Frits Lensvelt
Frits Lensvelt. Fotograaf onbekend.
| Naam | Frits Lensvelt |
|---|---|
| Volledige naam | Frederik Willem Hendrik Lensvelt |
| Geboortedatum | 7 maart 1886 |
| Geboorteplaats | Rijswijk |
| Overlijdensdatum | 23 juli 1945 |
| Overlijdensplaats | Middelburg |
| Beroep | Decorontwerper, Beeldend kunstenaar, Architect |
| Externe databases: | |
| VIAF | |
| RKD |
Biografie
Frits Lensvelt, zoon van Willem Adriaan Lensvelt en Sophia Racer, was een veelzijdig ontwerper. Na zijn opleiding aan de Central School of Arts and Crafts in Londen, die hij in 1907 afrondde, begon hij in Nederland zijn professionele loopbaan als illustrator en vormgever van boeken. Nog datzelfde jaar kon hij echter ook als decorontwerper bij Willem Royaards aan de slag. Nadat hij het toneel in 1921 definitief de rug had toegekeerd, werkte hij – met de kennis die hij in het theater had opgedaan - achtereenvolgens ook als ontwerper van lampen (1926-1941) en binnenhuisarchitect (1929-1936). Het vormgeven van boeken is hij – met tussenpozen - zijn hele loopbaan blijven doen.
Van 1908 tot 1921 is Frits Lensvelt werkzaam als decorontwerper. De meeste van zijn in totaal 25 gerealiseerde decors maakt hij in dienst van de N.V. Het Tooneel, het gezelschap van de toneelvernieuwer, regisseur en acteur Willem Royaards. Ook de kostuumontwerpster Nell Bronger, met wie Lensvelt in 1914 trouwt, is aan dit gezelschap verbonden.
In samenwerking met Royaards en Bronger realiseert Lensvelt bij de N.V. Het Tooneel een vernieuwing van het toneelbeeld. In plaats van de op dat moment gangbare realistische benadering, kiest hij voor stilering. Hij maakt daarbij vaak gebruik van een vast, driedimensionaal kader, dat eenheid in de enscenering brengt en waarbinnen steeds op eenvoudige wijze gevarieerd kan worden. Lensvelt’s decors zijn doorgaans zeer sober, zowel qua vorm als qua kleurgebruik. Daardoor kan alle aandacht naar de acteurs uitgaan. In de ogen van Lensvelt waren zij het centrum van de dramatische handeling. Alles moest zich in en door hen voltrekken.
De belichting van het toneel is voor Lensvelt van cruciaal belang. In navolging van de theatervormgever Adolphe Appia, die in 1899 zijn baanbrekende "Die Musik und die Inscenierung" publiceerde, probeert hij met behulp van licht vormen te accentueren en de juiste sfeer op het toneel te creëren. Hij wordt daarbij overigens ernstig gehinderd door de nog beperkte technische uitrusting van de Nederlandse theaters.
Theater CV
Frits Lensvelt heeft bijgedragen aan 27 productie(s).
Frits Lensvelt heeft gewerkt in de volgende functies:
- Uitvoerende - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Decor - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Kostuums - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Vervaardiger - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Frits Lensvelt heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
Theater
Frits Lensvelt ontwierp decors voor de volgende producties:
1. Warenar (P.C. Hooft, 1617); ‘Collegie van Oudtscholieren der Hooghere Burgherschoole te Rotterdam’, regie: Willem Royaards. Première: 23 april 1908. Met kostuums van Nell Bronger.
2. Mevrouw Warrens bedrijf (G.B. Shaw, Mrs. Warren’s Profession, 1898); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 10 september 1908.
3. De Vroolijke Vrouwtjes van Windsor (William Shakespeare, The Merry Wives of Windsor, 1602); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 26 oktober 1909. Met kostuums van Nell Bronger.
4. De huizen van de Weduwnaar (G.B. Shaw, Widower’s Houses, 1892); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 25/6 oktober 1909.
