Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png

De auteur, dochter van een Belgische moeder van Waalse adel (Fernande de Cartier de Marchienne) en een Franse adellijke vader uit de Nord (Frans-Vlaanderen) (Michel Cleenewerck de Crayencour), werd vrij jong wees. Haar moeder overleed kort na haar geboorte en haar vader voedde haar op buiten het reguliere schoolsysteem. Hij leerde haar moderne talen en Latijn. Zij bewonderde haar vader om zijn zin voor avontuur, zijn weetgierigheid en zijn non-conformisme. De beste vriendin van haar moeder, de auteur Jeanne de Vietinghoff werd haar tweede moeder en groot voorbeeld voor Marguerite.
Ze debuteerde als schrijfster met Alexis ou le traité du vain combat in 1929, het jaar dat zij haar vader verliest.

Dankzij de erfenis van haar moeder bereisde zij mediterrane landen. In 1939, bij de opkomende oorlogsdreiging, vertrok zij op uitnodiging van de vertaalster Grace Frick naar New York, waar zij tot 1953 docente vergelijkende literatuurwetenschap aan het Sarah Lawrence College was. In 1947 verwierf zij het Amerikaans staatsburgerschap. In 1950 kocht zij samen met Grace een houten landhuis, Petite Plaisance, in het plaatsje Northeast Harbour op Mount Desert Island aan de kust van Maine, dichtbij de Amerikaans-Canadese grens. Dit is een plaatsje waar men verbonden met de natuur leeft en waar het zeven maanden per jaar streng wintert. Het landhuisje was "modeste, mais géable, accueillant sans apprêt, bourré de livres". Het is nu ingericht als museum.

Aldaar schreef zij het belangrijkste gedeelte van haar oeuvre. Door haar eruditie kon zij, steunend op haar rijke cultuurhistorische kennis, haar geliefde thema's vormgeven: zelfstandig en kritisch aanwenden van de rede en een humanistisch geloof in de mens. In keizer Hadrianus (76-138 na Chr.), de alchemist Zeno en haar eigen vader komen deze deugden tot leven in haar literair werk. In 1951 verscheen de biografische roman Mémoires d'Hadrien, waarmee zij meteen ook grote bekendheid verwierf. Voor L'Oeuvre au noir (1968) kreeg zij de Prix Femina. In 1974 en 1977 verschenen Souvenirs pieux en Archives du Nord, verwijzend naar de familiegeschiedenis van haar ouders. Over de schrijfster zelf komen wij niet veel te weten, want aan het einde van het tweede deel is de auteur amper zes weken oud.
Haar levensgezellin Grace Frick, hospes comesque of gast en gezel, overleed in 1979. Daarna ging zij weer reizen, tot aan haar dood in 1987. Quoi? L'Eternité, het laatste deel van de trilogie Le Labyrinthe du Monde verscheen postuum.

In 1980 was Yourcenar de eerste vrouw die in de toen 345 jaar oude Académie Française als lid werd toegelaten. De Franse criticus Matthieu Galey publiceerde naar aanleiding van haar verkiezing een aantal gesprekken met de auteur, die gebundeld werden in het boek Les yeux ouverts (1981).


Marguerite Yourcenar heeft bijgedragen aan 3 productie(s).

Marguerite Yourcenar heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Marguerite Yourcenar heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Alkeste Auteur (schrijver libretto, scenario) Zeno 1985/1986 20 maart 1986 Apostolos Panagopoulos
Electra - of de val van de maskers Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Persona 1986/1987 17 oktober 1986 Marcelle Meuleman
Maria Magdalena Auteur (schrijver libretto, scenario) Kaaitheater 1995/1996 22 september 1995 Peter van Kraaij

Marguerite Yourcenar is het anagram en het pseudoniem van de schrijfster Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour (Brussel, 8 juni 1903 – Mount Desert Island, 17 december 1987). [1]

Mémoires d'Hadrien

Sjabloon:Hoofdartikel

Yourcenar en de "keuken" van de auteur

De schrijfster reveleerde veel over de wijze waarop haar boeken tot stand kwamen. In dit verband vertrouwde zij de wereld toe: "Mensen denken soms dat een auteur iemand is die op een zekere dag een historietje verzint en zich dan, fantaserend aan de schrijftafel zet om een heel verhaal uit zijn pen te laten vloeien. Meestal gebeurt dit echter niet zo. Men mag zelfs aannemen dat elk groot literair werk –roman of ander– of kunstwerk zonder meer, altijd een lange, gedeeltelijk ondergrondse, voorgeschiedenis heeft. Het kent de trage groei van bomen en planten, en wel zo dat heel die groei en maturatie blijvend tot de substantie van het boek of kunstwerk behoren".
Het lijkt er op dat deze stelling onder meer betrekking had op haar eerste roman, Alexis ou le Traité du vain combat. De roman Alexis is een lange brief van een gerenommeerde musicus die aan zijn vrouw zijn homoseksualiteit opbiecht en zijn voornemen te kennen geeft haar te verlaten in een geest van waarheid en vrijheid.
Maar de onthulling was zeker van toepassing op haar in de ik-persoon geschreven boek Mémoires d'Hadrien over het leven van deze keizer uit de tweede eeuw. De auteur werkte zich eerst zeer grondig in de materie in. Verder zei ze: "Je crois qu'il faut s'impregner complètement d'un sujet jusqu'à ce qu'il sorte de terre, comme une plante bien arrosée." De eerste twee versies gingen integraal de prullenmand in. Daarna stond de keizer Hadrianus haar helder genoeg voor de geest om met de definitieve romancompositie aan te vangen. Het proces duurde drie jaar met daarna de tekstafwerking met weglatingen tot de gewenste vorm ontstaat, net zoals een beeldhouwer te werk gaat. "A la troisième ou la quatrième révision... je supprime tout ce qui peut être supprimé" getuigt Yourcenar over de moeizame arbeid van het schrijven. De adjectieven sneuvelen het eerst. (Zie Carnets de notes de "Mémoires d'Hadrien" blz 319 tot 364 in de uitgave van Gallimard, Edition Folio, 1981)

