Willem Nijholt: Biografie

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg


Willem Nijholt, 1957. Fotograaf onbekend. Herkomst: Collectie Willem Nijholt.

Eenlevenlangtheater Willem Nijholt:


Ouders en jeugd

Willem (‘Willy’) Nijholt, 1 jaar oud, 19 juli 1935. Foto: Collectie Willem Nijholt.

Willem Adrianus Nijholt werd geboren op 19 juli 1934 te Gombong op Midden Java. Hij groeide op in Nederlands Indië in een klein garnizoensplaatsje, waar ook een KNIL-opleidingscentrum was waar zijn vader werkte als onderofficier-instructeur. Hij leidde Indonesiërs op tijdens hun dienst in het Nederlandse leger. Zijn ouders hadden elkaar in 1923 in Nederland leren kennen, maar zijn vader had getekend voor zes jaar dienst in Indië en vertrok kort na hun ontmoeting. Toen hij zes jaar later weer terugkeerde, werd er snel getrouwd en vervolgens nam Nijholt zijn bruid mee naar Indië. Ze kregen drie kinderen, hun oudste zoon Jan werd in 1932 geboren, gevolgd door Willem in 1934 en hun zusje Ria in 1941.

Lees meer: Willem Nijholt: Biografie - Ouders en jeugd

Thuiskomen op de Toneelschool (1957-1960)

Willem Nijholt, 23 jaar. Foto: Collectie Willem Nijholt.

Uiteindelijk besloot Willem Nijholt zijn hart te volgen en te proberen zijn jeugddroom waar te maken: hij deed auditie voor de Amsterdamse Toneelschool.

In eerste instantie werd hij niet aangenomen omdat hij met zijn 23 jaar te oud was; de maximum leeftijd was 21 jaar. Op de vraag van toenmalig directeur Willy Pos waarom hij pas zo laat auditie was komen doen voor de Toneelschool, vertelde Nijholt hem over de drie ingrijpende jaren die hij in het Jappenkamp had doorgebracht. Pos, zelf Joods en overlever van de oorlog, vond vervolgens dat hij Nijholt een kans moest geven.

Lees meer: Willem Nijholt: Biografie - Thuiskomen op de Toneelschool

Aktie Tomaat

Willem Nijholt in Toller. Foto Jutka Rona. Collectie TIN.

In tweede helft van de jaren zestig kwam De Nederlandse Comedie, waar Willem Nijholt op dat moment speelde, in onrustig vaarwater. Menig criticus constateerde nauwelijks vernieuwingen in dit ‘traditionele bolwerk’. De kritiek richtte zich onder meer op de repertoirekeuze. De artistieke leiding zou, aldus een aantal critici, niet met haar tijd meegaan en een opportunistisch beleid voeren, waarbij zij een willekeurige greep deed in stukken die in het verleden succes hadden behaald. Guus Oster en Han Bentz van den Berg, die samen de artistieke leiding vormden, trokken zich deze kritiek aan en kozen voor een wat hedendaagser repertoire, dat actuele, relevante, psychologische, maar ook maatschappelijke problemen aansneed.

Lees meer: Willem Nijholt: Biografie - Aktie Tomaat

Eerbetoon

Willem Nijholt, 1960. Foto: Theo A.A. Veenboer. Collectie TIN.

In 1963 kreeg Willem Nijholt de tweede prijs op het ICC Concours in Amsterdam, een cabaret-wedstrijd voor beginnend talent. Hij droeg het bodeverhaal uit Hippollytus van Euripides voor, een monoloog uit een stuk van Anouilh, en zong er het lied 'The ballad of the Irish Maid' van Tom Lehrer.

Het Algemeen Dagblad riep Willem Nijholt in 1974 uit tot mooiste man van Nederland. Art Schenk en Prins Claus werden tweede en derde. Nijholt hierover in een interview in 1998: "Vroeger was ik best een stuk, maar op deze leeftijd durf ik dat niet meer te zeggen."


Lees meer: Willem Nijholt: Biografie - Eerbetoon