Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamTed van Lieshout
Volledige naamTheodorus Adrianus (Ted) van Lieshout
Geboortedatum1955
Geboorteplaats Eindhoven
BeroepSchrijver, Beeldend kunstenaar
DisciplineToneel

Ted van Lieshout (1955) is een Nederlands schrijver, dichter scenarist en beeldend kunstenaar werd geboren in een gezin van twaalf kinderen. Op zijn negentiende ging Van Lieshout aan de kunstacademie te Amsterdam studeren. In datzelfde jaar werden er zes van zijn gedichten gepubliceerd in een debutantenbundel. Vijf jaar later ging hij aan de slag als gediplomeerd illustrator en grafisch ontwerper. Zijn werkzaamheden bestonden voornamelijk uit het ontwerpen van boekomslagen voor uitgeverijen en het maken van tekeningen voor kranten en tijdschriften. In 1984 verschenen zijn eerste gedichten en verhalen in "De Blauw Geruite Kiel", de kinderkrant van Vrij Nederland. Twee jaar later (1986) kwam hij met zijn eerste boeken op de proppen : de jeugdroman “Raafs Reizend Theater” (Van Goor) en de eerste dichtbundel “Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen” bij uitgeverij Leopold. Inmiddels heeft hij meer dan dertig boeken geschreven, die meerdere malen bekroond werden.

Sinds 1984 schrijft Van Lieshout scènes en liedjes voor verschillende televisieprogramma’s zoals Sesamstraat en (van 1988 tot 2008) Het Klokhuis. Voor de NCRV schreef hij het hoorspel “Kabouters bestaan niet, tenzij ze bestaan”. Hij had een belangrijk schrijversaandeel in de NPS-serie "De Mankementenshow" en schreef mee aan de series "Vrienden voor het leven" en "De André van Duinshow". Voorts schreef hij de korte televisiefilms “Ben stout..” en “Toyboy”. Daarnaast schreef en bewerkte hij liedjes voor Jenny Arean, Karin Bloemen en Lenette van Dongen.

In 2004 en 2005 was Ted van Lieshout de vijfde Leonardo-hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg. Deze leerstoel, voor dubbeltalenten, werd eerder bekleed door Hugo Brandt Corstius, Rutger Kopland, Jan Terlouw en Leo Vroman. In 2006 was hij gastcurator bij het Rotterdamse kindermuseum Villa Zebra, waarvoor hij de tentoonstelling "Bang Bootje" ontwierp.

In 2009 werd de driejaarlijkse Theo Thijssen-prijs (60.000 euro) aan hem toegekend voor zijn hele oeuvre.

Karakteristieken

Een typisch kenmerk van de gedichten van Ted van Lieshout, is dat ze herkenbaar overkomen. Ze handelen over dagelijkse dingen, maar hij weet ze door zijn schrijfstijl een speciale toets te geven. In het gedicht "Moeders" bijvoorbeeld, staat in de zevende versregel dat de ik - persoon zijn moeder 'voorbij elleboogt'. Op poëtische wijze zegt Van Lieshout hier dat het kind in tegenstelling tot zijn moeder vooruit wil gaan en niet wil blijven stilstaan bij de tijd. Typerend is tevens de melancholie. In zijn gedichten kijkt hij vaak terug naar vervlogen tijden. Deze jeugdherinneringen zijn herkenbaar voor zijn lezers. Iedereen kan zich wel een moment voor de geest halen zoals in het gedicht “Zomer”: een mooie dag aan zee als kleine jongen of meisje en zorgeloos genieten van de zon, de zee en het strand. Ted van Lieshout put veel inspiratie uit zijn eigen leven en er is dan ook een autobiografisch karakter te vinden in zijn gedichten. Zo heeft hij een reeks gedichten geschreven over de dood van zijn vader en zijn jongere broer, die overleden toen hij nog een kind was. Vaak schrijft hij ook over zijn moeder. Steeds benadrukt hij dat de band met familie belangrijk is.

In de meeste gedichten zijn enjambementen en versbrekingen terug te vinden. Zij zorgen ervoor dat het gedicht in één vloeiende lijn kan gelezen worden. Typerend zijn vooral de tekeningen die men bij de gedichten kan terugvinden. Zij geven letterlijk of symbolisch de inhoud van het gedicht weer.