Onderscheidingen

  • 1968 Prix Femina Vacaresco
  • 1970 Lid van de "Académie royale de langue et de littérature française de Belgique"
  • 1980 Lid van de "Académie française"
  • Ridder in het Legioen van Eer

Eerbetoon

Als eerbetoon heeft Marguerite Yourcenar een straat naar haar genaamd gekregen in Brugge (zijstraat Brugse steenweg). In Tivoli is het plein voor de ingang van de Villa van Hadrianus Largo Marguerite Yourcenar gedoopt

Enkele citaten

  • "Quand je perds tout, il me reste Dieu" (uittreksel uit Feux)
  • "Tâchons d'entrer dans la mort les yeux ouverts" (uittreksel uit Mémoires d'Hadrien)
  • "Beaucoup d'hommes se défont, peu d'hommes meurent" (uittreksel uit Feux)
  • "Il n'y a pas d'amour malheureux : on ne possède que ce qu'on ne possède pas. Il n'y a pas d'amour heureux : ce qu'on possède, on ne le possède plus"
  • "Les conventions finissent par former les êtres" (1976)
  • "L'histoire ne s'intéresse qu'aux privilégiés" (1976)
  • "La relation entre l'écrivain et ses personnages est difficile à décrire. C'est un peu la même qu'entre des parents et des enfants" (1976)
  • "Les êtres finissent toujours par vous échapper" (1976)
  • "La nature humaine change peu tout en étant capable d'une plasticité extraordinaire à l'extérieur" (1976)
  • "Soyons subversifs. Révoltons-nous contre l'ignorance, l'indifférence, la cruauté, qui d'ailleurs ne s'exercent si souvent contre l'homme que parce qu'elles se sont fait la main sur les bêtes. Rappelons-nous, s'il faut toujours tout ramener à nous-mêmes, qu'il y aurait moins d'enfants martyrs s'il y avait moins d'animaux torturés, moins de wagons plombés amenant à la mort les victimes de quelconques dictatures, si nous n'avions pris l'habitude des fourgons où les bêtes agonisent sans nourriture et sans eau en attendant l'abattoir. (over het vegetarisme)
  • "Les animaux sont mes amis et je ne mange pas mes amis" (over het vegetarisme)
  • "La protection de l'animal, c'est au fond le même combat que la protection de l'homme" (over het vegetarisme)
  • "Je doute que toute la philosophie du monde parvienne un jour à abolir l'esclavage ; on en changera tout au plus le nom " (uittreksel uit Mémoires d'Hadrien)

Belangrijkste werken

  • Alexis (1929 - "haar eerste echt gewaardeerde boek" [1]) ;
  • Le coup de grâce (1939) ;
  • Mémoires d'Hadrien (1951) - (Hadrianus' Gedenkschriften, 1952);
  • L'Oeuvre au noir (1968) - (Het Hermetisch Zwart, 1971);

Le Labyrinthe du Monde:

  • Souvenirs pieux (1974) ;
  • Archives du Nord (1977);
  • Quoi? L'Eternité(1988)

Werk over Yourcenar door Mathieu Galey, Les yeux ouverts, Ed. Centurion, Paris, 1981.

Verzameld werk

  • Le Jardin des chimères (1921, poëzie)
  • Alexis ou le Traité du vain combat (1929, roman)
  • La Nouvelle Eurydice (1931, roman)
  • Le Denier du rêve (1934, roman)
  • La Mort conduit l'Attelage (1934)
  • Feux (1936, gedichten en proza)
  • Nouvelles orientales (1939)
  • Les Songes et les Sorts (1939)
  • Le Coup de grâce (1939, roman)
  • Mémoires d'Hadrien (1951, roman)
  • Électre ou La chute des masques (1954)
  • Sous bénéfice d'inventaire (1962, essay)
  • Ah, mon beau château]] (1962) (Over het Kasteel van Chenonceau aan de Loire)
  • Qui n'a pas son Minotaure ? (1963)
  • L'Œuvre au noir (1968)
  • Le labyrinthe du monde. I, Souvenirs pieux (1974)
  • Le labyrinthe du monde. II, Archives du Nord (1977)
  • La Couronne et la lyre (1979, bloemlezing van uit het Grieks vertaalde gedichten)
  • |Mishima ou La vision du vide, (1981, essay)
  • Comme l'eau qui coule (1982) (Anna, soror, Un homme obscur], Une belle matinée)
  • Le temps, ce grand sculpteur (1983)
  • Les charités d'Alcippe, (1984, gedichten)
  • Le labyrinthe du monde. III, Quoi ? L'éternité (1988)
  • D'Hadrien à Zénon : correspondance, 1951-1956, 2004

Externe link

Referenties

Film

TV

Overig

Trivia

Externe Links

Bronnen