Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


UploadenAfbeeldingDef.png
NaamFernando Arrabal
Volledige naamFernando Arrabal Terán
Geboortedatum11 augustus 1932
Geboorteplaats Melilla, Spaans-Marokko
BeroepSchrijver
 Website
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Arrabal werd geboren als de zoon van een republikeinse officier. De gevangenneming en uiteindelijk verdwijning van zijn vader tijdens de Spaanse Burgeroorlog liet traumatische sporen na bij de kleine Fernando, mede omdat zijn moeder nooit pogingen heeft ondernomen om zijn vaders lot te achterhalen. De situatie in het Spanje van Franco zal later onderhuids als een rode draad door het werk van Arrabal blijven lopen.

Literatuur

Arrabal gold al op vroege leeftijd als hoogbegaafd. In 1952 gaat hij rechten studeren in Madrid, maar na enige tijd geeft hij dat op en trekt naar Parijs. Daar wordt hij gerekend tot de tweede generatie Spaanse ballingen: jonge Spaanse intellectuelen die weliswaar niet verplicht waren het land te verlaten, maar die in Spanje geen voedingsbodem meer vonden voor de uiting van hun artistieke talenten.

Eenmaal in Parijs wijdt Arrabal zich volledig aan het schrijverschap. Hij schreef in zijn leven zo’n 100 toneelstukken, 700 gedichtenbundels, diverse romans en essays. Het werk van Arrabal staat bekend als modernistisch, absurdistisch en provocerend. Zijn vaak agressieve en (seksueel) obscene taal is van een bijna naïeve kinderlijkheid en wordt sterk beïnvloed door het werk van Picasso en Francisco Goya. Het universum van Arrabal bestaat vaak uit beulen en slachtoffers, waarbij de rollen geregeld worden omgedraaid. Hij weigert bewust de wet van de non-contradictie te aanvaarden.

In de jaren zestig verwierf Arrabal ook bekendheid met zijn ‘thêatre panique’. Zijn toneelstukken waren vaak een ware 'happening', vol rituele elementen, waarin alles door elkaar liep en in extreme vorm werd uitgedrukt. Spraakmakend in die periode was ook zijn Brief aan generaal Franco.

Arrabals latere werk is wat meer traditionalistisch. Vanaf de jaren tachtig schreef ook libretto’s voor een aantal opera’s. In 2009 nog bracht hij in Madrid de opera “Faustball” op de planken.

Film en opera

Arrabal staat behalve als literator ook bekend als scenarioschrijver en filmregisseur. Hij draaide zeven speelfilms, waarvan Pacific Odyssey (1980) met Mickey Rooney het bekendst is. Soms speelde Arrabal ook zelf mee in films.

Zowel zijn films als zijn literaire werken zijn veelvuldig onderscheiden, onder andere met de Spaanse Premio Nadal.


Fernando Arrabal heeft bijgedragen aan 33 productie(s).

