Fien de la Mar: Biografie - Familie en jeugd

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Fien de la Mar rond 1908. Foto W. Ganter. Collectie TIN.


Eenlevenlangtheater Fien de la Mar:


Familie en jeugd

Fien de la Mar, ca. 1900. Foto: J. van den Bergh. Collectie TIN.

De naam De la Mar had al een magische klank in het amusementsleven voordat Fientje op 2 februari 1898 zou worden geboren. Stamvader is Fien de la Mars opa, de Portugees-joodse Charles de la Mar (geboren in 1848) die zich als eerste in zijn familie toelegt op het theater en samen met zijn eveneens toneelspelende vrouw Rika de la Mar-Kley zes kinderen krijgt. Zijn vurige bewondering voor Napoleon klinkt door in de namen van zoon Napoleon (Nap) en dochter Josephina Johanna, vernoemd naar de vrouw van de keizer. De kinderen worden klaargestoomd voor een artiestenleven, en zetten hun eerste stappen op de planken van de Antwerpse Cirque Schouwburg waar zij de kinderrollen spelen in vaak door vader Charles zelf bewerkte stukken.

Fien de la Mar, ca. 1908. Foto: W.Ganter. Collectie TIN.

Bij het theatergezelschap Van Lier ontmoet Nap - het “goudmijntje” uit het gezin - de mooie Clasina Margaretha Klopper, het jongste kind in een groot en eenvoudig ondernemersgezin uit Sloten. Nap en Sien zijn 20 en 17 jaar oud wanneer hun dochtertje Fien - vernoemd naar haar tante Josephina Johanna - wordt geboren. Een huwelijk tussen de twee jonge ouders blijft nog even uit en ook een rustig gezinsleven zit er voorlopig niet in. Terwijl het artiestenstel met kleine kermiskluchten door het land zwerft, wordt baby Fientje liefdevol verzorgd door haar grootouders en tantes van moeders zijde.

Fien de la Mar in 1909. Foto: C. Leijenaar. Collectie TIN.

In 1907 strijkt het gezin neer aan de Diergaardesingel in Rotterdam - omdat Cor van der Lugt Melsert en actrice Else Mauhs hier wonen, een ‘echte artiestenbuurt’ genoemd -, waar Fientjes ouders twee jaar later trouwen. Aan geld geen gebrek, dus het meisje krijgt een luxueuse opvoeding met pianoles, zangles en bijzondere danslessen. Gehuld in ‘fladdergewaden’ leert zij ritmisch te bewegen op blote voeten: het antwoord van Fientjes beroemde danspedagoge Angèle Sydow op de onnatuurlijke spitzen en tutuutjes. Op school is de jonge Fien niet al te ijverig. Zij doorloopt de lagere school en de meisjes-HBS, maar vlak voor het eindexamen in de vijfde klas heeft zij er opeens geen zin meer in. Met het vindingrijke argument “Wat heb ik nou aan zo’n papiertje, als ik thuis kom ben ik het misschien al kwijt” (Annelen 1933), weet zij haar vader te bewegen om haar van school te halen.

Portret van Fien de la Mar met hondje, 1907. Foto: C. Leijenaar. Collectie TIN.

De eerste stappen op het toneel zet puber Fien als zij zeventien jaar oud is. Vader Nap boekt als directeur-regisseur van het Hollandsch Operette Gezelschap zijn eerste grote succes - in theater Carré - met de operette Der Rastelbinder van Lehár en Nedbal. Fientje speelt hierin de rol van Suze, een kinderrol waarvoor zij zichzelf te oud vond. De andere kinderrol wordt gespeeld door de later als zanger beroemd geworden Bob Scholte.

Na die eerste, deels ongewilde, theaterervaring houdt Fientje ook aan een tweede serieuze poging geen goede herinneringen over. Zij zou meewerken aan een revue-voorstelling van de bekende volksacteur en toneelleider Marius Spree ”Och, wat voelde ik mij ongelukkig op die repetities. Allemaal vreemde mensen, allemaal vreemd gedoe, dingen die ik nooit tevoren had gedaan. Toen de repetities een paar dagen aan de gang waren, kwam vader eens kijken. ‘t Leek naar niets wat ik deed. Ik moest een liedje zingen. Maar ik zong dat op de repetities zo beestachtig slecht dat ze zeiden: “Dat meisje mag niet mee doen” (Annelen 1933).

“Ga jij maar van het toneel af” zei ook vader Nap, maar in zijn hoofd was hij er al uit dat hij zijn dochter niet bij vreemden moest onderbrengen, maar onder zijn eigen hoede moest nemen. Ongetwijfeld zag hij achter die onzekerheid van zijn meisje al dat grote talent. Het talent dat moeder Sien zelfs al had herkend in de mimiek en danspasjes van haar vijfjarige kleutertje.