Uit TheaterEncyclopedie
(Doorverwezen vanaf George Brassens)
Ga naar: navigatie, zoeken


Hoewel Brassens uiteindelijk uitgroeide tot misschien wel de meest bijzondere en meest populaire auteur en vertolker van het Franse chanson, was zijn debuut bijzonder moeizaam. Toen hij bekend werd had hij al meer dan tien jaar chansons geschreven en vrijwel zonder enige inkomsten geleefd. Als hij niet was geholpen door vrienden was hij vrijwel zeker onbekend gebleven en zou hij zeer waarschijnlijk clochard zijn geworden.

Dankzij zijn vrienden, kwam hij begin 1952 in contact met Patachou die in hem onmiddellijk een groot talent herkende. Zij voorspelde dat hij binnen een jaar beroemder zou worden dan zijzelf. Dat gebeurde inderdaad heel snel nadat hij in haar cabaret moest optreden. Moest, want hij beschouwde zichzelf als auteur en componist, hij had er geen moment aan gedacht om zelf op te treden. 'Ik ben toch geen circusartiest!' had hij gezegd toen Patachou aandrong.

Hoewel Patachou enkele chansons van hem kocht, vond ze dat hij zijn eigen chansons moest zingen omdat ze zo persoonlijk waren dat niemand anders ze zou willen kopen. Hij werd door een deel van zijn publiek bemind om zijn non-conformistische liedjes, maar menigeen was geschokt door zijn directe taalgebruik. Hierover zegt hijzelf in een (niet gepubliceerd) gedicht:

"Ma muse est sans conteste une franche poissarde, qui n'a pas peur des mots, qui l'a prouvé déjà, qui vous enfourche son Pégase à la hussarde, qui plutôt deux fois qu'une appelle un chat, un chat". (Mijn muze is zonder twijfel een eerlijke viskoopvrouw die zoals ze bewezen heeft niet bang is voor woorden, die haar Pegasus zonder manieren berijdt, die liever twee keer dan één een kat een kat noemt).

Veel van zijn liedjes werden verboden voor de Franse en Zwitserse radio (soms gekuist).

Georges Brassens stierf in 1981 op zestigjarige leeftijd en werd bijgezet in het familiegraf van Brassens op de armenbegraafplaats 'Le Py' van Sète.


Georges Brassens heeft bijgedragen aan 8 productie(s).

Georges Brassens heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Georges Brassens heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Hoelabaloe Auteur (schrijver libretto, scenario) Robert Borremans 1970/1971 13 december 1970
Spelen Auteur (schrijver libretto, scenario) Robert Borremans 1970/1971 16 december 1970
Die aus 'm Osten Auteur (schrijver libretto, scenario) 1989/1990 17 mei 1990
My Movements Are Alone Like Streetdogs Auteur (schrijver libretto, scenario) Troubleyn / Jan Fabre 2001/2002 7 februari 2002 Jan Fabre
Pers-vers Muziek Het Amsterdams Journalistencabaret 1958/1959 14 december 1958
De Eddy's Muziek Perron 2 1991/1992 25 januari 1992 Mette van der Sijs
Hommage aan Brassens Muziek Cultureel Festival Op De Grens Van ... 1992/1993 26 december 1992
Next 1 Muziek LeineRoebana 2011/2012 3 mei 2012 Andrea Leine, Harijono Roebana


De chansons

Zijn liedjes waren niet alleen schokkend omdat ze recht-voor-zijn-raap-woorden bevatten, maar ook omdat ze zo indruisten tegen de normen en waarden van toen (rond 1953).

In de honderden liedjes die hij heeft geschreven komen veel typische en zeer uiteenlopende personages tot leven: boerenmeisjes, vlinderjagers, hoeren, verliefde stelletjes, gendarmes, hoorntjesdragers, kruimeldieven, overspelige vrouwen, trouwe echtgenoten, pastoors, doodgravers, moordenaressen, dronkenlappen, en ga zo maar door. Hij neemt het op voor mensen die traditioneel door het publiek geminacht wordt, de croquants, de brave burgers met hun vooroordelen. Hij schreef veel over ontrouw, dreef er de spot mee zoals in Le cocu of verhief het tot iets bijna nobels zoals in Pénélope. Hij schreef veel over de dood, over God de Vader en de hemel, maar hij was een overtuigd atheïst. Hij was fel antiklerikaal, maar kwam op voor de dorpspastoor die een Heilige Mis voor een gehangene opdroeg.

Zijn eigenzinnigheid blijkt wel heel duidelijk nadat hij kritiek had gekregen op het feit dat hij nooit een lied tegen de Frans-Algerijnse oorlog had geschreven. Hij schreef daarop een lied tegen het protestlied: Iedereen moet naar eigen eer en geweten handelen. Helaas stierf hij voordat dit lied kon worden opgenomen. Zijn vriend Jean Bertola heeft het geïnterpreteerd op een plaat die na zijn dood is uitgegeven.

De muziek

Vrijwel al zijn melodieën dragen zijn heel persoonlijke signatuur, ze zijn heel herkenbaar maar onopvallend, uitsluitend bedoeld als de dragers en versterkers van de teksten. Hij bleef tot zijn dood trouw aan zijn oorspronkelijke eenvoudige stijl, waarin hij zichzelf begeleidde op de gitaar. De rest van zijn orkest bestond slechts uit Pierre Nicolas, contrabas en vaak nog een sologitarist. Zijn muziek doet voor sommigen soms monotoon aan. Bij nadere beschouwing blijken zijn melodieën echter even meesterlijk te zijn als zijn teksten en ze kunnen vaak heel goed een eigen leven leiden. Veel van zijn muziek is gebruikt door jazzmuzikanten.