Fernando Arrabal heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Fernando Arrabal heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De pick-nick Auteur (schrijver libretto, scenario) Haagse Comedie / Werkgroep 1960/1961 10 december 1960 Jules Croiset
De twee beulen Auteur (schrijver libretto, scenario) Haagse Comedie / Werkgroep 1960/1961 10 december 1960 Jules Croiset
Guernica Auteur (schrijver libretto, scenario) Haagse Comedie / Werkgroep 1960/1961 10 december 1960 Jules Croiset
Op weg naar Tar Auteur (schrijver libretto, scenario) Nieuwe Komedie 1963/1964 14 juni 1964 Ferenc Schneiders
Fando en Lis Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1965/1966 6 mei 1966 Ad Hoeymans
Guernica Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Vestzaktheater 1966/1967 14 oktober 1966 Wim Burkunk
Picnic te velde Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Vestzaktheater 1966/1967 14 oktober 1966 Wim Burkunk
Het autokerkhof Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1966/1967 18 maart 1967
De architect en de keizer van Assyrië Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelgroep Studio 1967/1968 22 september 1967 Krijn ter Braak
Picknick op het slagveld Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1968/1969 29 november 1968 Jelto Drenth
Fando en Lis Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1968/1969 14 februari 1969 Tony Meyer
Ceremonie voor een vermoorde neger Auteur (schrijver libretto, scenario) Zuidelijk Toneel Globe 1968/1969 3 maart 1969 Krijn ter Braak
De tuin der lusten Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelgroep Studio 1968/1969 5 maart 1969 Lodewijk de Boer
De fiets van de veroordeelde Auteur (schrijver libretto, scenario) Utrecht ASTU 1968/1969 10 maart 1969 Chiem van Houweninge
Fando en Lis Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1969/1970 17 april 1970
En zelfs de bloemen werden geboeid Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelgroep Studio 1969/1970 22 juni 1970 Lodewijk de Boer
Guernica Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatre Populaire des Flandres 1971/1972 17 januari 1972 Cyril Robichez
Het autokerkhof Auteur (schrijver libretto, scenario) Stadstoneel Rotterdam 1975/1976 25 januari 1975 Cor Stedelinck
De architect en de keizer van Assyrië Auteur (schrijver libretto, scenario) Projekttheater 1975/1976 11 november 1975 Ton Selter
Halt (Picknick op het slachtveld) Auteur (schrijver libretto, scenario) Festival of Fools 1983/1984 1 juni 1984
Codewoord Circus Auteur (schrijver libretto, scenario) Delftse Komedie 1985/1986 21 februari 1986 Johan den Hartog
De markt van Florian Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Beest en Zoo 1985/1986 14 maart 1986 Anja Nicola
Rolverdeling Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Baal 1985/1986 8 mei 1986 Ab van Ieperen
Tuin der lusten Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Carrousel 1987/1988 8 oktober 1987 Han Römer
De architect en de Keizer van Assyrië Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1988/1989 14 juni 1989 Charlotte Riem Vis
Op weg naar Tar Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Duizel 1989/1990 29 september 1989 Roland Jurriëns
De architekt en de keizer van Assyrië Auteur (schrijver libretto, scenario) Luna Luna Theaterprodukties 1991/1992 22 mei 1992 Hedwig Boland
De architekt en de Keizer van Assyrië Auteur (schrijver libretto, scenario) Grand Theatre Producties 1992/1993 20 augustus 1992 Henk Kraayenzank
Op weg naar Tar Auteur (schrijver libretto, scenario) De Moor Theaterprodukties 1992/1993 17 september 1992 José Hendriks
De filosoof Auteur (schrijver libretto, scenario) Effekten in Ontwikkeling 1993/1994 6 januari 1994 Peter Eversteyn
Sjakti 2 Auteur (schrijver libretto, scenario) De Nieuw Amsterdam 1999/2000 27 oktober 1999 Alain Louafi
Fando et Lis Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool Rabat 2005/2006 23 juni 2006 Abdelati Lmbarki, Khalid Janabi


Fernando Arrabal (1932) is een Spaans-Frans romanschrijver, toneelschrijver, dichter (voornamelijk Franstalig). Ook maakte hij naam als filmregisseur en scenarioschrijver.

Bibliografie

Proza

  • Baal Babylone (1959)
  • L'enterrement de la sardine
  • Fête et rites de la confusion
  • El mono
  • La tour prends garde
  • La vierge rouge
  • La fille de King-Kong
  • La tueuse du jardin d'hiver
  • Lévitation
  • Porté disparu
  • L'extravagante croisade d'un castrat amoureux
  • Lévitation
  • Champagne pour tous

Poëzie (selectie)

  • 700 banden, onder andere geïllustreerd door Pablo Picasso, Salvador Dalí, René Magritte, Roland Topor.

Bekende bundels zijn:

  • Humbles Paradis
  • Pierre de la Folie

Toneel (selectie)

  • Le Tricycle (1953)
  • Fando et Lis (1955)
  • Pique-nique en campagne (1959)
  • Guernica (1959)
  • La Bicyclette du condamné (1959)
  • Le Grand Cérémonial (1963)
  • L'Architecte et l'Empereur d'Assyrie (1966)
  • Le Jardin des délices (1967)
  • Le Labyrinthe (1967)
  • L'Aurore rouge et noire (1968)
  • Bestialité érotique (1968)
  • Le Ciel et la Merde (1972)
  • Le Cimetière des voitures (1959)
  • La nuit est aussi un soleil
  • Jeunes barbares d'aujourd'hui
  • ...Et ils passèrent des menottes aux fleurs
  • La tour de Babel
  • Inquisition
  • Les délices de la chair
  • La traversée de l'empire
  • Lettre d'amour (comme un supplice chinois)

Films

  • 1968: Le grand cérémonial
  • 1970: Viva la muerte
  • 1973: J’irai comme un cheval fou
  • 1976: Underground and Emigrants
  • 1975: L’Arbre de Guernica
  • 1982: The emperor of Peru
  • 1992: Adieu Babylone

Essays

  • La dudosa luz del día
  • Un esclave nommé Cervantès
  • Le Gréco
  • Goya-Dalí
  • Bobby Fischer
  • Echecs et mythes
  • Fêtes et défaites sur l'échiquier
  • Les échecs féériques et libertaires
  • Le frénétique du spasme (1991)
  • Lettre au général Franco
  • Lettre à Fidel Castro (1984)
  • Lettre à Staline
  • Houellebecq!


Bronnen