Ellen Vogel: Repertoire - Televisie

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Ellen Vogel, 1950. Foto: Godfried de Groot. Collectie TIN.


Eenlevenlangtheater Ellen Vogel:

Televisie

Ellen Vogel in het Vara-televisiestuk De reis naar de groene schaduwen, Toneelgroep Test 1956. Foto: Maria Austria/MAI. Collectie TIN.

Hoewel het toneel altijd hoofdzaak is gebleven, heeft Ellen Vogel vanaf het televisieseizoen 1952/53 tot de dag van vandaag ook enkele tientallen rollen vertolkt in televisiestukken en -series van de diverse publieke omroepen.

"Ik hou erg veel van televisie. ‘t Is het soort concentratie dat ik heerlijk vind. Je bent helemaal alleen. Je hoeft helemaal niks te vergroten en dat is wel ‘ns goed. Alles en iedereen in zo’n studio hoort erbij en je hebt met niemand iets te maken. En je kunt er zoveel, je hebt je eigen charmes en tekortkomingen, die je echt kunt gebruiken. Ik heb een bepaalde manier van lopen. Nou, hoe kan ik dat uitbuiten? Je moet over jezelf heenspelen en je moet doordrukken voor zo’n camera. Met Kees van Iersel heb ik veel gedaan. Toen ik begon te spelen, speelde ik alles op emotie, dat doet iedereen: als je ’t maar heel erg voelt, denk je, dan wordt ’t mooi... Later leer je dan om ‘t te hanteren, erboven te staan, je vak te gebruiken. Voelen alleen is niet genoeg, je moet weten wat je zegt... Enfin, dat is niet interessant, dat is bij iedere actrice zo. Ik had je moeten waarschuwen, ik zeg niets interessants, ik ben ongeschikt voor een interview. Ik zeg niet graag iets. Ze lacht. Ik kijk wel uit... " (geciteerd uit: De Telegraaf, 1 november 1958)

"Ik geloof dat je bij een tv-spel veel minder met de vorm de maken hebt, dat doet de regisseur. Televisie is veel natuurrealisterischer, tenminste dat is mijn ervaring. Maar het opbouwen van een rol blijft het opbouwen van een rol. Als je vraagt wat ik het fijnste vind, dan zeg ik toneel". (geciteerd uit de VARA-gids, 26 oktober 1968)

Behalve in stukken die speciaal voor televisie zijn geschreven, was Ellen Vogel ook veelvuldig te zien in televisieregistraties van toneelstukken.

"Toneel op televisie. Dat mist iets. Het woord is al niet goed, het is natuurlijk geen toneel, het is televisie. Ik weet niet hoe je die stukken moet noemen. Ik heb jarenlang niets voor de televisie gedaan, omdat ik domweg geen tijd had. De laatste tijd weer iets meer, o.a. dat kleine rolletje in Villa des Roses, dat ik verrukkelijk vond om te doen. En nu in dat stuk van Leo Derksen. Er wordt, vind ik, veel te weinig speciaal voor de televisie geschreven, meestal zijn het toneelstukken die ze op de tv vertonen. En dan wordt er - de goede regisseurs niet te na gesproken - veel te weinig gebruik gemaakt van het medium televisie. Vaak zou je, bij een toneelstuk, het beeld kunnen wegdraaien en dan had je een hoorspel. Het is aldoor tekst, ze zouden veel meer met het beeld kunnen doen. En dan wordt er altijd veel en veel te kort gerepeteerd voor zo'n tv-stuk. Dat zijn dingen die verbeterd zouden moeten worden, het medium is zo belangrijk." (Geciteerd uit: Studio, 29 december 1968)

De televisie werd in Nederland in 1951 geïntroduceerd, maar in 1955 beschikte nog slechts vier procent van de huishoudens over een toestel. Eind 1959 was dat opgelopen tot twintig procent, pas op 1 januari 1964 had meer dan de helft van de huishoudens een televisie en in 1968 bijna 80 procent. Het aantal uitzenduren werd geleidelijk aan uitgebreid van drie uur voor de vijf gezamenlijke omroepen in 1951, via tien uur in 1956, twaalf uur in 1957 en achttien uur in 1961 tot de komst van een tweede kanaal in 1964. Ellen Vogel is door haar vroege betrokkenheid bij de televisie meegegroeid met het massamedium in wording en werd op die manier bekend bij een gestaag groeiend televisiepubliek, dat breder en diverser was dan het publiek dat haar op het toneel zag spelen.

Bron: Televisie in de jaren zestig van Jan Bank (Houten 1986)


Hieronder is een selectie gemaakt van een aantal titels door de jaren heen. Meer televisieprogramma's waarin Ellen Vogel speelde kunt u vinden via de website van het Instituut voor Beeld en Geluid.

Selectie van televisieprogramma's met Ellen Vogel

  • 1975 Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan
  • 1983 Herenstraat 10
  • 1984 Willem van Oranje
  • 1992-1998 Zonder Ernst
  • 2003 Oude koeien
  • 2006 Ellen Vogel, koningin van het toneel (Close Up-documentaire van Jan Fillekers en Henk van der Horst)
  • 2009 Bernhard, schavuit van Oranje
  • 2012 Beatrix, Oranje onder vuur
  • 2013 Doris