Vriend van de dichters

In Frankrijk staat hij bekend als een grote vriend van de dichters. Veel gedichten van zeer verschillende dichters zijn door Brassens uitgezocht, aangepast, op muziek gezet en vertolkt:

  • Louis Aragon, Il n'y a pas d'amour heureux ;
  • Paul Fort, Le Petit Cheval, Si le bon Dieu l'avait voulu, La Marine, Comme hier, L'Enterrement de Verlaine, Germaine Tourangelle, À Mireille dite « Petit Verglas » ;
  • Victor Hugo, La Légende de la nonne, Gastibelza ;
  • Francis Jammes, La Prière ;
  • Alphonse de Lamartine, Pensée des morts ;
  • Antoine Pol, Les Passantes ;
  • Jean Richepin, Les Oiseaux de passage, Les Philistins ;
  • François Villon, Ballade des dames du temps jadis ;
  • Paul Verlaine, Colombine, Chanson d'automne (muziek van Trenet) ;
  • Alfred de Musset, Ballade à la lune, À mon frère revenant d'Italie ;
  • Théodore de Banville, Le Verger du roi Louis ;
  • Gustave Nadaud, Carcassonne, Le Roi boiteux ;
  • Géo Norge et Jacques Yvart, Jehan l'advenu ;
  • Pierre Corneille, voor de stancen en Tristan Bernard voor het einde, Marquise ;
  • Henri Colpi, voor de zangtekst en Georges Delerue voor de muziek, Heureux qui comme Ulysse (lied van film van Henri Colpi).

Een kleine greep uit de meest bekende chansons

  • Chanson pour l'Auvergnat. Een gedeeltelijk autobiografisch lied, geschreven in 1944, waarin hij zijn hospita en hospes (Jeanne en Marcel) bedankt voor de vele jaren dat zij hem gratis onderdak en te eten hebben gegeven. Dit, terwijl zijzelf zeer arm waren en hun kleine woning geen stromend water, geen elektriciteit en geen verwarming had. Ook nadat Brassens beroemd was geworden en veel geld tot zijn beschikking kreeg (waarvan hij het grootste gedeelte weggaf) bleef hij er nog vele jaren wonen.
  • Brave Margot. Het verhaal van Margootje, een herderinnetje dat een verloren poesje adopteert en dagelijks de borst geeft. Het leven in het dorpje kwam stil te staan doordat alle mannen naar het tafereeltje kwamen kijken. De vrouwen uit het dorp werden zo kwaad dat ze het poesje doodsloegen. Ter vertroosting nam het herderinnetje een echtgenoot en liet haar charmes nooit meer aan iemand anders zien.
  • Les copains d'abord. Een ode aan de vriendschap en kameraadschap.

Brassens buiten het Franstalig gebied

Hoewel hij relatief weinig bekend is buiten Frankrijk, België, Zwitserland en Québec, spreken zijn teksten en melodieën toch een aantal mensen aan in de meest uiteenlopende landen. Vertalingen van zijn chansons bestaan onder meer in het Engels (Graeme Allwright), Duits (Ralf Tauchmann]), Spaans (Paco Ibañez e.a.), Creools (Sam Alpha), Italiaans, Russisch, Hebreeuws, Esperanto, Japans en vele andere talen.

Een aantal van de chansons werd in het Nederlands vertaald door Ernst van Altena en door onder meer Ronnie Potsdammer gezongen en op de plaat gezet. Het zingen in vertaling van: Funérailles d'antan (De lijkzang van weleer) voor VARA-televisie leverde Potsdammer destijds een boycot van een jaar op. Gerard Wijnen heeft inmiddels het gehele oeuvre, 131 gedichten en chansons, vertaald in het Nederlands.

Overig

Studio opnamen

Titel Eerste uitgave op langspeelplaat 33 toeren Eerste uitgave op Compact disc
Jaar Format Label Jaar Label
La Mauvaise Réputation 1952 25 cm Polydor 2002 Mercury/Universal
Le Ven 1953 25 cm Polydor 2002 Mercury/Universal
Les Sabots d’Hélène 1954 25 cm Polydor 2002 Mercury/Universal
Je me suis fait tout petit 1956 25 cm Philips 2003 Mercury/Universal
Oncle Archibald 1957 25 cm Philips 2003 Mercury/Universal
Le Pornographe 1958 25 cm Philips 2003 Mercury/Universal
Les Funérailles d’antan 1960 25 cm Philips - -
Le temps ne fait rien à l'affaire 1961 25 cm Philips - -
Les Trompettes de la renommée 1962 25 cm Philips - -
Les Copains d'abord 1964 30 cm Philips 1996 Mercury/PolyGram
Supplique pour être enterré à la plage de Sète 1966 30 cm Philips 1996 Philips/Phonogram
Misogynie à part 1969 30 cm Philips 1996 Philips/Phonogram
Fernande 1972 30 cm Philips/Phonogram 1996 Mercury/PolyGram
Trompe-la-mort 1976 30 cm Philips/Phonogram 1996 Mercury/PolyGram

Externe Links

Bronnen