Trekkenwand

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Met deze term wordt thans meestal bedoeld de theatertechnische hijsinstallatie die gebruikt wordt om lichtarmaturen, decors, afstopping en andere objecten boven het toneel te kunnen hangen en tijdens de voorstelling te kunnen laten bewegen (changeren). De installatie bestaat uit z.g. trekroeden (stalen buizen of balken, evenwijdig lopend aan de toneelopening) die boven de toneelvloer in de breedte van het toneelhuis zijn aangebracht, hangend aan staalkabels. Deze staalkabels worden vervolgens via katrollen, die op een z.g. rollenzolder zijn bevestigd, naar een van de zijwanden van toneelhuis geleid, waarmee deze de trekroeden door middel van touwen en contragewichten naar beneden bewogen kunnen worden (en uiteraard weer naar boven). De aandrijving door middel van het bewegen van de touwen gebeurde in bijna alle gevallen met mankracht. Men sprak dan ook wel van een 'handtrekkenwand'.
Een trekkenwand wordt vaak gecomplementeerd met zijtrekken, die links en rechts aan de zijkant, dwars op de andere trekroeden zijn gemonteerd.

Op grond van de Arbowetgeving werd deze handmatige aandrijving ernstig beperkt (alleen hijsen tot 75 kg en niet meer dan 20 trekroeden) en sinds 2007, het jaartal waarin alle theaters aan de richtlijnen moesten voldoen, zijn in de meeste grotere Nederlandse theaters de handtrekkenwanden vervangen door elektromechanische (vaak ook) geautomatiseerde installaties en is het beter te spreken van trekkeninstallatie. In kleinere theaters en in het buitenland komt men de (hand-)trekkenwand nog wel veelvuldig tegen, naast nog oudere handmatige hijssystemen.

Een belangrijke consequentie van de in gebruik name van een elektro-gemechaniseerde en geautomatiseerde installatie was de wettelijke bepaling dat deze alleen bediend mocht worden door specifiek met dat doel geschoolde theatertechnici, die in het bezit zijn van een zg. OSAT-BMT certificaat. Voor het behalen van dit certificaat werden diverse aparte scholingsprogramma's ontwikkeld en aangeboden.

Externe Links

Zie ook: Wikipedia

Zie met betrekking tot de veiligheid en wettelijke regelgeving: Arbopodium