enkele veelzeggende citaten.

Volgens Ben Swibben

Ben Swibben is sinds 1977 de partner van Willem Nijholt.

Op de vraag van Marjan Berk voor een interview van De Telegraaf hoe Ben Willem heeft leren kennen, antwoordt hij:

Willem Nijholt en Ben Swibben. Collectie Willem Nijholt.

"Ach, dat was een Sinterklaascadeau voor ons beiden. Wij kwamen in die bewuste nacht allebei van een feestje; het was heel laat, eigenlijk meer vroeg in de ochtend. Het was ontzettend koud. Ik was aangeschoten en vroeg op de Stadhouderskade een sigaret aan Willem. Ik kreeg er een, vroeg vervolgens om een vuurtje. Het bleek, dat ik alles zelf bij me had, 't was gewoon een poging tot anschluss. Hij heeft me naar huis gebracht, in bed gestopt, zijn telefoonnummer achtergelaten. Toen ik wakker werd, herinnerde ik me, dat ik door een heel aardige jongen thuis was gebracht. Ik vond dat telefoonnummer en heb gebeld. Er kwam iemand anders aan de lijn, die zei 'Huize Nijholt!'. Er begon bij mij iets te dagen. Later heb ik nog eens teruggebeld, we maakten een afspraak. Het was meteen raak. Ik werd ogenblikkelijk verliefd en dat ben ik nog steeds. We hebben samen een huis gekocht en zijn getrouwd." Geciteerd uit: Algemeen Dagblad, 5 oktober 1987

Volgens Dick Cohen

Cabaretier/musicalacteur Dick Cohen ging vroeger vaak met zijn ouders en twee zussen vanuit Uithoorn op de fiets en later op de brommer naar Amstelveen om zoveel mogelijk vrije producties te zien. Zo ook op een avond in 1976:

"Op een avond waren we naar een voorstelling met Josephine van Gasteren en Willem Nijholt gegaan, Een doos vol kruimels. Toen ik na de voorstelling bij de artiestenuitgang heel bedremmeld aan Willem - ik zei natuurlijk meneer Nijholt - een handtekening vroeg op het programmaboekje, nam hij het boekje mee naar binnen. Toen ik het weer terugkreeg had hij ervoor gezorgd dat alle acteurs een handtekening hadden gezet. Dat vond ik heel aardig maar daar ging het mij helemaal niet om, ik wou eigenlijk alleen met Willem praten. Ik was een groot fan van Willem Nijholt, al vanaf de periode dat hij in de televisieserie Oebele te zien was. Willem kon dansen, zingen en spelen en dat sprak erg tot mijn verbeelding."

Geciteerd uit: Musicalsterren Backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005)

Volgens Simone Kleinsma

Simone Kleinsma en Willem Nijholt hebben nooit samen in een musical gespeeld. Wel zijn ze bevriend en heeft Nijholt opgetreden in de twee Dorris Day concerten waar Simone Kleinsma mee op het toneel stond.

"Ooit bestond het plan om samen in Victor-Victoria te spelen, maar deze productie is op de lange baan geschoven. Elke keer als Willem riep "nu houd ik ermee op", zei ik tegen hem dat hij nog even moest wachten omdat we nog iets met z'n tweeën moeten doen. Ik heb geen idee of er nu nog iets van komt, maar hij gaat in ieder geval geen zeven voorstellingen in de week meer spelen. Daar heeft hij helemaal geen trek meer in, wat ik mij heel goed kan voorstellen. Maar ik zou het fantastisch vinden als we nog een keer iets kunnen doen, want we kennen elkaar al een tijd en ik vind hem geweldig. Ik was zo blij dat hij bij de twee Doris Day concerten mee wilde doen. Dat was heel leuk en mij erg dierbaar."

Geciteerd uit: Musicalsterren Backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005)

Volgens René van Kooten

Musicalacteur René van Kooten over Miss Saigon:

"Toen Willem Nijholt nog een paar maanden terugkwam als Regelaar en ik voor het eerst in de rol van John met hem op het toneel stond, was ik zo overdonderd door de uitstraling van die man! Iets wat het tegelijkertijd ook makkelijker maakte, want je wordt zo enorm meegesleept in zijn spel."

Geciteerd uit: Musicalsterren Backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005)

Volgens Stanley Burleson

Stanley Burleson werd vaak de kroonprins van Willem Nijholt genoemd.

