Toneelmeester

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


De functiebenaming wordt gebruikt voor een leidinggevende, die doorgaans vooral verantwoordelijk is voor het gebruik en onderhoud van de technische installaties van een theater en voor het gebruik van het toneel en anexe ruimten. Dat betekent in de praktijk dat hij ook verantwoordelijk is voor een goede samenwerking met de theatertechnici van de bezoekende gezelschappen, alsmede zorg draagt dat deze van de benodigde technische installaties en ruimten van zijn theater gebruik kunnen maken, om in theatertechnische zin een goede voorstelling te presenteren aan het publiek in het zijn theater.

Hij beschikt daartoe over een aantal medewerkers die tot de jaren zeventig van de vorige eeuw nog wel als toneelknechten werden aangeduid, maar die nu toneelassistent genoemd worden of functiebenaming hebben als Theatertechnicus gespecialiseerd gericht op een bepaald technisch element van de installaties.

In het algemeen kan men stellen dat de technische kennis en bekwaamheden van de toneelmeester en zijn assistenten vooral van werktuigkundige aard zijn. Sinds de ontwikkeling van elektrische belichting in het theater, met name sinds 1945 ontstaat de functie van chef of hoofd belichting, die in hiërarchische zin zowel naast als op gelijk niveau als de toneelmeester voorkomt.

In het laatste kwart van de 20ste eeuw wordt in diverse grote theaters de hiervoor omschreven functie voor één functionaris veel te groot en te omvangrijk in tijd, al was het alleen ook maar om zich de zo snel ontwikkelende technische kennis eigen te kunnen blijven maken. In veel gevallen wordt er voor het beheer en onderhoud van de technische installaties en het theatergebouw zelf dan een aparte functionaris aangesteld, die dan vaak als toneelmeesterhoofd techniek, hoofd theatertechnische dienst, of hoofd techniek en onderhoud hiërarchisch boven de toneelmeester en hoofd belichting wordt geplaatst. Deze laatste kunnen zich dan geheel richten op de samenwerking met en facilitering aan de theatertechnici van de bezoekende voorstelling.

Sinds 2002 bestaat er in Nederland een HBO-opleiding voor de hierboven vermelde leidinggevende functies aan de Theaterschool van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.