Publicaties

Naast kinder- en jeugdliteratuur schrijft Ted van Lieshout ook voor televisie en toneel. Enkele van zijn werken zijn vertaald in het Deens, Duits, Engels, Estlands, Frans, Italiaans, Koreaans, Noors, Spaans en Zweeds, en zijn tevens in enkele landen bekroond.

  • 1986 - Raafs reizend theater (Van Goor / 2e druk 1996)
  • 1986 - Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold)
  • 1987 - Als ik geen naam had kwam ik in de Noordzee uit (Leopold)
  • 1987 - Luitje en de limonademoeder (Van Goor)
  • 1988 - Kaatje Koe (Zwijsen)
  • 1988 - Och, ik elleboog me er wel doorheen (Leopold / 3e druk 1988)
  • 1988 - De allerliefste jongen van de hele wereld (Van Goor)
  • 1989 - Kind te huur (Van Goor)
  • 1990 - Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel (Leopold)
  • 1990 - Giel heeft een geheim (Zwijsen)
  • 1990 - Ik ben een held (Van Goor)
  • 1991 - Majlent : jongen in meisjesdagen (Van Goor)
  • 1992 - Het droevige leven van Weggedaantje Stippelmuis (Leopold)
  • 1992 - Wat drink je? O, pies! (Van Goor)
  • 1992 - Multiple noise (Leopold)
  • 1993 - De winkel van Wimper (Van Goor)
  • 1993 - Toen oma weg was (Zwijsen)
  • 1994 - Begin een torentje van niks : gedichten en tekeningen (Leopold)
  • 1995 - Herrie : klein voorleesboek over een grote schreeuwlelijk (Van Goor)
  • 1995 - Van, als & och : gedichten en tekeningen (Leopold)
  • 1996 - Mijn tuin, mijn tuin (Querido / 2e druk 1997)
  • 1996 - Gebr. (Van Goor / 5e druk 2002)
  • 1997 - Een lichtblauw kleurpotlood en een hollend huis (Leopold / 2e druk 1998)
  • 1998 - Stil leven : een tentoonstelling (SUN / 2e druk 1999)
  • 1999 - Zeer kleine liefde (Leopold)
  • 2000 - Het is een straf als je zo mooi moet zijn als ik (Leopold)
  • 2001 - Klein groen koffertje (Leopold)
  • 2002 - Papieren Museum 1: Heer Beeld, ik wil u niet ontrieven (Leopold)
  • 2003 - Luitje, Wimper & Pipet (Van Goor)
  • 2003 - Jij bent mijn mooiste landschap & 300 andere gedichten en tekeningen (Leopold)
  • 2004 - Papieren Museum 2: Ik schrijf men komt binnen (Leopold)
  • 2004 - Goochelaar! (Van Goor)
  • 2005 - Mama! Waar heb jij het geluk gelaten? : gedichten & prenten (Leopold)
  • 2006 - Ik en de koningin (Nieuw Amsterdam)
  • 2006 - Van Ansjovis tot Zwijntje (Leopold)
  • 2007 - 3 (Tel- en Kijkboek 3) (Nieuw Amsterdam)
  • 2007 - Papieren Museum 3: De engel met twee neuzen (Leopold)
  • 2008 - Twee ons liefde (Leopold)
  • 2008 - Kwam dat zien! Kwam dat zien! (redactie; Querido)
  • 2008 - Spin op sokken (Leopold)
  • 2008 - 4 (Tel- en Kijkboek 4) (Nieuw Amsterdam)
  • 2008 - Ik ben een held (herziene uitgave; Nieuw Amsterdam)
  • 2009 - Ik wil een naam van chocola (redactie; Querido)
  • 2009 - Hou van mij (Verzamelde Gedichten) (Leopold)
  • 2009 - 1 (Tel- en Kijkboek 1) (Nieuw Amsterdam)
  • 2009 - Koekjes! (CPNB)
  • 2009 - Gebr. (heruitgave; Nieuw Amsterdam)
  • 2009 - An Elephant Came By (Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds)
  • 2010 - Wie heeft hier met verf lopen smijten? (redactie; Querido)
  • 2010 - 2 (Tel- en Kijkboek 2) (Rijksmuseum / Nieuw Amsterdam / Gottmer)
  • 2010 - Sinterklaas Ahoi! (Leopold)