"Het is geen extra belasting dat ze zoiets in de krant roepen want wat de kranten roepen hoeft nog niet waar te zijn. Maar ik was er wel blij om. Blijkbaar denken mensen dat ik genoeg in huis heb om dat niveau te bereiken. Toen Willem en ik samen gingen werken, werd het ook een soort gimmick. Ik noemde hem altijd zure oude heks, hij noemde mij altijd talentloze mulat en stuurde mij briefkaarten van de kroonprins of kaarten met kroontjes erop. Toen hij stopte met musical droeg hij de troon aan mij over. Dat was toch wel een bijzonder moment, vooral omdat Willem blijkbaar ook wel iets in mij zag en dat was voor mij het mooiste compliment. Als ik nog een productie zou kunnen bedenken die ik samen met Willem zou kunnen doen, dan graag. Eigenlijk wil ik dat hij nooit stopt. Maar ik heb wel mateloos respect voor zijn besluit. Als je op je tachtigste nog in een of andere flutshow staat omdat je nog zo nodig moet, blijf je in de herinnering die man die eingelijk niet meer kon."

Geciteerd uit: Musicalsterren Backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005)

Volgens Stanley Burleson

In 1995 kreeg Stanley Burleson zijn eerste hoofdrol en speelde hij de rol van Yori in de musical Faya.

"Tijdens een try-outvoorstelling in Velzen zei de producent dat ik maar extra mijn best moest doen, want Willem Nijholt kwam kijken. Na de voorstelling liep ik naar de foyer en bestelde een drankje aan de bar. Willem Nijholt stond naast me, maar hij zegt niks. Vier jaar later kwam ik Willem weer tegen bij Miss Saigon en toen vertelde hij dat hij destijds speciaal naar Velzen was gekomen om mij in Faya te zien en dat ik hem na de voorstelling volledig genegeerd had. Vanaf het moment dat ik hem uitlegde dat ik toen zo onder de indruk van hem was dat ik het letterlijk bijna in mijn broek deed en niets durfde te zeggen, was het goed tussen ons."

Geciteerd uit: Musicalsterren Backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005)

Volgens Gerard Reve

Gerard Reve en Willem Nijholt leerden elkaar kennen in het COC te Amsterdam, in de tijd dat Nijholt in diezelfde stad eind jaren vijftig de Toneelschool bezocht. Hij was zeer onder de indruk van de schrijver en wilde zich 'als een reïncarnatie van Florence Nightingale' over hem ontfermen. Reve wees echter elke toenaderingspoging af. Ze ontmoetten elkaar weer tijdens de repetities van het door Reve geschreven en door Nijholt gespeelde stuk Commissaris Fennedy. Daarna was er weer een paar jaar geen contact, tot 1967. Er was een korte maar hevige romance. Daarna verloren ze elkaar niet meer echt uit het oog, noch uit het hart. Ze schreven elkaar brieven die zijn gebundeld in de uitgave "Met niks begonnen. Correspondentie". (Amsterdam 1997). Hieronder een fragment uit een brief van Reve aan Nijholt, gedateerd op 9 augustus 1972:

"(...) Ik zie je door mijn geestesoog vooral in adembenemende films of hartveroverende slapstick toneelstukken. Jij moet niet in van die kulturele jodenstukken zoals Hamlet en dergelijke spelen, maar in een of ander totaal lachdrama, dat je tot de onbetwiste lieveling van miljoenen vrouwen moet maken, zoals ik. Je dondert in een wasmand de trap af, komt overeind en zingt: 'Mevrouw, voorwaar / Is dit Uw direktwaar?' Je klimt niet uit die wasmand, je stijgt er uit op. Scholieren storten zich ziek van hun onbegrepen liefde voor jou van de trappenhuizen van schoolgebouwen, let op wat ik zeg. Je struikelt, of steelt, of allebei, in warenhuizen, en een beetje vaderlijke maar toch jonge donkerblonde Polietsie legt je lachend over de knie. (...)"