5. Het snoepreisje van mijnheer Perrichon (Eugène Labiche, Le voyage de monsieur Perrichon, 1859); N.V. Het Tooneel, regie: J.H. Chrispijn. Première: 24 novembver 1909.
6. Barbier van Sevilla (Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, Le Barbier de Séville, 1773); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 23 februari 1910. Met kostuums van Nell Bronger.
7. Het voetlicht (Henri de Rothschild, La rampe, 1909); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 20 maart 1910.
8. Meneer Serjanszoon (Herman Teirlinck, 1909-1910); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 2 september 1910.
9. Wat iedere vrouw wel weet (James M. Barrie, What every woman knows, 1908); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 5 september 1910.
10. De dwaze maagd (Henry Bataille, La vierge folle, 1910); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 23 september 1910.
11. Gijsbreght van Aemstel (Joost van den Vondel, 1637); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 25 juni 1912. Met kostuums van Nell Bronger.
12. Het levende lijk (Lev Nikolajevitsj Tolstoj, Zhivoi trup, [1900] 1911); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 14 april 1913.
13. Oedipus (Sophocles/Von Hofmannsthal, Oidipous tyrannos/König Ödipus, 425 v chr./1911); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: zomer 1913. Met kostuums van Nell Bronger.
14. Geleerde vrouwen (Molière, Les femmes savantes, 1672); N.V. Het Tooneel, regie: Jan Musch. Première: 13 februari 1914. Met kostuums van Nell Bronger.
15. Een midzomernachtdroom (William Shakespeare, A Midsummer night’s dream, 1594); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 11 juni 1914. Met kostuums van Nell Bronger.
16. De heks van Haarlem (Frederik van Eeden, 1915); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 5 maart 1915. Met kostuums van Nell Bronger.
17. De notabelen (August von Kotzebue, Die deutschen Kleinstädter, 1801); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 24 november 1915. Met kostuums van Nell Bronger.
18. Doodendans (August Strindberg, Dödsdansen, 1900); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 11 november 1916.
19. Driekoningenavond (William Shakspeare, Twelfth night, 1599); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 5 januari 1917. Met kostuums van Nell Bronger.
20. Faust (Johann Wolfgang von Goethe, Faust. Der Tragödie erster Teil, 1808); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 2 april 1918. Met kostuums van Nell Bronger.
21. ’n Roes (August Strindberg, Brott och brott, 1899); N.V. Het Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 17 november 1919.
22. Starkadd (Alfred Hegenscheidt, 1898); Het Klassiek Tooneel, regie: Albert Vogel. Première: 2 juli 1920.
23. Elektra (Sophocles, 410 v chr.); Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 6 december 1920. Met kostuums van Nell Bronger.
24. Maria boodschap (Paul Claudel, L'Annonce faite à Marie, 1912); Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 29 december 1920.
25. Een dag vol dwaasheid (De bruiloft van Figaro) (Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, La Folle Journée ou Le Mariage de Figaro, 1785); Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel, regie: Willem Royaards. Première: 30 april 1921. Met kostuums van Nell Bronger.
Niet gerealiseerde ontwerpen:
- Woorden liegen (Arthur Schnitzler, Grosse Szene, 1915), 1915.
- Julius Caesar (William Shakespeare, 1599), (gedeeltelijk?) vóór 1919.
- De betooverde bron (Marsyas) (Balthazar Verhagen, 1910), vóór 1919.
- ‘Kamerdecor met appliqués voor den Stadsschouwburg-Amsterdam’, 1920.
- The Barretts of Wimpolestreet (Rudolf Besier, 1930), vóór 1933.
Tentoonstelling
In 2007 was de tentoonstelling Licht als leidraad. Frits Lensvelt, gewijd aan het hele oeuvre van Lensvelt, te zien in het Theatermuseum, Amsterdam.
Decorontwerpen voor verschillende scènes van Gijsbreght van Aemstel door Frits Lensvelt, 1913.
Bronnen
- T. van den Berg, R. van der Zalm, "Licht als leidraad. Leven en werk van Frits Lensvelt (1886-1945)", Hes & de Graaf Publishers 2007.
- Productiedatabase