Bekroningen

  • 1987 - Vlag en Wimpel (tekst) voor Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen.
  • 1989 - Vlag en Wimpel (tekst) voor De allerliefste jongen van de hele wereld
  • 1989 - Zilveren Griffel voor Och, ik elleboog me er wel doorheen
  • 1989 - Charlotte Köhler-stipendium (voor oeuvre)
  • 1991 - Zilveren Griffel voor Mijn botjes zijn bekleed met deftig vel
  • 1991 - Vlag en Wimpel (tekst) voor Ik ben een held
  • 1991 - Tip van de Nederlandse Kinderjury 6 t/m 9 jaar voor Ik ben een held
  • 1994 - Vlag en Wimpel (tekst) voor Toen oma weg was
  • 1995 - Gouden Griffel voor Begin een torentje van niks : gedichten en tekeningen
  • 1997 - Zilveren Zoen voor Gebr.
  • 1997 - Zilveren Griffel voor Mijn tuin, mijn tuin
  • 1999 - Zilveren Zoen voor Stil leven : een tentoonstelling
  • 1999 - Deutscher Jugendliteraturpreis (jeugdboek) voor Gebr.
  • 2001 - Nienke van Hichtumprijs voor Zeer kleine liefde
  • 2003 - Nominatie Gouden Uil voor Papieren Museum 1
  • 2006 - Zilveren Griffel voor Mama! Waar heb jij het geluk gelaten?
  • 2007 - Nominatie Gouden Uil voor Van Ansjovis tot Zwijntje
  • 2009 - Pluim van de maand voor Spin op sokken
  • 2009 - Theo Thijssen-prijs (staatsprijs voor oeuvre)
  • 2009 - Zilveren Griffel voor Spin op sokken
  • 2010 - Zilveren Griffel voor Hou van mij
  • 2010 - Vlag en Wimpel (samenstelling) voor Ik wil een naam van chocola
  • 2010 - Leesgoedprijs
  • 2010 - Willem Wilminkprijs voor Onberispelijk (lied uit de theatervoorstelling "Ik en de koningin")

Trivia

Van Ted van Lieshouts jeugdboek "Gebr." zijn in totaal ongeveer tien theatervoorstellingen gemaakt, waaronder Broers van de Vlaamse muziek/theater-groep De eilandverkaveling en Gebr. van de Rotterdamse Schouwburg. De laatste bewerking was Bruder (2008) van de Duitse poppenspeler Christian Glötzner.

"Koekjes!" bereikte de eerste plaats in de CPNB Bestseller Top 60 in oktober 2009.


Ted van Lieshout heeft bijgedragen aan 8 productie(s).

Ted van Lieshout heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Ted van Lieshout heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
LA! On Tour Vertaling Karin Bloemen 1995/1996 14 april 1996 Ruut Weissman
Broers, een bewogen zoektocht van twee jongens Bedacht naar Toneelacademie Maastricht 28 mei 2004 Dirk Couvent
Dubbele dief Auteur (schrijver libretto, scenario) Huis aan de Amstel 1988/1989 9 oktober 1988 Joost Prinsen
LA! On Tour Auteur (schrijver libretto, scenario) Karin Bloemen 1995/1996 14 april 1996 Ruut Weissman
Ik ben een held Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Anna's Steen 1997/1998 15 april 1998 Bart Embrechts
Gebr. Auteur (schrijver libretto, scenario) Rotterdamse Schouwburg 1998/1999 14 november 1998 Peter Sonneveld
De stad en de zon Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater De Citadel 2000/2001 22 oktober 2000 Rob Bakker
Ik en de koningin Auteur (schrijver libretto, scenario) Max Tak 2008/2009 1 november 2008 Marcel Sijm
Ik ben een held Auteur (schrijver libretto, scenario) MaxTak 2012/2013 30 september 2012 Hans Thissen


Externe links

de:Ted van Lieshout no:Ted van Lieshout

Bronnen