Volgens twee regisseurs

Regisseur Rob Touber: "Willem Nijholt, eindelijk eens een acteur die ook nog een liedje kan zingen...". Geciteerd uit Haagsche Courant 29 februari 1972

Regisseur Ton Lutz (aan het begin van Nijholt's carrière): "Hé, maar jij bent best een pittig acteurtje!". Geciteerd uit De Telegraaf 21 juli 1994

Volgens nichtje Nathalie

Willem Nijholt kreeg zijn mooiste compliment ooit van zijn toen vierjarig nichtje Nathalie, de dochter van zijn zus:

"Ze zei toen iemand haar vroeg wat ze later wilde worden: Ik wil later Willem worden."

Geciteerd uit: Studio 15 februari 1970

Volgens Stanley Burleson

Stanley Burleson en Willem Nijholt speelden in 1996 samen in de musical Miss Saigon.

"Willem Nijholt heeft mij het licht laten zien, hij is mijn goeroe." Geciteerd uit: Moesson januari 2006

In een ander interview zegt Burleson: "Soms geef ik jong talent adviezen. Dan ‘speel’ ik Willem Nijholt, zoals hij mij toesprak toen we samen in Miss Saigon zaten. Willem deed me beseffen dat je in dit vak altijd moet blijven leren. Je bent nooit klaar, moet altijd onzeker durven zijn."

Nijholt zelf heeft ook voor Stanley Burleson grote bewondering. "Ik zie door de schijnbaar achteloze performance de verworven bekwaamheid door jarenlange training. En als gevolg daarvan de perfect ontwikkelde techniek waarmee een vakman zijn veelzijdigheid kan laten glanzen", schrijft Nijholt in het boek Musicalsterren backstage van Agnès van Oeveren (Terra 2005). Volgens hem bezit Stanley 'de magie van de echte groten in dit vak'.

Volgens Conny Stuart

Vrienden en collega's organiseerden in de Amsterdamse Stadsschouwburg een surprise-party voor Willem Nijholt's zestigste verjaardag. Bovendien werd gevierd dat Nijholt 35 jaar in het vak zat. Conny Stuart, die vaak met Nijholt samenwerkte, onthulde een portret van hem en hield een korte toespraak. Ze vond dat Nijholt het ver had geschopt en dat dat eigenlijk een wonder is:

"Want je hebt in Nederlands-Indië een aanal jaren in een kamp gezeten en later in Nederland had je op de middelbare school een grote achterstand. Bovendien is Nederland geen toneelminnend land, het koestert de middelmatigheid. In alle opzichten. Kijk maar naar onze politici. En naar Omo Power, dat na een blunder van 800 miljoen gewoon een tweede première mag maken. Willem, jij bent een zeer veelzijdig acteur, maar ondanks al je successen voel je je vaak miskend. In interviews ben je afwisselend boos en boosaardig, maar ook openhartig en onzeker."

Geciteerd uit: Haagsche Courant 20 juli 1994

In een interview met Willem Nijholt in De Groene Amsterdammer van 16 december 1998 zegt Nijholt dat het toen pas tot hem doordrong: "Ze houden van me." Behalve een groot feest, portret, lintje en minutenlange ovatie kreeg hij ook een huilbui: "Ik was verbijsterd".

Volgens Ellen Vogel en Loudi Nijhoff

Toen Willem Nijholt in 1967 naast Jasperina de Jong in de musical De Stunt ging staan, zat hij bij de Nederlandse Comedie. De meningen over Nijholt's keuze waren verdeeld:

Ellen Vogel zei: 'Willem, hoe haal je het in je verstand, ga jij in een Nederlandse musical staan huppelen?"

Toen hij jaren later, in 1980, in Amadeus de rol van Salieri vertolkte zei Loudi Nijhoff: "Je had die rol nooit kunnen spelen als je die musicals niet had gedaan. Het is van een timing, muzikaliteit, uithoudingsvermogen..."

Geciteerd uit: HP 17 oktober 1987

Volgens Frans Weisz

Onder regie van Frans Weisz maakte Willem Nijholt de speelfilms Havinck, Hoogste tijd, Op afbetaling en Bij nader inzien. Na afloop van de opnames voor Havinck zei Frans Weisz:

"Ik hoop dat je, bij een volgende film die ik maak, wat slordiger bent. Als ik jou vraag om je hand neer te leggen en we maken daar vier takes van, dan wordt die hand vier keer op exact hetzelfde moment neergelegd zodat we met de camera nooit van schrik iets bijzonders gaan doen." Geciteerd uit: HP 17 oktober 1987